زمینه و هدف: درک نگرش جوامع محلی به مناطق حفاظت‌شده به‌خصوص در مورد مدیریت کاربری زمین برای مدیریت و بقا و دست‌یابی به توسعه پایدار این مناطق امری ضروری هست. توجه به نگرش‌های مردم محلی می‌تواند سبب ارتقا مدیرت مناطق حفاظتی شده و به‌شناسایی مشکلات و تشخیص راه‌حل‌های بالقوه یاری رساند. در این راستا تحقیق حاضر به بررسی نگرش و دیدگاه‌های مردم ذخیره‌گاه زیست‌کره ارسباران نسبت به اثرات اقتصادی اجتماعی تغییر کاربری زمین پرداخته است. روش بررسی: بدین منظور 367 پرسش‌نامه با تعداد 24 سؤال با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی تعیین و در سه زون مرکزی، سپر و بینابینی ذخیره گاه از طریق مصاحبه حضوری با مردم تکمیل شد. روایی و پایایی پرسش‌نامه ارزیابی شد. یافته‌ها: بررسی پاسخ ها نشان داد که مردم در تصمیمات خود، مقیاس قابل‌لمس را در نظر دارند و به همین دلیل اثر اقتصادی اجتماعی تغییر کاربری زمین در سطح منطقه ای و محلی اهمیت بیش تری برایشان دارد. بحث و نتیجه‌گیری: اهالی منطقه ضرورت حفظ کاربری ها را درک کرده اما نشان دادند که اولویتشان توجه به مسایل اقتصادی اجتماعی و وضعیت معیشتی خود بر نحوه حفظ کاربری ها است. مردم در پاسخ‌هایشان، انتخاب خردگرا را به‌خوبی نشان دادند و با توجه به نیازهای کنونی و آتی خود، کاربری‌های مفید برای آینده منطقه را برشمردند. استفاده از نظرات مردم می‌تواند مدیران را در شناخت نیازهای آنان به‌عنوان نیروهای محرکه مستقیم تغییر کاربری زمین در منطقه آشنا کرده و به سمت تدوین برنامه‌های برد-برداز طریق مدیریت کاربری زمین پیش ببرد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: درک ارتباط فضایی-زمانی تغییرات کاربری زمین و منابع آب زیرزمینی برای مدیریت مؤثر و پایدار دشت‌های ممنوعه بسیار حایز اهمیت است. این تحقیق درصدد بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی در دشت ممنوعه اردبیل می‌باشد. روش بررسی: نقشه‌های کاربری زمین برای سال‌های 1989، 1998، 2009 و 2014 از تصاویر ماهوراه‌ای لندست استخراج و طبقه‌بندی شد و سپس مورد ارزیابی صحت قرار گرفت. همچنین نقشه‌های پراکنش عمق آب زیرزمینی با روش کریجینگ برای چهار دوره از داده‌های پیزومتری تهیه شد. همبستگی و ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق آب زیرزمینی توسط روش‌های REGRESS و CORRELATE صورت پذیرفت. یافته‌ها: روند تغییرات کاربری زمین نشان‌دهنده افزایش مناطق انسان‌ساخت (1/5 درصد) و کشاورزی (57/10 درصد) و به‌تبع آن کاهش زمین‌های بایر (78/14 درصد) و جنگل (88/0 درصد) می‌باشد. هم‌چنین عمق سطح آب زیرزمینی در 25 سال گذشته 27/6 متر کاهش‌یافته است. مقدار R حاصل از روش REGRESS بین 35/0 تا 54/0 در دوره‌های مطالعاتی به دست آمد. ارزش R2 حاصل از CORRELATE برای تک‌تک پیکسل‌ها نشان‌دهنده ارتباط مستقیم بین توسعه زمین‌های کشاورزی و مناطق انسان‌ساخت و کاهش مراتع با روند کاهشی عمق سطح آب زیرزمینی می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج بیان گر قابلیت تکنیک‌های RS و GIS به همراه مدل‌های آماری مبتنی بر تحلیل‌های رگرسیونی در بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری زمین و نوسانات عمق سطح آب زیرزمینی می‌باشد. نتایج و رهیافت تحقیق حاضر می‌تواند در مدیریت، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری منابع آب زیرزمینی در دشت‌های ممنوعه به‌خصوص دشت اردبیل مؤثر واقع شود و هم‌چنین در انتخاب و شناسایی مکان‌های اولویت‌دار برای مدیریت کاربری‌ها و آب‌های زیرزمینی مورداستفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

رشد روزافزون صنعت گردشگری بدون توجه به توان سرزمین و ظرفیت برد منطقه می‌تواند در درازمدت آسیب‌های جدی محیط‌زیست را به همراه داشته باشد. شناخت توان و تناسب سرزمین و به‌کارگیری روش‌های کمی برای برآورد مقادیر استفاده از منابع موجود در طبیعت نقش اساسی در فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین ایفا می‌کند. شهربانه به در چندین سال اخیر میزبان حجم عظیمی از گردشگران بوده و نیازمند ارتقا زیرساخت‌های توریسمی می باشد. منطقه نمونه گردشگری دوکانان بانه با هدف پاسخ گویی هرچه بهتر به گردشگران شهر بانه پیشنهاد شده است. در مقاله حاضر به منظور تحقق اهداف توسعه پایدار گردشگری، پهنه های مستعد گردشگری منطقه نمونه دوکانان بانه به روش AHP-FUZZY شناسایی شده و سپس ظرفیت برد فیزیکی و واقعی محدوده مطالعاتی منطقه برای تفرج گسترده و متمرکز برآرود شد. در این پژوهش تخمین ظرفیت برد در دو حالت تعیین ظرفیت برد برای کل منطقه برحسب طبقات توان و تعیین ظرفیت برد با توجه به پهنه‌بندی طراحی منطقه صورت گرفت. این محاسبات نشان می‌دهد که در حالت دوم که ظرفیت برد با توجه به طراحی اولیه منطقه برای تفرج متمرکز و گسترده تخمین زده شده، نتایج دقیق‌تر و هدفمندتری را نسبت به حالت اول ارائه می‌دهد که می‌تواند در برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار گردشگری منطقه نقش مؤثری داشته باشد. تفاصيل المقالة