ژئوتوریسم دانشی است با رویکرد توسعه گرای اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی، پایدارسازی محیط طبیعی و مردمی کردن پیچیدگی‌های دانش زمین و فرم ها و فرایندهای ژئومورفووژیک؛ که امروزه این دانش با گسترش مطالعات خود زیرشاخه‌های متعددی از قبیل تنوع زمین شناختی، محافظت ژئوسایت ها، تفسیر زمین و... را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف از این پژوهش دست یابی به راهکاری مناسب تر برای ارزیابی ظرفیت های گردشگری منطقه مورد مطالعه با تلفیق مدل های موجود است. در این مطالعه از نظر روش شناسی تلاش شده است به کمک بررسی جامع از سیر مطالعات انجام شده از مدل‌ها و روش‌های ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها به همراه پیمایش‌های میدانی از منطقه، با طرح روشی تلفیقی مبتنی بر معیارها و مولفه‌های تاثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی سیستم یخچالی دره شهرستانک، قابلیت‌های این سایت مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان دهنده پتانسیل بالای ابعاد علمی و ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز5/51 (ازحداکثر امتیاز یعنی 70) است. در مقابل زیرساخت‌ها و خدمات گردشگری با کسب مجموع امتیاز 5/25(از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز34 نمره (ازحداکثر60) در حال حاضر مراحل ابتدایی مدیریتی خود را می‎گذراند. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: پایش کمی و کیفی پوشش های گیاهی از کاربردهای اصلی دانش سنجش از دور می باشد. برآورد سطح پوشش گیاهی و زمین های زارعی به روش سنتی زمان بر است. سنجش از دور به جهت ارائه اطلاعات به روز، پوشش های تکراری، سنجش در محدوده های طیفی متفاوت، سنجش کمی و رقومی پدیده های سطح زمین، از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف برآورد سطح پوشش گیاهی و زمین های زارعی شهرستان بابلسر از طریق تصاویر ماهواره ای سنتینل2 با استفاده از شاخص NDVI انجام گرفته است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی مبتنی بر داده های تصاویر ماهواره ای سنتینل2 سال2019 است. این تصاویر از طریق سایت USGS استخراج شده اند. تصاویر بعد از استخراج در سامانه های نرم افزاری سنجش از دوری و سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد پردازش قرار گرفته و نتایج مورد نیاز استخراج شده اند. یافته ها: بعد از دریافت تصاویر ماهواره ای سنتینل2، باندهای 2، 3، 4، 8 که دارای قدرت تفکیک مکانی10متری و بعد از انجام پیش پردازش و تصحیحات اتمسفریک، براساس زبان برنامه نویسی IDL، با استفاده از شاخص NDVI، ROI سنتینل2 بدست آمد، سپس خروجی Threshold بین حداکثر 1 تا حداقل 5/0 محاسبه و با یک خروجی Shape file در ENVI و نرم افزار Arc Map مساحت پوشش گیاهی و سطح زیرکشت زمین های زارعی شهرستان بابلسر در تاریخ اخذ تصاویر ماهواره ای محاسبه و نتیجه گیری انجام شده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سطح زیرکشت زمین های زارعی و پوشش گیاهی شهرستان بابلسر بیش از 52 درصد برآورد شده است. دقت کلی 95 درصد و ضریب کاپای 89 درصد با ارزیابی خروجی شاخص NDVI نشان داد می توان از تصاویر سنتیل 2 برای استخراج پوشش گیاهی و زمین های زراعی استفاده نمود. تفاصيل المقالة

پیشینه و هدف امروزه تغییرات کاربری اراضی در بسیاری از کشورها به چالش مهمی تبدیل‌شده است که اثرات فراوانی بر محیط ‌زیست می ‌گذارند. بر همین اساس بررسی تغییرات کاربری اراضی در مقیاس‌ های مختلف به ‌عنوان یکی از موضوعات مهم در مدیریت درست منابع طبیعی و تغییرات زیست ‌محیطی در سطوح مختلف مطرح است. لذا آگاهی داشتن از تغییرات کاربری و بررسی علل و عوامل آنها در چند دوره زمانی و پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در آینده می ‌توان برنامه ‌ریزی درستی را برای کاهش اثرات نامطلوب انجام داد که همین امر مورد توجه برنامه ریزان و مدیران شهری قرارگرفته است و به آنها در برنامه‌ ریزی کاربری اراضی کمک شایانی می ‌کند. همچنین تبدیل کاربری ‌ها به یکدیگر و تغییر کاربری پوشش گیاهی به پهنه ساخته‌ شده به ‌عنوان موضوع مهم شناخته می‌شود. بر این اساس هدف این پژوهش پایش و پیش ‌بینی تغییرات کاربری و پوشش اراضی منطقه شهری عباس‌آباد در آینده است؛ که با استفاده از این تغییرات می‌توان اقدامات مناسب مدیریتی برای حفظ و احیا اراضی انجام داد.