از ابتدای دهه ی 1980 تا کنون مفهوم استراتژی در برنامه ریزی و مدیریت شهری همانند مفهوم کیفیت و فرایند در مهندسی مجدداً گسترش و بهبود یافته است. امروزه رویکرد استراتژیک مهارتی است که در کانون برنامه ریزی، مدیریت و نظام بخشی سازمان قرار می‌گیرد،و موفقیت سازمان را موجب می گردد.این تئوری در مدیریت شهری بر پایه‌ی مفهوم سودمندی استوار است. رویکرد استراتژیک در گستره‌ی روابط نا گسستنی برنامه‌ریزی و مدیریت به عنوان عامل پیوند دهنده و بر همکنش عمل می‌کند و در هدایت هر دو مؤثر است. بنابراین مفهوم استرتژیک به‌صورت فرا رشته‌ی، گسترده‌تر از خصایل درونی برنامه‌ریزی و مدیریت عمل می‌کند و آن دو را متحول می‌سازد و هدایت می‌کند و پیوند می‌دهد. همچنین در دهه‌ی پایانی قرن بیستم به موازت "انقلاب صنعتی" برنامه ریزی و مدیریت شهری نیز مانند سایر زمینه‌های زندگی، دستخوش تحولات ژرف گردید. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عوامل فردی و ساختاری در تغییر رویکردهای مدیریت شهری در ایران به رویکرد استراتژیک است که با استفاده از روش پیمایشی سعی گردیده است مؤلفه‌های مهم و تأثیر-گذار در این حوزه مورد ارزیابی و واکاوی قرار گیرد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از نظرات 31 نفر از کارشناسان مرتبط با موضوع پژوهش استفاده شده است. جهت تحلیل داده‌های پژوهش از تحلیل رگرسیون و آزمون آماری T تک نمونه ای در قالب نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد، در این میان شاخص های نگرشی- دانشی با میزان اختلاف از میانگین پایین تر از مبنا به مراتب از اولویت بیشتر برخوردار است. تفاصيل المقالة

کیفیت زندگی شهری دارای ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی ،سیاسی، زیست محیطی است. ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در پایش سیاست‌ها و مدیریت شهری بعنوان ابزاری کارآمد از اهمیت و ضرورت قابل توجهی برای تصمیم گیری مدیران شهری می باشد. هدف این پژوهش بررسی و ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در شهر هرسین به منظور ارتقا کیفیت زندگی ساکنین می باشد. در این راستا از 10 شاخص کلی و 46 زیر شاخص استفاده شده، همچنین روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی می باشد که با بهره گیری از آزمون‌های آماری میانگین پاسخ‌ها، T تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون در قالب نرم افزار SPSS انجام گرفته است. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز به دو شیوه کتابخانه‌ای و پیمایشی جمع‌آوری گردیده و جامعه نمونه نیز 253 نفر از ساکنان شهر هرسین می باشد. نتایج پژوهش مشخص می سازد که شاخص درآمد وضعیت نامناسب تری نسبت به دیگر شاخص ها دارد و از نظر شهروندان شاخص امنیت بهترین وضعیت را دارا می باشد. همچنین تحلیل میزان ارتباط درونی شاخص های کیفیت زندگی با ضریب همبستگی پیرسون در شهر هرسین نشان می دهد غیر از ارتباط درونی بالای 5/0 شاخص بهداشت و مسکن بقیه متغیرها علی رغم معنادار بودن ارتباط درونی آنها ارتباط قوی درونی مابین خود دارا نیستند. بنابراین می توان گفت که بیشترین دغدغه ساکنین شهر هرسین در تامین نیاز های پایه ای و اساسی از جمله امید به آینده شغلی و تامین هزینه های پایه ای می باشد. تفاصيل المقالة

