علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
العدد7,السنة
12
,
پاییز
1389
با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و ضرورت توسعه مناطق شهری، چگونگی مقابله با بلایای طبیعی، یکی از نگرانی های مهم جوامع شهری می باشد. رشد شهری[1] در حال تغییر مستمر از شرایط زیست انسان بر زمین است. ابعاد و اندازة شهرهای امروز چه از نظر جمعیت ساکن و چه از حیث وسعت بی سابق أکثر
با توجه به افزایش روز افزون جمعیت و ضرورت توسعه مناطق شهری، چگونگی مقابله با بلایای طبیعی، یکی از نگرانی های مهم جوامع شهری می باشد. رشد شهری[1] در حال تغییر مستمر از شرایط زیست انسان بر زمین است. ابعاد و اندازة شهرهای امروز چه از نظر جمعیت ساکن و چه از حیث وسعت بی سابقه است. تغییرات عمده ای در ابعاد شهرها، نحوه استفاده از زمین و منابع آن و به دنبال آن اثرات نامطلوب محیطی ناشی از این تغییرات آشکار شده است. بررسی میزان آسیب ها و صدمات ناشی از زلزله در شهرها در بسیاری از موارد نشان داده است درصد بالایی از صدمات به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به وضعیت نامطلوب برنامه ریزی و شناسایی و کاهش خطرات شهری مربوط می شده است. در واقع می توان گفت علل عمده آسیب ها و تلفات ناشی از زلزله را علاوه بر بی توجهی و سهل انگاری در رعایت استاندارهای ایمنی سازه ها، در فقدان اصول، برنامه ها و طرح های شهرسازی مناسب نیز می بایست جستجو کرد. با شناخت نحوه عمل و رفتار زلزله در مناطق شهری و به کارگیری راهبردهای مناسب در زمینه برنامه های منطقه ای، برنامه ریزی و طراحی شهری، می توان خطر زلزله را در مناطق شهری به کمترین میزان کاهش داد. یکی از جنبه هــای مــؤثــر در جهت کاهش آسیب پذیری[2] مناطق شهری در برابر خطر زلزله، برنامه ریزی کاربری زمین[3] شهری به عنوان هسته اصلی برنامه ریزی شهری است، که با وارد کردن موضوع ایمنی در برابر خطر زلزله در آن، می توان انعطاف پذیری مناطق شهری را در برابر خطر زلزله، افزایش داد. مقاله پیش روی درصدد بیان رابطه کاربری زمین شهری با آسیب پذیری شهر از زلزله است و موضوع اصلی آن تاکید بر لزوم این جنبه از برنامه ریزی شهری است. هدف از این نوشتار ضمن مشخص نمودن راهبردهای برنامه ریزی کاربری زمین، ارایه سیاست ها و معیارهای منعطف، ساده، منطقی و قوی جهت بهسازی بافت شهر[4] در مقابل زلزله است.
تفاصيل المقالة
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
العدد4,السنة
11
,
پاییز
1401
الگوی ساخت کالبدی را میتوان سادهترین راه در راستای دستیابی به شکلگیری همبستگی اجتماعی و کاهش انزوای اجتماعی دانست. بیتردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ بهعبارتدیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر که مقداری از آنها ناشی از نقش مر أکثر
الگوی ساخت کالبدی را میتوان سادهترین راه در راستای دستیابی به شکلگیری همبستگی اجتماعی و کاهش انزوای اجتماعی دانست. بیتردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ بهعبارتدیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر که مقداری از آنها ناشی از نقش مراکز مذهبی موجود در محله است؛ روح محله را زنده میسازد و بدون شک، کمیت و کیفیت آن، درگرو سلامت کالبد محله خواهد بود. هدف این تحقیق بررسی و شناسایی شاخصهای نقش مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی محلههای تجریش در منطقه 1 و شاه عبدالعظیم در منطقه 20 تهران با رویکرد سرمایه اجتماعی که میتواند با کاهش انزوای اجتماعی این محله با رویکرد سرمایه اجتماعی منجر شود. در این پژوهش از روش پیمایشی استفادهشده است. دادهها بهصورت پرسشنامه و مصاحبه سازمانیافته در میان شهروندان محله تجریش در منطقه 1 و محله شاه عبدالعظیم در منطقه 20 تهران برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزار SPSS و lisrel8.8 و Excel استفاده شد. بررسی نقش مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری با رویکرد سرمایه اجتماعی، از طریق معیارهای؛ (ساختاری، ارتباطی، شناختی) بررسی شدند. از طریق تجزیهوتحلیل دادههای پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مشخص شد که زیرمعیارها و سؤالات تحقیق بهطور کامل معرف مؤلفههای 3 گانه ب نقش مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری با رویکرد سرمایه اجتماعی، نمونه موردی: (محله تجریش در منطقه 1 و محله شاه عبدالعظیم در منطقه 20 تهران) هستند. بر اساس آزمون پیرسون؛ مؤلفهی ارتباطی بالاترین تأثیر را بر روی کاهش انزوای اجتماعی محلههای تجریش و شاه عبدالعظیم میگذارد (beta=0.779)( beta=0.698) دارد. بیشترین تأثیر و ارتباط بین سرمایه اجتماعی و مؤلفههای 11گانه نقش مراکز مذهبی بر کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری به ترتیب زیر است: مشارکت، حضور پذیری، هویت، اعتماد، صداقت، دینداری، روایات مشترک، ترکیب روابط، همگونی اجتماعی، نهادی، الزامات و انتظارات.مدل مفهومی تحقیق با استفاده از مدل لیزرل تدوین و برازش آن از طریق ضرایب تی استانداردشده بر روی نشانگرهای مدل( که بزرگتر از قدر مطلق 1.96) تائید گردید. مؤلفههای تحقیق نیز بر اساس میانگین رتبهای آزمون فریدمن اولویتبندی شدند که عبارتاند از؛ بعد ارتباطی(1.17)،بعد ساختاری (2.87)، بعد شناختی (3.16). نتایج نهایی حاصل از بررسی شاخص کلِ نقش مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری با رویکرد سرمایه اجتماعی، میانگین محلهی تجریش 2.95 محلهی شاه عبدالعظیم 2.82 میباشد. هر دو محله ازنظر نقش مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری با رویکرد سرمایه اجتماعی در وضعیت نزدیک به میانه نظری میباشد و تأثیرگذاری مراکز مذهبی در کاهش انزوای اجتماعی این دو محله مشهود است. در پایان پس از تدوین مدل مفهومی و ارائه پیشنهاداتی جهت کاهش انزوای اجتماعی محلههای شهری با رویکرد سرمایه اجتماعی با استفاده از نقش مراکز مذهبی، در محلههای تجریش و شاه عبدالعظیم ارائه شد.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications