این تحقیق به منظور بررسی اقتصادی کشت مخلوط یونجه رقم همدانی با گراس‎های چند ساله علف باغ، فستوکا و علف چمنی با کشت خالص آن‎ها در دوسال زراعی 1386 و 1387 به صورت کرت‎های خرد شده در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با سه تکرار درمزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. جهت بررسی اقتصادی جایگزینی کشت مخلوط به جای تک کشتی از تکنیک بودجه‎بندی جزیی استفاده گردید. تیمارها شامل: یونجه خالص به میزان 20 کیلوگرم درهکتار، مخلوط یونجه و علف باغ به نسبت های 5 و 25/11، 10 و 5/7 ، 15 و 75/3 کیلوگرم در هکتار، تیمار علف باغ خالص به میزان 15 کیلوگرم در هکتار، مخلوط یونجه و فستوکا به نسبت‎های 5 و 25/11، 10 و 5/7 ، 15 و 75/3 کیلوگرم در هکتار، تیمار فستوکا خالص به میزان 15 کیلوگرم در هکتار، مخلوط یونجه و علف چمنی به نسبت‎های 5 و 25/11، 10 و 5/7 ، 15 و 75/3 کیلوگرم در هکتار و تیمار علف چمنی خالص به میزان 15 کیلوگرم در هکتار بودند. نتایج نشان داد که جایگزینی کاربرد تیمار مخلوط یونجه و فستوکا به میزان 15 به 75/3 کیلو گرم در هکتار توسط سایر تیمارها غیراقتصادی می‎باشد. سودخالص کاربرد این تیمار انتخابی 8/43 میلیون ریال در هکتار می‎باشد که از سایر تیمارها بیشتر بود. طبق تحلیل سر به سر، نقطه سربه سر درآمد تیمار مخلوط یونجه و فستوکا به نسبت به ترتیب 15 و 75/3 کیلو گرم در هکتار نسبت به تیمار مخلوط یونجه و علف چمنی به نسبت به ترتیب 5 و 25/11 کیلوگرم در هکتار و تیمار مخلوط یونجه و علف چمنی به نسبت به ترتیب 10 و 5/7 کیلوگرم در هکتار به ترتیب 63464 و 61623 هزار ریال برآورد گردید. در میانگین کل سال‌‎های آزمایش، تیمار 75% یونجه و 25% علف باغ باعث بیشترین افزایش نسبت برابری زمین به میزان 1/2 شد. تفاصيل المقالة