از جملۀ مباحث تخصصی در حوزه علوم و معارف قرآن کریم، نظریه نزول چندگانه قرآن کریم بر مبنای روایات سبعة أحرف است. گذشته از شناسایی زمینه صدور این روایات از پیامبر اکرم (ص)، آنچه در این میان حائز اهمیت بسیار بوده و باعث شده اختلاف‌نظرهای متعددی در میان عالمان شیعه ایجاد شود، وجود روایاتی دالّ بر تأیید این نظریه توسط ائمه صادقین (ع) است. ازآنجاکه این روایات در ظاهر با دیگر روایات ایشان مبنی بر نزول قرآن به حرف واحد مخالفت و تعارض داشته و زمینه طرح بحث از تحریف قرآن در نزد شیعیان را فراهم آورده است، لذا در این پژوهش تلاش شده با استفاده از دو روش نقد سندی و تحلیل تاریخی و توجه به گفتمان حاکم بر عصر ائمه صادقین (ع)، سبب صدور این روایات و ارتباط آن با جریان‌های مذهبی ـ اجتماعی صدر اسلام را تبیین نموده و نظر جدیدی در راستای فهم این‌گونه روایات بیان کنیم. توجه به جریان غلات، بررسی انگیزه آنان از طرح مبحث اختلاف قرائات قرآنی و چگونگی مواجهه اهل‌بیت (ع) با این اندیشه‌های غلط، ازجمله مباحثی است که در این مقاله بدان پرداخته شده. تفاصيل المقالة

احادیث پیامبر اسلام(ص) یکی از منابع گران‌بها و ارزشمند در بیان مبانی دین و تفسیر حقیقی آن است. در این میان، احادیثی که در بیان فضیلت و جایگاه اهل‌بیت(ع) صادرشده، از ارزش و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و لازم است با تأمل بیشتری موردمطالعه و تحقیق و بررسی قرار گیرند. بخش عمده‌ای از این احادیث در کتاب کفایة‌الاثر فی النصوص علی الائمة الاثنی عشر(ع) تألیف خزاز رازی جمع‌آوری‌شده که به دلایلی در طول تاریخ مغفول واقع‌شده و حتی برخی، احادیث آن را تضعیف کرده‌اند. در این مقاله تلاش شده به‌منظور اعتبارسنجی متنی و محتوایی احادیث این کتاب، با استفاده از روش تحلیل مضمون به استخراج مضامین و مقوله های کلیدی احادیث این کتاب پرداخته و ضمن استخراج شبکه مضامین آن‌ها، مؤیدات معتبری از منابع حدیثی شیعه و اهل سنت ارائه نماییم. نتایج تحقیق بیانگر استخراج 575 مضمون پایه از 125 حدیث نقل‌شده در این کتاب است که مجموعه آن‌ها را می‌توان در پنج دسته مضامین سازمان دهنده و دو مضمون فراگیر تبیین جایگاه کلی اهل‌بیت(ع) و معرفی ائمه شاخص دسته‌بندی نمود. در بخش اول، نام و تعداد و ویژگی‌های کلی اهل‌بیت(ع) معرفی‌شده و در بخش دوم به‌صورت ویژه برخی از خصوصیات و ویژگی‌های ائمه شاخص مانند: امام علی(ع)، امام حسن(ع)، امام حسین(ع)، امام مهدی(ع) و به‌صورت خاص حضرت زهرا(س) معرفی‌شده است که به دلیل محدودیت حجم مقاله، تنها بخشی از آن‌ها گزارش می‌شود. تفاصيل المقالة