مواد و روش هاپیش ‌بینی تغییرات کاربری اراضی از تلفیق مدل سلول ‌های خودکار و زنجیره مارکوف در منطقه شهری عباس‌ آباد با استفاده از تصاویر سنجنده TM و OLI ماهواره‌ های لندست 8 و 5 اخذشده از سایت USGS انجام شد. چهار کلاس کاربری که شامل کلاس پهنه ساخته ‌شده با کد شماره 1، کلاس پوشش گیاهی با کد شماره 2، کلاس منابع آبی با کد شماره 3 و کلاس اراضی بایر با کد شماره 4 برای منطقه شهری عباس‌آباد تفکیک شدند که این طبقه‌ بندی از روش USGS اخذشده است. به‌منظور استخراج کلاس ‌های کاربری اراضی بعد از چک نمودن چند روش نهایتاً از روش طبقه‌بندی شی‌ءگرا و الگوریتم ماشین بردار پشتیبان (SVM) به دلیل کارایی بهتر استفاده گردید. ارزیابی صحت طبقه بندی تصاویر ماهواره ای بابیان دقت کلی و ضریب کاپا برای سه دوره زمانی انجام شد که هریک از این نقشه ‌های طبقه ‌بندی ‌شده از طریق ترسیم ماتریس خطا مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند که برای تهیه این ماتریس از 250 نقطه نمونه استفاده شد و نوع نمونه ‌برداری نیز به ‌صورت نمونه ‌برداری طبقه ‌ای بود. همچنین برای مشخص شدن تغییرات کاربری اراضی در سال 2030 از نقشه ‌های طبقه ‌بندی ‌شده استفاده شد و با کمک نرم ‌افزارTerrSet تغییرات صورت گرفته در کلاس ها و درصد آن‌ها به دست آمد و با استفاده از مدل CA-MARKOV تغییرات کلاس های مختلف براساس ماتریس احتمال انتقال پیش بینی شد.نتایج و بحثنتایج پژوهش در طی سال‌های 1997، 2006 و 2017 بیانگر این است که پهنه ساخته شده روند افزایشی داشته است و کاربری های پوشش گیاهی، اراضی بایر و منابع آبی دارای روند کاهشی بوده‌اند و 23279هکتار از اراضی منطقه را پهنه ساخته ‌شده به خود اختصاص داده است. ضریب کاپا محاسبه ‌شده در این ارزیابی برای سال ‌های 1997، 2006 و 2017 به ترتیب 0.86، 0.89 و 0.89 است. مدل پیش‌ بینی زنجیره مارکوف با دقت بالای 85 درصد بیان کرد که روند تغییرات کاربری اراضی برای سال 2030 همانند سال های قبل خواهد بود و این نشان ‌دهنده این است که تبدیل و تغییر کاربری ها همانند قبل پیش خواهد رفت و ذکر این نکته هم ضروری است که کاربری‌ های همسان پوشش گیاهی به پوشش گیاهی در طی سال ‌های 2006 تا 2017 هم بیشترین مساحت را شامل می‌شود و این نشان ‌دهنده این است که در این منطقه، پوشش گیاهی همچنان پابرجاست و کمتر دچار تغییرات شده است.نتیجه گیری خروجی نقشه پیش‌بینی 13 ساله برای سال 2030 در این پژوهش از دقت مناسب مدل CA-MARKOV حکایت دارد. علاوه بر این خروجی نشان می ‌دهد می‌توان به این روش برای برنامه‌ ریزی کوتاه‌مدت اعتماد نمود. این نقشه ‌های پیش ‌بینی می ‌توانند راهنمای خوبی برای مدیران و برنامه ریزان شهری باشند. برای دست یافتن به نتایج بهتر پیشنهاد می ‌شود که از تلفیق مدل سلول ‌های خودکار و زنجیره مارکوف برای پایش و پیش ‌بینی تغییرات در سطح کشور استفاده شود. نتایج به ‌دست ‌آمده از این پژوهش علاوه بر اینکه در کاهش حجم داده ‌های ورودی کمک فراوانی می ‌کند، بلکه در پردازش تصاویر طبقه‌ بندی‌ شده و در پیش‌بینی آن ‌ها برای آینده هم نقش بسزایی دارد. تفاصيل المقالة

برآورد سطح پوشش گیاهی و زمین های زارعی به روش سنتی زمان بر می باشد. یکی از ابزارهای موثر در برآورد سطح پوشش گیاهی استفاده از تکنیک های سنجش از دور است. این تکنیک به جهت ارائه اطلاعات به روز، سری زمانی داده ها، سنجش در محدوده های طیفی متفاوت، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش برآورد سطح پوشش گیاهی شهرستان بابلسر و ارزیابی دقت شاخصNDVI می باشد. در این پژوهش از داده های تصاویر ماهواره ای لندست8 مربوط به سال 2019 استفاده گردید. فرایند پیش پردازش و پردازش و صحت سنجی در نرم افزار EMVI5.3 و نقشه سازی ها و محاسبات مساحت در نرم افزار ArcGIS10.8 انجام گرفته است. نتایج نشان داد که سطح پوشش گیاهی شهرستان برابر 37/11474 هکتار برآورد شده است. ارزیابی دقت شاخص استفاده شده نیز نشان داد با استفاده از تصاویر لندست 8 می توان با دقت کلی 92 درصد و ضریب کاپای 87 درصد می توان سطح پوشش گیاهی را محاسبه نمود. تفاصيل المقالة