هدف:هدف این پژوهش شناسایی و ثبت اسامی مختلف مورد استفاده برای درختان، درختچه‌‌ها و بوته‌‌ها در مناطق مختلف استان‌‌های گیلان، مازندران و گلستان از آستارا تا رامیان می‌باشد که در این میان درختانی که براساس بررسی منابع انجام شده در مناطق خارج از این استان‌‌ها دارای اسامی محلی بودند نیز ثبت گردیدند. مواد و روش‌ها:تحقیق حاضر به روش میدانی و مطالعه کتابخانه‌ای انجام شده است. با وجود اینکه همه محققان این پژوهش آشنایی کاملی با زبان و گویش گیلکی داشتند، با این حال برای تعیین دقیق معادل فارسی لغات و مدخل‌های مربوط به درخت در گویش‌های مختلف محلی، اقدام به مصاحبه با گویش‌وران این زبان (به ویژه افرادی با سن بالای 60 سال) گردید. تمام واژه‌ها و اصطلاحات این تحقیق مربوط به مهم‌ترین واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به درختان، درختچه‌ها و بوته‌های درختان تیره‌های افراییان، اَنجیلیان، باقلاییان، توسکایان، خرمالوییان، راشیان، شمشادیان و گردوییان در مناطق مختلف گیلان، مازندران و گلستان می‌باشند. یافته‌ها:در این تحقیق 102 نام محلی برای درختان تیره‌‌های افراییان (23 نام محلی)، اَنجیلیان (2 نام محلی)، باقلاییان (14 نام محلی)، توسکایان (18 نام محلی)، خرمالوییان (9 نام محلی)، راشیان (20 نام محلی)، شمشادیان (6 نام محلی) و گردوییان (10 نام محلی) در ایران که عمدتاً اسامی مورد استفاده در سه استان گیلان، مازندران و گلستان در لهجه‌‌های مختلف گویشی می‌‌باشند، ثبت گردید. براساس نتایج این تحقیق، درخت شیردار با نام علمی Acer laetum با نام‌های محلی بزبرگ (در گرگان)، میرزابرگ (در رامیان)، پلت (در گیلان)، شیردار (در نور، کجور و مازندران) و زبندار (در بندرگز)؛ درخت سفید کرکو با نام علمی Acer opulifolium با نام‌های محلی کرکو (در رامیان) و سفید کرکو (در کتول)؛ درخت کرکف با نام علمی Acer platanoides با نام‌های محلی کرکف (در زیارت) و ککم (در طوالش)؛ درخت توسکا با نام علمی Alnus glotinosa با نام‌های محلی سیاتوسه (در لاهیجان)، توسا (در رودسر)، توسه (در رشت)، توسکا (در گرگان و مازندران) و زرد دار (در آستارا و طوالش) نامیده می‌شود. تفاصيل المقالة

هدف: یکی از انواع مطالعات اجتماعی، مطالعات زبان‌های بومی یک منطقه می‌باشد که رابطه مستقیمی با روابط اعضای تشکیل‌‌دهنده یک جامعه داشته و در دوران‌های مختلف از طریق آن در ارتباط با هم قرار داشتند. از آنجایی که در زندگی روزمره جوامع انسانی درختان و درختچه‌ها دارای نقش مهمی بوده‌اند، به همان میزان نیاز به بکارگیری اسامی خاص برای آنها در جوامع ایجاد شده است.مواد و روش‌ها: در این تحقیق با مراجعه حضوری به مناطق مختلف استان‌‌های گیلان، مازندران و گلستان و انجام مصاحبه و نیز بررسی منابع معتبر، اسامی محلی درختان و درختچه‌‌ها در تیره‌های زیتون، گُلسُرخیان، بیدیان، نمداریان و ناروَنیان ثبت گردید.نتایج: در این تحقیق 106 نام محلی برای درختان تیره‌‌های زیتون (10 نام محلی)، گُلسُرخیان (43 نام محلی)، بیدیان (25 نام محلی)، نمداریان (6 نام محلی) و ناروَنیان (22 نام محلی) در ایران که عمدتاً اسامی مورد استفاده در سه استان گیلان، مازندران و گلستان در لهجه‌‌های مختلف گویشی می‌‌باشند، ثبت شد.نتیجه‌گیری: از آنجایی که در بسیاری از مناطق مورد مطالعه زبان محلی به دلایل مختلف در حال کم رنگ شدن می‌باشد، جمع‌آوری و ثبت اسامی محلی درختان دارای اهمیت ویژه‌ای می‌باشد. تفاصيل المقالة

