به منظور بررسی اثر کاهش مصرف آب در مراحل مختلف رشد و کاربرد کود پتاسیم بر عملکرد دانه، اجزای وابسته به آن و حرکت خمش برنج‌ رقم طارم محلی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه‌ای واقع در شهرستان نور طی سال 1388 اجرا شد‌. کاهش مصرف آب (قطع آبیاری) به مدت 15 روز در چهار مرحله‌ی ابتدا، اواسط و انتهای پنجه‌زنی (آغازه گل آذین) و مرحله خوشه‌دهی کامل به عنوان عامل اصلی و مقادیر شاهد (صفر)، 30، 60 و 90 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار از منبع کلرور پتاسیم به عنوان عامل فرعی بود که در دو مرحله و به میزان 50 درصد قبل از نشاکاری و 50 درصد در زمان تشکیل اولین جوانه خوشه در غلاف مصرف شد. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مرحله‌ی خوشه‌دهی کامل موجب کاهش معنی‌دار تعداد پنجه در کپه، تعداد پنجه بارور، تعداد خوشه در متر مربع، وزن هزار دانه و در نتیجه افت شدید عملکرد دانه (50/489 گرم در متر مربع) گردید. حداکثر تعداد خوشه در متر مربع، عملکرد دانه (20/540 گرم در متر مربع) و عملکرد بیولوژیک (1329 گرم در متر مربع) با قطع آبیاری در مرحله اواسط پنجه‌زنی حاصل شد. با افزایش کاربرد پتاسیم در مقایسه با تیمار شاهد طول خوشه، تعداد خوشه در متر مربع، وزن هزار دانه و در نتیجه عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت به ترتیب به نسبت 48/10، 81/12، 28/5، 39/16، 06/6 و 10 درصد روند افزایشی داشتند، ولی ارتفاع گیاه و حرکت خمش میانگره 4 به میزان 33/1 و 49/8 درصد کاهش نشان دادند. اثر متقابل قطع آبیاری و پتاسیم به جز ارتفاع گیاه، روی هیچ یک از صفات مورد اندازه‌گیری معنی‌دار نبود. بیشترین ارتفاع گیاه تحت اثر متقابل قطع آبیاری در مرحله اواسط پنجه‌زنی و تیمار شاهد مشاهده شد. بنابراین، برنج در مرحله خوشه‌دهی کامل به قطع آبیاری بسیار حساس است، زیرا قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد دانه و اجزای عملکرد آن شد. تفاصيل المقالة

به منظور بررسی تأثیر ارتفاع برداشت بر صفات راتونینگ ارقام مختلف برنج، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. ارقام سنگ طارم، لاین Irton، طارم هاشمیو طارم دیلمانی به عنوان عامل اصلی و ارتفاع برداشت کف‌بر، ایستاده (برداشت با ارتفاع 40 سانتی‌متر از سطح زمین) وخواباندن (برداشت با ارتفاع 40 سانتی‌متر از سطح زمین) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که رقم سنگ طارم دارای بیشترین ارتفاع، طول خوشه، تعداد کل پنجه در کپه و عملکرد دانه بود. دلیل بالاتر بودن عملکرد دانه در رقم سنگ طارم، بیشتر بودن طول خوشه و تعداد کل پنجه در کپه می‌باشد. بیشترین تعداد خوشه‌چه در هر خوشه در رقم طارم هاشمی مشاهده شد. ارتفاع گیاه و تعداد کل پنجه در کپه در روش ایستاده بیشترین بود. روش خواباندن بیشترین طول خوشه، درصد خوشه‌چه‌های پر شده و وزن هزار دانه را داشت. بیشترین طول برگ پرچم، تعداد خوشه در متر مربع، تعداد خوشه‌چه در هر خوشه و عملکرد دانه مربوط به روش کف‌بر بود. تعداد خوشه‌چه در هر خوشه با عملکرد دانه همبستگی مثبت و بین عملکرد دانه و تعداد کل پنجه در سطح احتمال یک درصد همبستگی منفی وجود داشت. نتایج تحقیق نشان داد که رقم سنگ طارم با روش برداشت خواباندن کلش بیشترین عملکرد دانه رتون را تولید نمود. تفاصيل المقالة

این آزمایش به منظور بررسی اثر تراکم بوته بر عملکرد دو رقم سویا به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 87-1386 در شرایط آب و هوایی ساری اجرا شد. فاکتورها شامل فاصله بین ردیف در دو سطح 40 و 50 سانتی‌متر، فاصله بوته در سه سطح 5، 10 و 15 سانتی‌متر و رقم های سحر و ساحل بودند. نتایج نشان داد که اثر فاصله بین ردیف، بوته، رقم، اثرات متقابل فاصله بین ردیف و رقم، فاصله بین ردیف و فاصله بوته و هم‎چنین اثر متقابل سه‌گانه فاصله بین ردیف و فاصله بوته و رقم روی عملکرد دانه، عملکرد روغن دانه و عملکرد پروتئین دانه در سطح احتمال 1% معنی‌دار شد. رابطه بین عمکرد دانه و عملکرد بیولوژیک مثبت، ولی رابطه هر دو با درصد روغن منفی بود. افزایش فاصله روی ردیف منجر به افزایش تعداد غلاف در بوته و نیز شاخص برداشت گردید، اما درصد پروتئین را کاهش داد، در حالی که افزایش فاصله ردیف موجب کاهش وزن صد دانه و افزایش شاخص برداشت گردید. حداکثر عملکرد دانه معادل 5681 کیلوگرم در هکتار در فاصله بوته 5 سانتی‌متر در فاصله ردیف 40 سانتی‌متر مشاهده شد. رقم ساحل در فاصله بوته 5 سانتی‌متر در فاصله ردیف 40 سانتی‌متر دارای بیشترین عملکرد دانه (6569 کیلوگرم در هکتار) بود و این رقم در فاصله بوته 15 سانتی‌متر در فاصله ردیف 50 سانتی‌متر کمترین عملکرد دانه (3480 کیلوگرم در هکتار) را داشت، با این حال بیشترین درصد روغن (57/54 درصد) با فاصله بوته 15 سانتی‌متر در فاصله ردیف 50 سانتی‌متر در رقم سحر به دست آمد. به طور کلی فواصل بین و روی ردیف و هم‎چنین نوع رقم بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا در شرایط آب و هوایی منطقه ساری مؤثر بوده، به طوری که هر رقم در یک تراکم معین توانست تولید بالایی را حاصل نماید. تفاصيل المقالة