القای نانوذرات مهندسی شده به گیاهان دارویی باعث ایجاد مقاومت، بالا بردن عملکرد کمّی و کیفی و مواد موثره در آنها می‌شود. در این پژوهش‌ نانوذرات-β سیکلودکسترین (β-CDNPS) سنتز شدند. مشخصات نانوذرات با طیف UV-VIS، میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و پراکندگی نوردینامیکی (DLS) تعیین شد. سپس‌ غلظت‌های مختلف β-CDNPs شامل صفر، 10، 50 و 100 میلی‌گرم بر لیتر را برای محلول پاشی قسمت‌های هوایی ریحانOcimum basilicum رقم کشکنی لوءلوء به کار برده شد. آنالیز اسانس با استفاده از GC-MS انجام گرفت. مقدار رنگیزه ‎های کلروفیلی و اسانس ریحان در مقایسه با شاهد تفاوت معنی‎ داری (P≤%5) داشت. یافته‌ها حاکی از کاهش معنی‌دار (P≤%5) مقدارفلورسانس کمینه (Fo) در تیمار ppm50 نسبت به کنترل و دو سطح ppm 10 و 100 از نانوبتاسیکلودکسترین بود. ماکزیمم مقدار کلروفیل b در تیمار ppm100 مشاهده شد. سطحppm 50 باعث افزایش معنی‌دار (P≤%5) فلورسانس بیشینه، فلورسانس متغیر (Fv)، کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم P نسبت به شاهد شد. محلول‌پاشیβ-CDNPS ، موجب تغییراتی درتبادلات گازی ریحان شد. قندهای محلول و پرولین برگ و ریشه ریحان در تیمار ppm50 افزایش معنی‌داری (P≤%5) نسبت به شاهد داشت. به طوری که قند نامحلول در برگ و ریشه روند معکوس را نشان داد. غلظت فنیل‌پروپانوئیدها و ترپنوئیدها‌ی ریحان درمقایسه با شاهد تفاوت معنی‌داری (P≤%5) داشت. القای نانوذرات β-CDNPS در مسیر بیوسنتز متابولیت‌های ثانویه موجب بهره وری از گیاه می‌شود. گیاه ریحان تحت تیمارهای نانوبتاسیکلودکسترین با رفتاری وابسته به غلظت موجب افزایش عملکرد در واحد سطح شد. بنابراین،‌ محلول پاشی در غلظت مناسب می‌تواند به عنوان یک القا کننده ضمن تحریک، موجب حفظ و نگهداری مواد موثره در ریحان شود و محتوای اسانس را برای غذا و دارو افزایش دهد. تفاصيل المقالة

ورود فناوری نانو به حوزه گیاهان دارویی ،صنعت کشاورزی و صنایع غذایی متضمن افزایش میزان تولیدات و کیفیت آن‌ها، در کنار حفظ محیط‌زیست و منابع کره‌ی زمین می‌باشد. خصوصیات مواد با تغییر اندازه آن‌ها به سمت نانو تغییر می‌کند. نانوذرات بتاسیکلودکسترین به عنوان یک استراتژی جدید محافظت از گیاه توصیف می‌شود و واکنش دفاعی گیاه را القاء می‌کند. به همین منظور مطالعه اثر نانوذرات بتاسیکلودکسترین بر روی شاخص‌های فیزیولوژیکی و فعالیت‌های بیوشیمیایی، در رقم کشکنی‌لوءلوءی ریحان، آزمایشی بر پایه طرح کاملا تصادفی باچهار تکرار در چهار سطح 0، 10، 50، 100 میلی‌گرم‌ بر‌لیتر در گلخانه اجرا شد. نتایج نشان داد شاخص‌های مختلف رشد از جمله طول و قطر ریشه و ساقه، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و سطح‌ برگ نسبت به شاهد درسطح احتمال 5درصد افزایش معنی‌دار یافت. بیشترین افزایش در تیمار 50 میلی‌گرم بر لیتر مشاهده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که اثر تیمارهای مختلف بر فعالیت آنزیم‌های سوپراکسیددیسموتازو کاتالازو پراکسیدازو میزان‌ مالون‌دی‌آلدئید و نشت‌یونی ریشه و برگ نسبت به کنترل افزایش معنی‌دار یافت. شاخص پایداری غشاء از طریق اندازه‌گیری میزان نشت الکترولیت برگ و ریشه ارزیابی شد. کاهش معنی‌دار نشت یونی و مالون‌دی‌آلدئید ریشه و برگ در تیمار 50‌ میلی‌گرم برلیتر از نانوبتاسیکلودکسترین مشاهده شد که نشان‌دهنده افزایش فعالیت آنزیم‌ها بود. ورود نانوذرات بتاسیکلودکسترین به حوزه‌ی کشاورزی می‌تواند دامنه کنترل شیمیایی و اختلال در اعمال فیزیولوژی محیطی را به حداقل برساند. روند تغییرات پارامترهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی مورد بررسی در مطالعه حاضر، شاخص‌های نسبتا مطمئن جهت معرفی بهترین غلظت از نانوبتاسیکلودکسترین برای گیاه دارویی ریحان می‌باشد. تفاصيل المقالة