هنر دورة قاجار از لحاظ محتوا و ماده، همچنین موضوع و نحوة اجرا دارای ویژگی‌های متمایز و منحصر به فردی است. یکی از محصولات هنری در خور تأمل عصر قاجار، کاشی‌نگاره‌های فضاهای خصوصی و نیمه‌خصوصی کاخ‌ها و خانه‌های اعیان و اشراف است که استفاده از آن به‌ویژه در دورة ناصری اوج گرفت. این کاشی‌نگاره‌ها نمایانگر علایق و سلایق دوران خود هستند و از لحاظ نحوة پرداخت به مضامین و شیوة اجرا و بیان در نقشمایه‌ها خصوصیات شایان توجهی دارند؛ به نحوی که با بررسی آنها شاهد حضور هویت ایرانی، اسلامی و فرنگی به‌ طور هم‌زمان هستیم. درک این موضوع نیازمند شناخت مفهوم سراسطوره‌ها و عملکرد هم‌زمان اسطوره‌های چندگانه در فضای معناشناختی فرهنگ و هنر دورة قاجار است. این مقاله به تبیین مفهوم سراسطوره و بررسی سراسطوره‌های غالب در فرهنگ و هنر دورة قاجار با استناد به مجموعه‌ای بی‌بدیل از اسناد تصویری، یعنی کاشی‌های آرایندة خانه‌های به جا مانده از دورة قاجار در شیراز و مطالعة تحلیلی برخی از این کاشی‌نگاره‌های پر شمار، پرداخته است. هدف این پژوهش معرفی و ارائة مستندات تصویری است که نظریة معاصر سراسطوره‌ها را تشریح می‌کند. تفاصيل المقالة