اصلاح غیر مستقیم GMP عملکرد روغن در شرایط فاقد تنش از طریق افزایش تعداد ساقه های فرعی و تعداد کل خورجین و کاهش وزن هزار دانه و در محیط واجد تنش نیزاز طریق افزایش تعداد دانه در خورجین، تعداد کل خورجین و درصد روغن به منظور بررسی روابط علت و معلولی صفات زراعی در شرایط فاقد و واجد تنش کمبود آب باشاخص GMP، آزمایشی در سال زراعی 82- 1381 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده زنجان انجام گردید. طرح آزمایشی مورد استفاده طرح بلوکهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود که آبیاری با دو سطح عدم آبیاری (وجود تنش) و آبیاری کافی (فقدان تنش) و رقم کلزا در 16 سطح ، فاکتورهای آزمایش بودند. نتایج تجزیه علیت متوالی نشان داد که در گزینش تحت شرایط فاقد تنش در جهت اصلاح برای شاخص GMP عملکرد دانه باید به دنبال تعداد ساقه های فرعی و تعداد کل خورجین بیشتر و وزن هزار دانه کمتر بود. البته به علت روابط و همبستگی بین این سه صفت با همدیگر لازم است آنها را در تعادل با هم مورد نظر قرار داد. هم چنین در جهت اصلاح برای شاخص GMPعملکرد دانه در شرایط واجد تنش نیز باید به دنبال تعداد دانه در خورجین و تعداد کل خورجین بیشترو تعداد روز تا گلدهی کمتر بودامکان پذیر است تفاصيل المقالة

روش تجزیه به عاملها یکی از روشهای آماری چند متغیره است که درآن میتوان تعداد زیادی از متغیرهای همبسته را به تعداد کمتری عامل اصلی کاهش داد. به منظور تعیین چگونگی تاثیر صفات مرفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه برمیزان مقاومت آن به خشکی، آزمایشی روی20 ژنوتیپ عدس در سال 1383در قالب طرح کرتهای خرد شده انجام گرفت. تجزیه به عاملها بر اساس میانگین داده های حاصل از دو محیط تنش و بدون تنش خشکی، توانست 18 متغیر را در4 عامل استخراج شده توزیع نماید. برای سهولت تفسیرنتایج، تنها آن دسته از ضرایب عاملی که بزرگتر از 38/0 بودند بدون توجه به علامت آنها معنی دار در نظرگرفته شدند. عامل اول 28/20 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص داد. بزرگترین ضرایب عاملی آن مربوط به صفات وزن خشک گیاه، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، سطح برگ و تعداد روز تا 50 درصد گلدهی بود. تمام متغیرها در این عامل دارای ضرایب عاملی با علامت مثبت بودند. عامل دوم 61/15 درصد از کل تغییرات را به خود اختصاص داد. برای این عامل صفات ارتفاع گیاه در زمان گلدهی، ارتفاع گیاه قبل از گلدهی، ارتفاع گیاه در زمان برداشت، عرض بوته وتعداد شاخه فرعی اولیه دارای ضرایب عاملی بالا بودند بطوریکه دو متغیر دارای ضریب عاملی مثبت و سه متغیر دیگر دارای ضریب منفی بودند. همبستگی منفی و معنی دار بین ارتفاع گیاه در هر سه زمان رشدی (قبل ازگلدهی، موقع گلدهی و موقع برداشت) با عرض بوته وتعداد شاخه های فرعی اولیه وهمبستگی مثبت ومعنی دار بین صفات عرض بوته و تعداد شاخه های فرعی اولیه با یکدیگر مشاهده گردید. عامل سوم 03/14 درصد از کل تغییرات را توجیه نمود که در این عامل صفات شاخص برداشت، عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، محتوای نسبی آب برگ، تعداد دانه در بوته بترتیب دارای ضرایب عاملی 758/0، 655/0، 614/0، 608/0و 586/0 بودند. در این عامل نیز تمام متغیرها دارای ضرایب عاملی با علامت مثبت بوده وتمام صفاتی که برای تشکیل عامل3 با همدیگر جمع شده اند همگی دارای ضرایب همبستگی ساده مثبت ومعنی دار بودند. عامل چهارم 66/10 درصد ازکل تغییرات صفات را تبئین نمود که شامل صفات عملکرد بیولوژیک، دمای برگ و وزن 100 دانه بود. جدول همبستگی ساده صفات، وجود رابطه منفی و معنی دار بین دمای برگ و عملکرد دانه و رابطه مثبت و معنی دار وزن صد دانه با عملکرد دانه را نشان داد. تفاصيل المقالة

این تحقیق به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های تجاری گندم بهاره از نظر پتانسیل حرکت مجدد اسیمیلات ها به دانه در دو شرایط نرمال و تنش خشکی، در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. در یک آزمایش آبیاری بر اساس شرایط آب و هوایی و نیاز ظاهری گیاه تا پایان دوره رشد صورت گرفت. در حالی که در آزمایش دیگر پس از انجام آبیاری در مرحله سنبله دهی، با عدم آبیاری در دوره پر شدن دانه، ژنوتیپ های مورد مطالعه در شرایط تنش خشکی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت ژنوتیپ ها از نظرمقدار ماده ی خشک انتقال یافته از پدانکل و میان گره دوم در هر دو شرایط محیطی نرمال و تنش خشکی معنی دار نبود، در حالی که تفاوت ژنوتیپ ها از نظر مقدار ماده ی خشک انتقال یافته از بقیه ی بخش های گیاه معنی دار گردید. تنوع ژنتیکی ژنوتیپ ها از نظر سهم حرکت مجدد ماده ی خشک در کلیه ی اندام ها معنی دار نبود. در شرایط نرمال، کارایی حرکت مجدد ماده ی خشک از پدانکل و میان گره دوم بدون اختلاف معنی دار و در مورد بقیه گیاه در سطح 5% معنی دار بود. در شرایط تنش خشکی بر عکس، کارایی حرکت مجدد ماده ی خشک پدانکل و میان گره دوم در سطح 5% دارای اختلاف معنی دار و در مورد بقیه گیاه بدون اختلاف معنی دار می باشد. با توجه به عدم همبستگی صفات وابسته به فرایند حرکت مجدد با عملکرد دانه، اگر چه این فرایند به عنوان یک منبع پشتیبانی کننده ی وزن دانه گندم ارزیابی می شود، اما با توجه به سهم نسبتاً اندک این فرایند در وزن دانه به نظر نمی رسد که در ژنوتیپ های نیمه پاکوتاه، انتخاب بر اساس صفات وابسته به این فرایند منجر به دست یابی ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا گردد. تفاصيل المقالة