در قرآن کریم بر ضرورت ساده زیستی تأکید فراوان شده است. از منظر قرآن کریم ساده‎زیستی از یک سو موجب سلامت نفس و حفظ تقوی و همدلی و همیاری با محرومان و مستضعفان و رسیدگی به امور آنان می‎شود، از سوی دیگر از دیدگاه قرآن خوی استکباری و اشرافی و تکاثر و اسراف و اتراف و تبذیر و تجمل‎گرایی و دنیاپرستی ناشی از آن از عوامل اصلی غفلت، لهو و لعب و فراموش کردن خداوند است و ظلم و ستم و تعدی به حقوق دیگران از نتایج طبیعی آن خواهد بود. که نتیجه آن براساس قانون الهی، هلاکت و اضمحلال جوامعی است که به این شیوه و سلوک مبتلا و بر آن اصرار دارند. به تبع این بینش و آموزة قرآنی، روایات، سخنان، احادیث و سیره عملی و نظری معصومین(ع) مشحون از پرداختن به محاسن و فوائد دنیوی و اخروی ساده زیستی و مذموم دانستن و نکوهش تجمل گرایی، دنیاطلبی، غرور و تفاخر است. امام خمینی که به معارف اسلامی اشراف کامل داشت با بهره‎گیری از این آموزه‎های قرآنی و روایی همواره در سیره عملی و نظری خود از یک سو ساده‎زیستی و پرهیز از تجملات و تفاخر را سرلوحه زندگی خود قرار داد و از سوی دیگر با دغدغه ای کاملاً مشهود و مبرز از بدو بنیان‎گذاری جمهوری اسلامی ایران به دولتمردان، کارگزاران سیاسی، متصدیان و مدیران ارشد نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت مؤکد بر حفظ ساده‎زیستی و تواضع و پرهیز از تجمل‎گرایی و رفاه‎طلبی و به تعبیر خودشان حفظ خوی کوخ نشینی و پرهیز از خوی کاخ نشینی تأکید مصرانه داشت. تفاصيل المقالة

بسیاری از فیلسوفان، دانشمندان علم الاجتماع و جامعه شناسان از قدیم‌الایام تاکنون، تجمل‌گرایی، اسراف و هدردادن منابع جوامع به مصارف بیهوده را از عوامل مهم انحطاط و انقراض نظام‌های سیاسی و تمدن‌ها دانسته‌اند. از دیدگاه این اندیشمندان تجمل‌گرایی و عوارض ناشی از آن علاوه بر منابع و سرمایه‌های جوامع موجب زوال اخلاق و مفاسد فردی و اجتماعی ناشی از آن می شود و ظهور این پدیده در میان مردمان، دولتمردان، حاکمان و کارگزاران سیاسی از عوامل فروپاشی جوامع و نظام های سیاسی است. در این میان آموزه‌های اسلامی ناشی از معارف قرآنی و سنت و سیره نبوی و علوی منبعی غنی است که الهام بخش متفکران مسلمان شده است. عده‌ای از فیلسوفان و جامعه‌شناسان مسلمان به‌ویژه ابن خلدون، ابو نصر فارابی و خواجه نصیرالدین طوسی به خوبی از منظر فلسفه تاریخ و آموزه‌های قرآنی به این موضوع پرداخته‌اند. در میان متفکران و علمای اخیر، امام خمینی(ره) با دغدغه تام و تمام به نقش مخرب تجمل‌گرایی رفاه طلبی و به اصطلاح آن حضرت ظهور بروز خوی کاخ‌نشینی در ایجاد فساد، تباهی و بی‌ثباتی و به‌تبع آن انقراض و اضمحلال یک نظام سیاسی پرداخته است. هدف از این مقاله بررسی آرای دانشمندان متقدم از جمله ابن خلدون، ابو نصر فارابی و خواجه نصیرالدین طوسی با آرا و دیدگاه‌های متأخر امام روح الله موسوی خمینی در این زمینه است. تفاصيل المقالة