یکی از مهمترین مسائلی که همواره مورد توجه سازمان های مسئول در مدیریت بحران قرار دارد انتخاب مکانی مناسب جهت اسکان موقت آسیب دیده از سوانح می‌باشد. لذا این مکان‌ها به عنوان جای امن برای جامعه آسیب دیده باید دارای شرایط لازم برای سکونت افراد از جنبه‌های زیرساختی، فرهنگی، اجتماعی، امنیتی، و انتظامی باشد تا در قالب برنامه ملی مدیریت بحران، بتوان پس از بازسازی مناطق آسیب دیده، آن مکان را به راحتی تخلیه کرده و یا برای مواد دیگر مورد استفاده قرار داد. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی - تحلیلی است و ماهیت آن کاربردی می باشد. بدین منظور، جهت وزن دهی از نظرات خبرگان و صاحب‌نظران و متخصصان در این زمینه استفاده ‌شده است. روش استفاده شده برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش، نیز از گامای فازی بوده است. با توجه به استفاده از شاخص های انسانی و طبیعی استفاده شده در این پژوهش ، برای دستیابی به الگوی بهینه در جهت تعیین اسکان ضروری از 12 لایه کاربری اراضی با توجه به نقشه کاربری اراضی شهر اهواز برای تحلیل استقرار بهینه مکانی سود جسته شده است. برای تحلیل نهایی پژوهش در قالب هدف آن از عملگر گاما با حد آستانه های 7/0، 8/0 و 9/0 برای تحلیل نهایی استفاده شد که مقایسه نتایج بدست آمده برای تحلیل نهایی با توجه به وضعیت شاخص های مورد مطالعه، در شهر و توجیه منطقی و خروجی واقعی از آنها؛ مشخص گردید عملگر گامای فازی با حد آستانه 7/0 بهتر از سایر حد آستانه ها به تحلیل بهینه پرداخته است. تفاصيل المقالة

شهر، شهرنشینی و شهروندان از موضوعات مهم در مطالعات میان‌رشته‌ای است. دانش جغرافیا به دلیل آمیختگی فراوان و پیچیدگی و ضرورت‌ها، رهنمودهای جدیدی را با علومی مانند جامعه‌شناسی، سیاست، تاریخ، اقتصاد، معماری و ... در عرصه‌های مختلف ارائه می‌دهد. افزایش جعمیت، توسعه شهری و نیز به تبع آن شهرنشینی، تقاضا برای خدمات و امکانات جدید را در پی دارد، اما این خواسته ها و نیازها با افزایش سطح آگاهی و نیز تغییر نیازها و شیوه های زندگی شهرنشیتی با دروه های قبل اندکی متفاوت است و مدیریت شهری را در یک شرایط پیچیده و متفاوت با قبل قرار داده که نیاز به توجه به الگوهای نوین برای اداره امور دارد که از جمله آنها به دست آوردن رضایت شهروندان و مشارکت دادن آنها در امور شهری و نیز فراهم آوردن شرایط، محیط، امکانات مناسب و کافی برای همه اقشار جامعه می باشد. ازاین‌رو مقاله حاضر باهدف ایجاد زمینه‌های محیطی مطلوب و مورد رضایت شهروندان در وضعیت کنونی شهرنشینی است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری مقاله حاضر شهروندان منطقه 2 تهران است که حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مشارکت شهروندی، احترام و تکریم شهروندی، سن و درآمد با رضایت شهروندی رابطه مستقیم و معنادار اما بین متغیرهای تحصیلات و آگاهی اجتماعی شهروندان با رضایت شهروندی به ترتیب تفاوت معنادار و رابطه معکوسی وجود دارد. تفاصيل المقالة

امروزه جوامع در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. از این رو پژوهش حاضر با هدف سنجش مؤلفه‌های تاب‌آوری شهری در کلانشهرکرمانشاه است که با استفاده از روش اسنادی – پیمایشی سعی گردیده است مؤلفه‌های مهم و تأثیر‌گذار در این حوزه مورد ارزیابی و واکاوی قرار گیرد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از نظرات ۴۲ نفر از کارشناسان مرتبط با موضوع پژوهش استفاده‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد عامل کالبدی- مدیریتی، از اولویت بیشتری جهت گرایش به سمت تاب‌آوری شهری دارد و هر ۵ مؤلفه نهادی- مدیریتی، زیر ساختاری، کالبدی مدیریتی، اجتماعی و اقتصادی تأثیر مستقیم و معناداری بر فرآیند تاب‌آوری شهری در برنامه‌ریزی شهری کرمانشاه دارند. برای بررسی بین مناطق از آزمون ویلکاکسون استفاده شده است و نتایج به صورت نقشه در سیستم اطلاعات جغرافیایی تحلیل شده اند. مناطق 4،5 و 1 به ترتیب کمترین تاب آوری را طبق نظر کارشناسان نشان می دهند. در خاتمه پیشنهاداتی که نیازمند توجه جدی مدیران و برنامه ریزان شهری است مطح شده است تا با کاربست این مهم بتوانی چالش‌های پیش روی تاب‌آوری شهری در کلانشهر کرمانشاه را ساماندهی کرد. تفاصيل المقالة

