قیمت­گذاری آب زیرزمینی از جمله مهم­ترین سیاست­های مدیریت تقاضای آب کشاورزی می‌باشد که می­تواند افزون بر استفاده بهینه از آب کشاورزی، مشوقی برای ذخیره و حفاظت از منابع آبی باشد. در این مطالعه، بمنظور دستیابی به تعادل و پایداری سطح سفره آب زیرزمینی حوضه آبریز نیشابور، مدل ترکیبی برنامه­ریزی ریاضی مثبت (PMP) و روش پویایی سیستم (SD)در چهار زیرحوضه طرح­ریزی شد و اثر تغییر قیمت آب (افزایش 20 و 40 درصدی) بر الگوی کشت، سود، مصرف آب آبیاری کشاورزان و در نتیجه تغییر تراز آب زیرمینی بررسی شد. داده­های مورد نیاز مطالعه از راه تکمیل 200 پرسشنامه و سازمان آب منطقه­ای خراسان رضوی گردآوری شد. نتایج نشان داد، افزایش قیمت آب آبیاری تأثیر بسزایی بر تغییر الگوی کشت، کاهش سود، کاهش مصرف آب آبیاری و در نتیجه بر بهبود سطح تراز آب زیرزمینی دارد. با افزایش قیمت آب آبیاری به 40 درصد سطح زیرکشت و مصرف آب در تمامی زیرحوضه­ها برای همه محصولات کاهش نشان داد که بیش‌ترین کاهش در مصرف آب آبیاری مربوط به زیرحوضه 4 و به مقدار 36 درصد بوده است. هم‌چنین، اعمال سیاست قیمتی منجر به کاهش سود ناخالص، بین 5/0 درصد در زیرحوضه 3 تا 1/11 درصد کاهش در زیرحوضه 2 گردید. اثر تغیر قیمت بر تراز آب زیرزمینی در یک دوره 12 ماهه شبیه­سازی نیز نشان داد که افزایش تا 20 درصد قیمت آب آبیاری در طول یک سال، 33/0 متر سطح آب زیرزمینی را بهبود خواهد بخشید. از این رو، در اولویت قرار دادن سیاست قیمت­گذاری آب آبیاری، در تصمیم­گیری­ها و برنامه­های سیاستی مدیریت منابع آب استان خراسان رضوی، به عنوان راهبردی مناسب و کاربردی جهت کاهش تقاضای آب آبیاری و پایداری منابع آب دشت نیشابور توصیه می­شود.
 
طبقه بندی JEL:Q14، Q18، Q25 تفاصيل المقالة

   مقایسهالگوی مصرفانرژیگیاهانزراعیباهمدیگریکیازروش‌هاییاستکهمی‌توانددراولویت‌بندیکشتگیاهانگوناگونزراعیدرهرمنطقهبکارگرفتهشود. بدینمنظور، هدف این مطالعه‌ مقایسهمحصولات عمده زراعی شهرستان ساری ازنظرجنبه‌هایگوناگون الگویمصرفانرژی،درسال1393 می‌باشد.در این مطالعه از سه مدل تابع تولید مرزی تصادفی گروهی، تابع تولید مرزی تصادفی ترکیبی و تابع مرزی پوششی تصادفی برای محاسبه شاخص‌های کارآیی انرژی و نسبت شکاف فناوریکی انرژی استفاده شد. داده‌های لازم از جهاد کشاورزی استان مازندران گرفته شد. نتایج مطالعه نشان دادند که در صورت پرشدن شکاف بین سایر واحدها و واحدهای کارای محصولات مورد بررسی، بدون تغییر سطح فناوری می­توان به طور میانگین مقدار تولید انرژی برای محصولات سویا، کلزا، یونجه، جو، گندم و شلتوک را به ترتیب 19، 23، 35، 33، 39 و 28 درصد افزایش داد. هم‌چنین، نتایج نشان دادند که بالاترین نسبت شکاف فناوری انرژی برای محصولات مورد مطالعه مربوط به سویا (81/0) و کلزا (67/0) می‌باشد. درمجموع،نتایج نشان دادندکهتولیدسویا و کلزادرمنطقه مورد مطالعهبهلحاظاستفادهپایداراز انرژی کارآمدتراز سایر محصولات می‌باشد. لذا، پیشنهاد می‌شود اهداف زیست محیطی بویژه نسبت شکاف فناوری انرژی بمنظور استفاده پایدارتر از انرژی مصرفی کمینه به عنوان یکی از اهداف در بهینه‌سازی الگوی کشت مورد توجه بیش‌تر پژوهشگران و سیاست‌گذاران قرار گیرد.   طبقه­بندیC61:JEL تفاصيل المقالة

    یارانه با تحریف قیمت‌ها، مانع تخصیص بهینه منابع، کاهش رشد اقتصادی و کسری بودجه، بر بخش‌های اقتصادی آثار جبران‌ناپذیری بر جای می‌گذارد، اجرای سیاست هدفمندی‌سازی یارانه‌ها‍‌‌‌‌، با تعیین روند متغیر‌های کلان اقتصادی (تغیرات تولید، تغیرات قیمت و....)، سیاست‌گذاران اقتصادی را به اهداف اقتصادی نزدیک‌تر می‌کند. در این پژوهش با استفاده از جدول داده–ستانده 65 بخشی سال 1392 که تعدیل و به‌روزآوری شده به روش (RAS) جدول داده–ستانده 65 بخشی سال 1385 است، اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی (بنزین، نفت‌سفید، گازوئیل، نفت‌کوره گاز‌مایع، برق و گاز‌طبیعی) در فازهای نخست (1389) و دوم (1393) هدفمندی یارانه‌ها بر نرخ رشد تولیدات بخش‌ کشاورزی بررسی شده به گونه‌ای که میانگین نرخ رشد تولیدات زیربخش‌های زراعت و باغداری 52/1 درصد، ماهیگیری 27/0 و جنگل‌داری 01/0 افزایش و دامداری را 12/2- کاهش می‌دهد و میانگین قیمت‌های نسبی زیر بخش‌های زراعت و باغداری (54/0) درصد، دامداری (89/0) درصد، ماهیگیری (01/1) درصد و جنگلداری (11/0) درصد پس از اجرای دو شوک می‌باشد. با توجه به مثبت بودن نرخ رشد تولید زیر بخش‌ زراعت و باغداری و نقشی که این زیر بخش در امنیت غذایی کشور دارد، این امر نقطه امید بخشی برای رساندن قیمت حامل‌های انرژی به سطح قیمت‌های جهانی است. تفاصيل المقالة