زمینه و هدف: مطالعه فنولوژی یکی از عوامل مهم و اساسی در اعمال مدیریت جهت بهره برداری بهینه از پوشش گیاهی است. گونه های مرتعی Ferulaovinia وPoabulbosaاز نظر علوفه ای و مرتعی و همچنین جلوگیری از فرسایش خاک از اهمیت خاصی برخوردار هستند. این تحقیق به منظور تعیین زمان مناسب ورود و خروج دام از مرتع، درسایت گوراب اصفهان در 35 کیلومتری غرب شهرستان فریدونشهر به مدت 4 سال (1395-1392) شده است. روش بررسی: در این تحقیق ده پایه انتخاب و اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی برای هر پایه در مقاطع زمانی 7 روزه در مرحله رویشی و 15 روزه در مرحله زایشی اندازه گیری و در فرم ویژه ای ثبت گردید. هم زمان آمار هواشناسی روزانه از ایستگاه هواشناسی مستقر در محل اجرای طرح برداشت شد. یافته ها: رشد رویشی گونه ovinia Ferulaاز اواخر اسفند آغاز و تا اواسط خرداد ادامه یافت. دوره گلدهی اوایل خرداد آغاز و تا اواخر خرداد به طول انجامید. مرحله رسیدن بذر از اواسط خرداد آغاز و تا اواخر تیر کامل شد. در گونه Poabulbosaرشد رویشی از اواخر اسفند شروع و تا اواسط خرداد ادامه داشت. دوره گل دهی از اوایل خرداد شروع و تا اواسط خرداد ادامه یافت. مرحله رسیدن بذر از اواسط خرداد شروع و تا اوایل تیر به پایان رسید. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با توجه به رفتار گونه های مورد مطالعه در بروز پدیده های زیستی در سال های مختلف مطالعه این امکان فراهم شده است که رفتار گیاهان را با تغییرات رطوبتی و دما در شرایط مختلف بررسی کنیم. بهترین زمان و ورود و خروج باید براساس نحوه بروز پدیده های زیستی در گونه ی Poa bulbosa تنظیم شود که در این صورت براساس مطالعات انجام یافته بهترین زمان می تواند در آخر اردیبهشت و اوایل خرداد باشد و زمان خروج دام به علت وجود پایه های خشک شده به ویژه در گونه ی Ferula ovina که در زمان خشک شدن (شروع تابستان) مورد استفاده دام قرار می گیرد، می تواند تا اواسط شهریور (مشروط بر رعایت تعداد دام مبتنی بر ظرفیت مرتع)، ادامه یابد. تفاصيل المقالة

In the rangelands of Iran, the lack of appropriate grazing management is one of the major problems ultimately leading to untimely and excessive grazing intensity of forage. Accordingly, most of the rangelands show a retrogression trend and poor conditions. In forage species, phenological stage is one of the most important criteria for range management. Bromus tomentellus species is an important range species for forage production controlling soil erosion. In order todeterminethetimely entry and exit of livestock in rangelands based on phenological stages of B. tomentellus, this study was conducted in Goorab rangeland, Fereydoun Shahr, Iran during four years (2007-2010). In this research, ten plant bases of B. tomentellus were selected and their phonological stages were recorded in a 7-day interval period. At the same time, meteorological data were collected from meteorological station adjacent to the study site. According to the occurrence of biological phenomena in the different years of study (wet conditions in 2007, severe droughts in 2008 and normal years in 2009 and 2010) and also based on plant growth stage in the 4 year study, it was concluded that 30th April and 31th May were suggested as the best time for livestock to enter and exit from the rangeland, respectively. تفاصيل المقالة