مسأله‌ی اعجاز قرآن از جمله موضوعات مهم و اساسی است که در سیر تاریخی مطالعات و مناقشات قرآن پژوهان فریقین به‌طور مبسوط و مستقل انعکاس یافته است به گونه ای که شماری از محققین به کشف و اصطیاد وجوه خاصی از اعجاز قرآن پرداخته و برخی دیگر نیز عمدتاً به وجوه فرعی و غیر محوری اعجاز آیات وحی پرداخته و از بررسی و تمرکز درخور در ابعاد اصلی آن بازماندند تا جایی که اعجاز بلاغی و ادبی قرآن در شمار نخستین، مشهورترین و محوری ‌ترین دامنه‌ی اعجاز آن قرار گرفت. این در حالی است که در میان اندیشه‌وران اسلامی، امام خمینی(ره) را باید از جمله معدود عالمان دین‌باور و باریک اندیشی به‌شمار آورد که در آراء و آثار قرآن شناختی خویش از اعجاز قرآن، با نگرشی خاص و انتقادی، واقع بینانه، مبتکرانه و در عین حال کاربردی سخن رانده به گونه ای که چنین باور و بینشی در نگاه‌ها و نگاشته‌های هیچ‌یک از متفکرین شیعه و سنی در ادوار مختلف تاریخ تفسیر قرآن مشاهده نمی‌گردد. امام خمینی(ره) که قرآن را کتاب هدایت و آدم سازی انسان‌ها می‌داند، ضمن تأکید بر ضرورت ملاحظه‌ی تمام جنبه‌های اعجاز قرآن ازیک طرف و انتقاد ازعقیده طرفداران اعجاز بلاغی قرآن بعنوان اعجاز عمومی قرآن ازسوی دیگر، بر اعجاز معرفتی و تربیتی (اعجازعرفانی) قرآن تمرکز و اصرار ورزیده است. لذا تبیین اندیشه‌های قرآن شناختی امام خمینی(ره) با تأکید و تمرکز بر مسأله‌ی اعجاز قرآن با روش توصیفی و تحلیلی، از اهداف اصلی این مقاله می‌باشد. تفاصيل المقالة

نقد و پالایش حدیث سره از ناسره را می‌توان از مهم‌ترین کوشش‌های حدیث شناختی حدیث پژوهان فریقین در طول تاریخ حیات سنت اسلامی به شمار آورد. ابوهریره ، راوی بخش عظیمی از روایات کتب حدیثی اهل سنت است که به اذعان دانشمندان علم رجال و حدیث، بیش از همه صحابه از پیامبر(ص) خبر نقل نموده و احادیث منقول از وی بالغ‌بر پنج هزار و سیصد حدیث می‌باشد؛ در این میان محمود ابوریه ازجمله حدیث پژوهان نواندیش و معاصرمصری، با شواهد تاریخی اثبات نمود که ابوهریره چه ازلحاظ سبقت در اسلام و انگیزه وی از ایمان به پیامبر و چه ازلحاظ دنبال کردن اهداف پیامبر بعد از وفات ایشان مانند سایر صحابه نبوده است.او به ‌نقد سندی و متنی از روایات منتخب ابوهریره پرداخته و با استفاده از معیارهایی هچون عدم تطبیق روایات با قرآن و سنت مقطوعه، مخالفت روایت باعقل و آنچه علم آن را اثبات نموده تعارض باسنت های الهی، تعارض با حس و مشاهدات حسی بر جعلی بودن شماری از روایات وی تأکید نموده است و در ادامه به نتیجه‌ای که خود دست‌یافته است اذعان نماید که ان نقش ابوهریره در وضع و جعل حدیث است. این مقاله می‌کوشد تا با روش توصیف و تحلیل داده‌های علمی حدیث شناختی، جایگاه حدیثی ابوهریره و روایات وی را در ترازوی نقد محمود ابوریه مورد واکاوی و ارزیابی علمی قرار دهد. تفاصيل المقالة

سنت هم‌چون دومین منبع برای شناخت دین اسلام در طول حیات خود، همواره در معرض آسیب‌هایی بوده است که ریشۀ اصلی آن را باید در ظرفیت‌ها و کارکردهای گوناگون و اثربخش و منحصر به‌فرد آن در تبیین و نوگستری معارف بنیادین اسلامی در حوزه‌های بینشی، ارزشی و کنشی جستجو کرد. به گواه تاریخ، رهیافت پدیدۀ وضع و برساختن احادیث دروغین را باید از مهم‌‌ترین و خسارت ‌‌بار‌ترین آسیب‌های وارده بر پیکرۀ احادیث اسلامی شناخت که در آن عده‌ای با کنش آگاهانه، عامدانه و با انگیزه تحریف و به قصد صدمه‌زدن به مبانی دینی، به جعل روایات ساختگی اقدام نمودند. حدیث‌پژوهان فریقین نیز در ادوار مختلف با تعیین روش‌ها و معیارهایی چند، به نقد و پالایش اسناد و متون روایات پرداخته، استخراج و پاک‌سازی احادیث موضوعه را در دستور کار خویش قرار دادند که از آن‌جمله می‌توان به شرف‌الدین عاملی اشاره کرد که با تألیف کتاب ابوهریره، به نقد سندی و متنی شماری از روایات منتخب ابوهریره پرداخته و با استفاده از هفت معیار قرآن، سنت، احادیث متقن، عقل، تاریخ، علم و قوانین طبیعی و نیز اضطراب متن، بر ساختگی‌بودن همه آن‌ها رأی داده است که مقالۀ حاضر درصدد تبیین روش‌ها و معیارهای وی در نقد احادیث ابوهریره در کتاب مزبور است. تفاصيل المقالة

اصل نبوت ازجمله مهمترین رویکردهای مشترک در متون مقدس می باشد که این امر در قرآن کریم و اناجیل اربعه مورد تاکید قرار گرفته است. دراین میان مبانی نبوت و منشور تعالیم و دعوت حضرت عیسی(ع) به عنوان یکی از پیامبران اولوا العزم به تفصیل مورد اهتمام آیات قرآن کریم و اناجیل چهارگانه قرار گرفته که به سهم خود می تواند گامی اساسی در مسأله تقریب و تقویت آموزه های مشترک دین اسلام و مسیحیت تلقی شود. دراین مقاله سعی شده تا از یکسو مبانی نبوت عیسی مسیح (ع) در آموزهای اناجیل اربعه و آیات قرآن کریم مورد بررسی، تحلیل و مقارنه قرار گیرد و ازسوی دیگر اصول مشترک حاکم بر منشور دعوت و تعالیم این پیامبر بزرگ الهی نظیر: ایمان به خدا، بشارت ملکوت، تکمیل و تصدیق تورات و تعلیم و تبیین کتاب آسمانی و رفع اختلاف در برخی از دستورات شریعت تبیین گردد و در پایان دو اصل مهم نجات بخشی و فدا شدن عیسی مسیح (ع) که در آموزه های صریح اناجیل چهارگانه بدانها پرداخته شده با آیات قرآن کریم مقارنه و مورد ارزیابی قرار گیرد. تفاصيل المقالة