زمینه: وجود رفتارهای سیاسی در سازمان‌ها امری انکارناپذیر بوده و داشتن دو جنبه مثبت و منفی اختلاف بین صاحب نظران، ضرورت مطالعات بیشتر در مورد شناخت و علل بروز این رفتارها را نشان می‌دهد. هدف: شناسایی، تبیین و سنجش علل شکل‌گیری رفتارهای سیاسی با رویکرد سازمانی و محیطی در کارکنان سازمان‌های دولتی می‌باشد. روش: پژوهش حاضر پژوهشی توسعه‌ای، توصیفی و کاربردی است و با روش ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شده که در بخش کیفی با استفاده از ادبیات پژوهش و نظرخواهی از خبرگان علمی به روش دلفی و در بخش کمی ضمن نظرخواهی از 284 نفر به عنوان نمونه جامعه آماری و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. یافته‌ها: ده مؤلفه سازمانی شامل ساختار، سیستم ارزیابی، سیستم پاداش دهی، مشارکت در تصمیم گیری، سیاسی کاری مدیران، عدالت سازمانی، فرصت ارتقاء، کمبود منابع، ابهام، تعارض و چهار مؤلفه محیطی شامل پویایی محیط، سیاست‌های دولتی، رقابت، دخالت اتحادیه‌ها در شکل‌گیری رفتارهای سیاسی مؤثر هستند. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش، ضرورت شناخت هرچه بیشتر این رفتارها توسط مدیران و استفاده بهینه از جنبه های مثبت و همچنین ایجاد شرایطی برای کاهش و هدایت جنبه‌های منفی این رفتارها را نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة

این پژوهش با هدف توسعه‌ای و کاربردی و با ماهیت توصیفی و تحلیلی به منظور شناسایی، تبیین و سنجش ویژگی‌های سازمانی مؤثر در شکل‌گیری و بروز رفتارهای سیاسی در سازمان‌های دولتی به روش ترکیبی (کیفی و کمی) انجام شد. در بخش کیفی با استفاده از روش دلفی، 20 نفر از اساتید و خبرگان علمی به عنوان پانل دلفی با روش ترکیبی قضاوتی و گلوله برفی انتخاب و با پرسشنامه محقق ساخته طی سه مرحله از آن‌ها نظرخواهی گردید. براساس یافته‌ها، مؤلفه‌های سازمانی شامل سیستم ارزیابی عملکرد، سیستم حقوق و پاداش دهی، مشارکت در تصمیم گیری، سیاسی کاری مدیران، عدالت سازمانی، پیشرفت و ارتقاء، کمبود منابع، ابهام در اهداف و استراتژی و وظایف کارکنان، تعارض سازمانی و ساختار سازمانی شناسایی و تبیین شدند. در بخش کمی براساس نتایج بخش کیفی، پرسشنامه محقق ساخته طراحی و بین 284 نفر از کارکنان صنعت نفت منطقه گچساران که به روش تصادفی ساده انتخاب شده بودند توزیع گردید. داده‌های حاصل با استفاده از مدل معادلات ساختاری تحلیل شده و نتایج نشان داد که ده مؤلفه سازمانی اشاره شده با شکل گیری رفتار سیاسی رابطه معناداری دارند. تفاصيل المقالة