امروزه گردشگری پزشکی پدیده ای مهم و رو به رشد در جهان به شمار می رود. ایران از گذشته یکی از مراکز فعال گردشگری پزشکی در منطقه خاور میانه بوده است. در عین حال همواره نگرانی‌های پیرامون چالش‌های و فرصت‌های پیش روی آن در خصوص جذب گردشگران پزشکی مواجه بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر توسعه‌ گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز صورت گرفته ‌است. نوع تحقیق کاربردی–توسعه‌ای و روش مطالعۀ اسنادی و پیمایشی است. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل گردشگران پزشکی وارده به کلانشهر اهواز 384 نفر برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان میدهد: 6 فاکتور مورد مطالعه نقش مؤثری بر توسعه گردشگری پزشکی دارند که میزان ضریب پیرسون(49/0-) در مورد قیمت خدمات پزشکی منفی و دارای جهت معکوس می‌باشد بدین معنی با افزایش قیمت خدمات درمانی میزان گردشگران پزشکی کاهش می-یابد ولی میزان ضریب پیرسون در مورد کیفیت خدمات درمانی(41/0)، فرهنگ(39/0)، امکانات و تسهیلات(38/0) و پزشکان حاذق و با تجربه(42/0)، تبلیغات و اطلاع رسانی (44/0) مثبت و دارای جهت مستقیم می‌باشد. همان‌گونه که ضریب استاندارد شده Beta نشان می‌دهد فاکتور قیمت با ضریب تأثیر 612/0 - دارای رتبه اول و فرهنگ با ضریب تاثیر 412/0 دارای کمترین اثر در توسعه گردشگری پزشکی داخلی کلانشهر اهواز می‌باشد. در خاتمه پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری پزشکی در کلانشهر اهواز ارائه گردیده که نیازمند توجه جدی سیاستگذاران، برنامه ریزان، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و مدیران بخش بهداشت و درمان می‌باشد. تفاصيل المقالة

مقدمه: مسکن نیازی است که در محیط‌های طبیعی و انسان‌ساخت پاسخ‌های متفاوتی داشته است و هر جامعه به فراخور نیازها و امکانات و محدودیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خویش بدان شکل خاصی بخشیده است.هدف پژوهش: این پژوهش با هدف تحلیلی بر اولویت بندی شاخص‌های مسکن درشهرستان‌های استان آذربایجان‌غربی است.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی محسوب می‌شود که با استفاده از روشاسنادی – پیمایشی انجام شده‌است که سعی گردیده است مؤلفه‌های مهم و تأثیر‌گذار در این حوزه مورد ارزیابی و واکاوی قرار گیرد. برای گردآوری داده‌های پژوهش از مرکز سالنامه مرکز آمار سال 1395 استان آذربایجان غربی و جهت تحلیل داده‌های پژوهش از مدل تحلیل عاملی و آزمون KMO در قالب نرم افزار Spss استفاده شده است.یافته‌ها و بحث: نتایج پژوهش نشان می‌دهد . نتیجه بکارگیری تحلیل عاملی تقسیم بندی شهرستانها در 4 سطح برخوردار، نسبتاً برخوردار، محروم و بسیار محروم است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شهرستان ارومیه رتبه 1 با امتیاز 47/3 و شهرستان چالدران رتبه 17 با امتیاز 25/3- در بین 17 شهرستان استان آذربایجان‌غربی را به خود کسب کرده، که 52/23 درصد شهرستانها در سطح برخوردار، 3/26 درصد برخوردار، 29/35 درصد نسبتاً برخوردار، 52/ 23 درصد محروم و 64/17 درصد در سطح بسیار محروم قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از تحلیل خوشه‌ای و ترسیم نمودار دندروگرام، شهرستانها به گروه‌های همگن طبقه بندی شده‌اند. نتایج: در مجموع یافته‌ها، نشان از تفاوت و نابرابری شهرستانها در برخورداری از شاخص‌های مسکن است. این تفاوت‌ها نشان دهنده تغییر جایگاه شهرستانها از نظر کمی و کیفی مسکن با تاثیرپذیری از عوامل طبیعی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است. تفاصيل المقالة