این مقاله به معرفی معادل مناسب فارسی برای دو اصطلاح انگلیسی Dendrocolous و Dendrophilous می پردازد. با توجه به بررسی و ریشه یابی این اصطلاحات در زبان یونانی و انگلیسی و نیز کاربرد این اصطلاحات در رشته تخصصی زیست بوم شناسی و منابع طبیعی دارا می باشند، اقدام به معرفی اصطلاحات فارسی "دار زی" به جای Dendrocolous به مفهوم "موجوداتی که روی درختان زندگی یا رشد می کنند." و معادل فارسی "دار روی" به جای Dendrophilous به مفهوم "دوست دار رشد و نمو گیاه روی درخت" گردید که با این اصطلاحات به صورت دقیق مفهوم فنی انتقال یافته توسط این اصطلاحات در زبان انگلیسی به صورت دقیق تر در زبان فارسی نیز انتقال می یابد و از طرفی دیگر قابلیت درک و نیز کاربرد مشتقات مختلف این اصطلاحات از قبیل فعل و فاعل و غیره نیز به صورت بهتری قابلیت کاربرد پیدا می نماید. تفاصيل المقالة

دانش بومی شامل یافته‌ها و تجربیات گروه‌های مختلف مردم که در یک منطقه مشخص زندگی می‌کنند از پیرامون و چگونگی استفاده از اجزای مختلف طبیعت برای رفع مشکلات و موانع موجود در مسیر زندگی در دوران‌های مختلف می‌باشد. روستائیان از زمان‌های طولانی در کاربری گیاهان و درختان در زندگی روزانه دارای پتانسیل فرهنگی و اجرایی فراوان می‌باشند که بر اساس نوع نیاز اقدام به نامگذاری از بخش‌های مختلف گیاهان و درختان نموده‌‌اند. در این راستا از آنجایی که دهستان بی بالان به عنوان یکی از روستاهایی که در نزدیکی جنگل در شرق استان گیلان، در تقسیم بندی اجزای گیاهی و درختی در دسته بندی‌های ویژه ای برای جدا کردن کاربری‌های آنها دارای اصطلاحات ویژه ای می‌باشند که مورد قبول تمامی گویشوران در این منطقه می‌باشد. گردآوری اطلاعات در این تحقیق از طریق مصاحبه و مشاهده از طریق پیمایشی صورت گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که ساکنان این منطقه دارای تقسیمات و دسته بندی‌های خاصی برای گیاهان و درختان خودرو منطقه دارا می‌باشند. این اسامی و دسته بندی‌ها برای تمامی گویش وران این منطقه مورد پذیرش و قابل استفاده می‌باشد و منتقل کننده مفهوم خاصی برای هر اسم و یا واژه مورد استفاده است. تفاصيل المقالة

از موارد بسیار مهم در گردشگری روستایی و طبیعت گردی تفریح و تفرج در مناطق جنگلی و دارای پوشش درختی است از همین رو دانستن اسامی محلی به عنوان بخش از داده های زبان شناسی اجتماعی دارای می باشد که این نوع مطاعه، نوعی از مطالعات زبانی می‌باشد که آن را به‌عنوان یک موضوع فرهنگی می‌شناسند که دارای ارتباط تنگاتنگ با روابط اجتماعی جامعه‌ای که به آن زبان سخن می‌گوید است. یکی از مواردی که در گویش‌های محلی نقش مهمی دارد، اسامی درختان و درختچه‌ها می‌باشد. استان-های گیلان، مازندران و گلستان دارای خرده فرهنگ‌های متفاوت و نیز تنوع گویشی و لهجه‌‌های مختلف ولی دارای منشاء مشترک می‌باشند. در این تحقیق سعی شد که با مراجعه حضوری به مناطق مختلف این استان‌ها و انجام مصاحبه و نیز بررسی منابع معتبر اسامی محلی درختان و درختچه‌ها ثبت گردد. در این تحقیق 90 نام محلی برای درختان در استان گیلان (چابکسر تا آستارا) که عمدتاً اسامی مورد استفاده در لهجه‌های مختلف گویشی می‌باشند، ثبت گردید. تفاصيل المقالة

دانش بومی بخشی از اطلاعات غیرمکتوب میان اقوام مختلف است که به‌صورت سنتی در یک منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. بخشی از این دانش مربوط به استفاده‌های مختلف اقوام از محیط‌زیست پیرامون سکونتگاه‌‌ها می‌باشد. جانوران اهلی و وحشی بخش قابل توجه‌‌ای از این محیط‌زیست پیرامون می‌باشند. از آنجایی که منطقه مورد مطالعه محیط روستایی است و در حاشیه جنگل قرار دارد. و همچنین کشاورزی عمده فعالیت ساکنان این منطقه می‌باشد، برای جانوران اهلی و وحشی واژه‌های گیلکی متنوع و پر کاربردی در منطقه وجود دارد. در مجموع، در این تحقیق سیصد و هشتاد و هفت واژگان تخصصی مرتبط با جانوران اهلی و وحشی و شکار گردآوری شده است. با ثبت این واژگان تخصصی می‌توان مانع از به فراموشی سپردن آنها توسط نسل کنونی که چندان علاقه‌ای به گویش به لهجه گیلکی به عنوان زبان مادری ندارند، شد و حتی امیدوار بود تا مورد استفاده نسل‌های آینده قرار گیرد. تفاصيل المقالة