به منظور بررسی تغییرات بیوشیمیایی ناشی از تنش کم آبی در نخود، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. عامل اصلی تنش کم آبی با سه سطح شامل: 1- تنش کم آبی ابتدای گلدهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، 2- تنش کم آبی از ابتدای غلاف دهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، 3- آبیاری مطلوب و عامل فرعی پنج رقم نخود شامل آرمان، آزاد، بیونیج، هاشم و ILC482 بودند. بر اساس نتایج، تنش کم آبی در هر دو سطح موجب کاهش معنی دار محتوی کلروفیل ها و کاروتنوئیدها و افزایش معنی دار فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان نظیر: پراکسیداز، کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز در برگ ها در مقایسه با تیمار شاهد شد. بنابراین، بین فعالیت آنزی م های آنتی اکسیدان با میزان آب قابل استفاده در خاک رابطه ی منفی وجود داشت و فعالیت آنها با افزایش شدت تنش کم آبی به طور معنی داری افزایش یافت. عملکرد دانه به طور معنی داری تحت تأثیر کمبود آب قرار گرفت و تیمار تنش کم آبی از زمان ابتدای گلدهی تا رسیدگی، بیشتر از دیگر تیمار تنش کم آبی (ابتدای غلاف دهی تا رسیدگی) موجب کاهش عملکرد دانه، به ترتیب 36 و 15 درصد، نسبت به شرایط بدون تنش شد. در بین ارقام مورد بررسی، تحت تنش کم آبی از شروع گلدهی، رقم ILC482 با عملکرد دانه به میزان 715 (کیلوگرم در هکتار) و در شرایط عدم وجود تنش، رقم آرمان با عملکرد دانه به مقدار 1355 (کیلوگرم در هکتار) عملکرد مناسب تری از خود نشان دادند. ILC482، آزاد و بیونیج به عنوان ارقام با عملکرد بالاتر در شرایط وقوع تنش کم آبی در هر دو تیمار تنش کم آبی، همچنین دارای محتوی بیشتر رنگیزه ها و سرعت فعالیت بیشتر آنزیم های آنتی اکسیدان در برگ های خود بودند. نتایج حاصله حاکی از اثرات مثبت محتوای رنگیزه های گیاهی و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان جهت افزایش توان تحملی نخود برای تداوم رشد و حفظ عملکرد قابل قبول در شرایط تنش خشکی بود. تفاصيل المقالة

کاربرد کودهای آلی با هدف جایگزینی یا کاهش قابل ملاحظه در کاربرد کودهای شیمیایی، موجب افزایش کیفیت و عملکرد در تولید پایدار گیاهان زراعی می‌شود. به همین منظور آزمایشی جهت بررسی اثر ورمی-کمپوست، کود شیمیایی اوره و تلفیق آن دو بر عملکرد و میزان اسانس دو رقم ورامین و اصفهانی گیاه دارویی شوید در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات گیاهان دارویی استان اصفهان در سال 1395 اجرا شد. فاکتور کودی شامل 100 درصد اوره (86/260 کیلوگرم در هکتار)، ورمی‌کمپوست 3/33 درصد و 6/66 درصد اوره (73/173 کیلوگرم در هکتار اوره و 85/1141 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره (86/86 کیلوگرم در هکتار اوره و 71/2283 کیلوگرم در هکتار ورمی‌کمپوست)، 100 درصد ورمی-کمپوست (3429 کیلوگرم در هکتار) و تیمار شاهد (بدون کود) همچنین فاکتور دوم شامل دو رقم ورامین و اصفهانی بودند. نتایج نشان داد کاربرد ورمی‌کمپوست 6/66 درصد و 3/33 درصد اوره منجر به افزایش تعداد چتر در بوته (6/13 درصد)، وزن هزار دانه (3/19 درصد)، وزن خشک بوته (9/21 درصد) عملکرد دانه (4/33 درصد)، شاخص برداشت (5/18 درصد) و عملکرد اسانس (5/27 درصد) نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین بیشترین درصد اسانس (80/0 درصد)، محتوی دـ کارون (49/91 درصد) و محتوی لینالول (61/2 درصد) در اسانس در تیمار کاربرد 100 درصد ورمی‌کمپوست بدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و آلی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و می‌توان با کاربرد تلفیقی کودها در راستای کاهش هزینه‌های تولید گام موثری برداشت. تفاصيل المقالة

تنش قطع آبیاری در مراحل مختلف اثرات متفاوتی بر عملکرد گیاهان زراعی می‌گذارد و ارقام گلرنگ دارای سطوح متفاوتی از تحمل به تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی می‌باشند. به منظور بررسی و تعیین تحمل به تنش قطع آبیاری در مراحل متفاوت رشد در بین ارقام ایرانی گلرنگ در سال زراعی 93-1392 آزمایشی مزرعه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد. در این پژوهش تاثیر تنش قطع آبیاری در مراحل مختلف (تکمه‌زنی، گل‌دهی، دانه‌بندی، تکمه‌زنی+دانه‌بندی و مرحله تکمه‌زنی+گلدهی) همراه با شاهد (آبیاری مطلوب در سرتاسر طول فصل رشد)‌ بر رشد و عملکرد چهار رقم گلرنگ (ارومیه 3147، زرقان 279، آذربایجان 3148 و ورامین 295) بررسی شد. نتایج نشان داد تنش قطع آبیاری، بسته به مرحله اعمال آن، سبب کاهش روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه و بیولوژیک گردید. رقم آذربایجان 3418 دارای عملکرد بالاتر و رقم ورامین 279 دارای تحمل بیشتری به خشکی بود. بیشترین تاثیر منفی تنش بر عملکرد دانه مربوط به قطع آبیاری در مراحل تکمه‌بندی+گلدهی (6/24%)، تکمه‌بندی+دانه‌بندی (1/23%) و کمترین آن در مرحله دانه‌بندی (7/19%) بود. به طورکلی، کاشت رقم ورامین 279 و قطع آبیاری در مرحله دانه‌بندی برای استفاده در شرایط محدودیت رطوبت قابلیت بررسی بیشتری دارد. تفاصيل المقالة