دو پارادایم اصلی در خصوص اینترنت و فضای مجازی وجود دارد، دیدگاه اول انتشار است که در آن اینترنت مکانیسم انتشار اطلاعات در سطح جهانی است این دیدگاه یک نگرش مدرن است و نگاهی ابزارگرایانه به اینترنت و فضای مجازی دارد. در این قرائت، اینترنت یک ابزار ارتباطی است که اهداف کاربرانش را پیش می‌برد، دیدگاه دوم اینترنت را معادل مفاهیمی همچون مشارکت، سهیم شدن، اجتماع، انجمن و رسیدن به باورهای مشترک می‌داند و از اینترنت انتظاری بیش از انتقال پیام و انتشار اطلاعات دارد، این دیدگاه با در نظر گرفتن پویش‌هایِ اجتماعیِ فرهنگِ آنلاین می‌گوید که فضای سایبری، حوزة ممکنات محض است. این پارادیم‌ها که ریشه در دیدگاه پوزیتیویسم و عینی‌گرا دارند با انتقاداتی رادیکال از منظر دیدگاه‌های انتقادی و پست‌مدرن مواجه شدند. دیدگاه پست‌مدرن با دیدی انتقادی هردو پارادایم موجود را مورد واکاوی قرار داد و از زاویه‌ای دیگر به مکانیسم‌ فضای مجازی نگاه کرد؛ و بر این اساس پارادایم سومی را به آنها افزود و آن اینکه، فضای اینترنت، نه خود واقعیت بلکه شبیه‌سازیِ واقعیت و ابزاری برای استیلای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است، بر این اساس هویت افراد در این فضا نه برساخته فرد و نه ساختار جامعه و یا تکنولوژی بلکه محصول بازنمایی، گفتمان و نیز پیوند دانش و قدرت می‌باشد. این پژوهش با تأکید بر دیدگاه متأخر و استفاده از رویکرد تحلیلی ـ توصیفی درصدد بررسی انتقادی روایت‌های هویّتی در فضای مجازی با تأکید بر آرای فوکو است. تفاصيل المقالة