این پژوهش به منظور بررسی اثرات قرق بر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در مراتع تفتان انجام گرفت. به این منظور سه مرتع قرق (نرون، کوته، نارون) انتخاب شد و در کنار هر منطقه، یک منطقه شاهد انتخاب گردید. نمونه برداری پوشش گیاهی در پلات های هشت مترمربعی (با توجه به پوشش منطقه) و خاک از عمق 30-0 سانتی متر انجام شد. داده های پوشش گیاهی (تولید، تاج پوشش، تراکم، غنا، تنوع، یکنواختی) و خاک (بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، کربن آلی، نیتروژن کل، فسفر و پتاسیم قابل دسترس، کربنات کلسیم، منیزیم، سدیم) در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه واریانس یک طرفه قرار گرفتند. در مجموع 14 گونه گیاهی فهرست برداری شد که مربوط به 8 خانواده و 11 جنس بودند. حداکثر تعداد گونه مربوط به قرق کوته بود و بالغ بر 90 درصد گونه ها چندساله با ارزش حفاظتی قابل توجه بودند. قرق موجب افزایش پوشش، تولید، تراکم گیاهان کلاس ΙΙ و ΙΙΙ گردید. بیشترین و کمترین تولید و پوشش گیاهی به ترتیب مربوط به قرق نرون و شاهد نرون بود. بیشترین و کمترین غنا و تنوع گونه ای در قرق نارون و کوته اندازه‌گیری شد. نتایج فاکتورهای خاک نشان داد فسفر، پتاسیم و آهک در قرق نارون و پتاسیم در قرق نرون افزایش معنی‌دار در مقایسه با مناطق شاهد داشتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد بیشترین کربن آلی، نیتروژن و پتاسیم مربوط به قرق نرون بود. به لحاظ فاکتور نیتروژن قرق نارون و کوته و مناطق شاهد این قرق ها کمترین مقدار نیتروژن را داشتند و منطقه شاهد نرون حداقل پتاسیم را دارا بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قرق اثر مثبت بر روی خصوصیات خاک و پوشش گیاهی مراتع تفتان داشته است. تفاصيل المقالة

In dry lands, semi-circular bund has been considered as a management practice used to restore the ecological revival in terms of vegetation enrichment and soil amelioration. This study was conducted to investigate the effects of semi-circular bunds on vegetation cover and some soil properties in Koteh rangeland, Sistan and Baloochestan province, Iran (2014). Adjacent to the semi-circular bund area, a rangeland area without semi-circular bunds was selected as the control site. Vegetation sampling was done using 5×5 m2 plots and soil samples were taken from the depth of 0–30 cm. Vegetation and soil data were analyzed using T test. In total, 16 species from 7 families and 13 genera were observed. Results showed that semi-circular bunds exhibited more vegetation cover, plant production and density. The minimum values of production and vegetation cover were related to the control site. The highest and lowest richness and diversity of species were measured in the semi-circular bunds area and the control site, respectively. The pH level was significantly higher in the soils of semi-circular bunds area as compared to the control site (P<0.05). However, the level of soil EC followed an opposite pattern. Results showed that the amounts of organic carbon, nitrogen, potassium, phosphorus and calcium carbonate increased significantly in the semi-circular bunds as compared to the control site (P<0.05). The semi-circular bunds area had more amounts of clay and silt and the least values were measured in the control site. In total, the results of the study showed that building the semi-circular bund had positive effects on vegetation cover and soil properties in the rangelands of study area. تفاصيل المقالة