به‌منظور بررسی تأثیر آرایش کاشت بر خصوصیات مورفولوژیک سویا در رقابت با علف‌های هرز، آزمایشی در مزرعه دانشگاه یاسوج در تابستان 1389 اجرا شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی، علف‌ ‌هرز در دو سطح (با و بدون علف هرز) و عامل فرعی ترکیب فاصله ردیف (30، 45 و 60 سانتی‌متر) و تراکم کاشت سویا (40، 50 و 60 بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد که تراکم کاشت و فاصله ردیف تأثیر معنی‌داری بر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، قطر ساقه و عملکرد دانه سویا داشت. با افزایش تراکم و کاهش فاصله ردیف، عملکرد دانه سویا افزایش یافت؛ به‌طوری‌که بیشترین عملکرد دانه (60/240 گرم بر مترمربع) از تراکم 60 بوته در مترمربع و در بین فاصله‌های کاشت بیشترین عملکرد دانه (8/236 گرم بر مترمربع) از فاصله کاشت 30 سانتی‌متر به‌دست آمد. همچنین خصوصیات مورفولوژیک علف‌های هرز (سلمه‌تره و تاج‌خروس) به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر تراکم بوته و فاصله ردیف کاشت سویا قرار گرفت؛ به‌طوری‌که افزایش تراکم کاشت سویا از 40 به 60 بوته در مترمربع و کاهش فاصله ردیف سویا از 60 به 30 سانتی‌متر به‌ترتیب منجر به کاهش 7/22 و 8/29 درصدی وزن خشک علف هرز تاج‌خروس گردید. به‌طور کلی نتایج نشان داد که تغییر در آرایش کاشت (فاصله بوته و فاصله ردیف کاشت) در سویا از طریق تأثیر بر توان رقابتی گیاه زراعی در مقابل علف‌های هرز می‌تواند به عنوان یک راهکار زراعی و غیر شیمیایی برای کاهش اثر تداخلی علف‌های هرز مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة