مقالۀ حاضر به بررسی فرایند همگونی در همخوانهای پانزده گونۀ زبانی استان فارس از جمله شیرازی، شورابی، کازرونی، دوانی، عبدویی، ممسنی، پاپونی، ریچی، بیروکانی، دادنجانی، مهبودی، زاخرویهای، قلاتی، لاری و خنجی در چارچوب واجشناسی زایشی می پردازد. داده های مورد نیاز برای انجام این تحقیق از اسناد مکتوبی چون کتابها، پایان نامه-ها و مقاله ها استخراج شده است. علاوه بر این در صورت نیاز به داده های بیشتر و یا تأیید صحت داده های جمع آوری شده از اسناد مکتوب، با گویشوران گونه های مذکور مصاحبه و گفتار آنها ثبت و ضبط شده است. بررسی داده‌ها نشان داد که در این گونه‌های زبانی همگونی در خوشه های دو همخوانی /-st/ و /-nb/ از بسامد بالاتری نسبت به سایر خوشه های همخوانی برخوردار است. همگونی در مشخصۀ نحوۀ تولید پربسامدتر از همگونی در سایر مشخصه ها همانند محل تولید و واک داری است. در این 15 گونۀ زبانی همگونی پیشرو و همگونی ناقص به ترتیب متداولتر از همگونی پسرو و همگونی کامل است. در همگونی همخوان با همخوان در توالی دو همخوانی همواره همخوان رساتر غالب است. و در همگونی همخوان با همخوان در این گونه های زبانی همگونی در همخوانهای هم محل تولید منجر به همگونی کامل و بروز تشدید عارضی می شود. کلیدواژه ها: گونه های زبانی استان فارس، واج شناسی زایشی، فرایندهای واجی، همگونی. تفاصيل المقالة

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل نمونه هایی از فرایندهای واجی همگونی، درج و هماهنگی واکه ای در ترکی قشقایی می پردازد. داده های مورد نیاز جهت انجام این تحقیق از طریق مصاحبه با 6 گویشور بومی در محدودۀ سنی 25 تا 60 سال جمع آوری شده است. علاوه بر این از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی این گونۀ زبانی و هم چنین از منابع مکتوب نیز در جمع آوری داده ها استفاده شده است. داده های ارائه شده در این تحقیق نشان می دهد که فرایندهای همگونی، درج و هماهنگی واکه ای از فرایندهای فعال در این گونه ی زبانی به شمار می روند. برخی از مهم ترین نتایج این تحقیق عبارتند از: 1. در ترکی قشقایی در توالی واکه ها در مرز تکواژ غلت [j] برای جلوگیری از التقای واکه ها درج می شود. 2. طی فرایند هماهنگی واکه ای، واکه ی پسوند جمع /lAr/ و پسوند نهی/mA/ با واکه ی ستاک در مشخصه ی پسین همگون می شود. 3. در این گونه ی زبانی همگونی در همخوان های هم محل تولید منجر به همگونی کامل و تشدید عارضی می شود تفاصيل المقالة