گردشگری بزرگ‌ترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است می‌تواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوارها در روستاهای شهرستان پارس آباد پرداخته شده است. این پژوهش ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت انجام، توصیفی – تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق، 13 روستا موردمطالعه در شهرستان پارس آباد می باشد که طبق فرمول کوکران 352 خانوار به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری سیستماتیک پرسشنامه‌ها تکمیل شد..برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های spss و از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده‌شده است. یافته تحقیق با استفاده از آزمون (ویلکامسون وt دوجفت)حاکی از آن است ، با استناد آماره t با مقدار(404/7 ) از میزان توسعه گردشگری و همه ابعاد (به جز بُعد کالبدی) با مقدار t میانگین:( 83/2) در زمان پس از توسعه گردشگری به‌صورت معنادار کاهش‌یافته است. از طرفی، میزان توسعه گردشگری با آماره t برابر با 404/7 در زمان پس از توسعه گردشگری کاهش‌یافته است. درنتیجه مقاله منطقه بیشتر باید برنامه ریزی لازم در جهت گسترش و گردشگری توسعه یابد. و می‌تواند به‌عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت گردشگری و توریسم نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. تفاصيل المقالة

از مهمترین چالش های پیش روی بخش کشاورزی و جامعه روستایی، فساد و آسیب پذیری بالا، فصلی و غیر دائمی بودن تولید محصولات کشاورزی و پایین بودن عملکرد در واحد سطح و همچنین رشد جمعیت، بیکاری فصلی و پنهانی، کاهش درآمد و در نتیجه افزایش مهاجرت های روستا-شهری است. ایجاد و استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی یکی از سودمندترین ارتباطات بین دو بخش کشاورزی و صنعت است که علاوه بر رفع مسائل فوق‌الذکر به کاهش نابرابری‌های منطقه ای منجر می شود، توجه به این صنایع باعث شکوفایی بخش وسیعی در اقتصاد روستایی خواهد شد. با استقرار صحیح و علمی صنایع تبدیلی و تکمیلی عصری نسبتاً نوین بر پیکره ی جوامع روستایی افزوده می شود که بافت اقتصادی-اجتماعی روستاها را دگرگون می کند و زمینه های جدیدی را در این مناطق پدید می آورد. در پژوهش حاضر مکانیابی صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی جهت دستیابی به توسعه اقتصادی در دهستان زرین دشت بررسی شده است. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت ارزیابی شاخص ها و مکانیابی صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه مورد مطالعه از سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک چند شاخصه تحلیل سلسله مراتبی AHP استفاده شده است. داده های مورد نیاز با طراحی پرسشنامه مقایسه های زوجی و مصاحبه با کارشناسان جهاد کشاورزی صنایع روستایی شهرستان دره شهر جمع آوری شد. نتایج تحقیق نشان می دهد استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی در منطقه که از لحاظ 9 شاخص مناطق بهینه تشخیص داده شده، می تواند راهکاری مناسب برای جلوگیری از ضایعات و افزایش ارزش افزوده محصولات کشاورزی باشد و از طریق اشتغال زایی باعث افزایش درآمد گروه های کم درآمد روستایی و کاهش مهاجرت های روستا-شهری شود. تفاصيل المقالة

افول فعالیت‌های کشاورزی، پایین آمدن سطح درآمد و اشتغال در این فعالیت‌ها، افزایش بیکاری، خروج نسل جوان و افراد دارای تحصیلات بالاتر از اجتماعات روستایی؛ بافت و ساختار این نواحی را به مخاطره انداخته است.در این شرایط گردشگری روستایی از راهبردهای موثر جهت تجدید حیات اقتصای، اجتماعی و حفظ بافت و ساختار این نواحی است که علاوه بر حفظ ارزش‌ها، با ایجاد فرصت‌های شغلی، کسب درآمد و توسعه ساختارهای زیربنایی، امکان توسعه پایدار و یکپارچه روستایی را فراهم می‌کند. در راستای توسعه گردشگری در روستاها وجود جاذبه و معرفی صحیح جاذبه‌ها به همراه ایجاد تأسیسات زیربنایی و تسهیلات تفریحی- اقامتی جهت جذب گردشگر امری ضروری است. این پژوهش با هدف امکان سنجی استقرار اماکن تفریحی- اقامتی به منظور توسعه گردشگری در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان دره شهر انجام گرفته است. جهت مکان یابی اماکن تفریحی - اقامتی در منطقه مورد مطالعه از روش AHP استفاده شده‌ است. که 9 شاخص جهت مورد بررسی قرار گرفت و نتایج تحقیق نشان می‌دهد ایجاد منطقه ویژه گردشگری و استقرار اماکن تفریحی – اقامتی به ویژه در قسمت‌های شمال شرقی و مرکزی بخش که از لحاظ 9 شاخص مناطق بهینه تشخیص داده شده، به عنوان یک کارکرد جدید جهت توسعه گردشگری با توجه به وجود جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در این بخش می‌تواند در صورت سرمایه‌گذاری، موجب ایجاد فرصت‌های شغلی، تعادل نسبی در توزیع درآمد و بکارگیری مردم محلی، جذب بیشتر گردشگران، افزایش درآمد روستاییان و ایجاد اشتغال پایدار در منطقه مورد مطالعه گردد. تفاصيل المقالة

بهره مندی از آثار و نتایج گردشگری روستایی نیازمند ارزیابی و بررسی زمینه های این نواحی جهت توسعه گردشگری در این نواحی می باشد. یکی از زمینه های ضروری، وجود سرمایه اجتماعی مطلوب در جامعه میزبان می باشد. در همین راستا، در تحقیق حاضر به تحلیل سرمایه اجتماعی جهت توسعه گردشگر و در منطقه مورد مطالعه پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نظر نوع کاربردی، از نظر ماهیت و روش به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه)‌، روش تجزیه و تحلیل به صورت توصیفی و استنباطی (مدل پرومتی و ضریب همبستگی) می‌باشد. قابل ذکر است که یکی از مراحل مدل پرومتی وزن دهی به شاخص‌ها می‌باشد. در تحقیق حاضر وزن دهی شاخص‌ها به روش دلفی انجام شده است. نتایج بدست آمده از تحقیق نشان می دهد، وضعیت سرمایه اجتماعی روستاهای مورد مطالعه جهت جذب گردشگر در وضعیت مطلوبی قرار داشته و شاخص مشارکت اجتماعی بیشترین همبستگی را با سرمایه اجتماعی دارا می باشد. تفاصيل المقالة

گردشگری بزرگ‌ترین صنعت خدماتی جهان ازنظر درآمدزایی شناخته‌شده است و تغییرات اقتصادی زیادی را در پی داشته است می‌تواند به‌عنوان یک صنعت اقتصادی توانمند تأثیر بسیاری بر اشتغال داشته باشد. در مقاله حاضر برای بررسی توسعه گردشگری بر کاهش میزان فقر و توانمندسازی اقتصادی خانوارها در روستاهای شهرستان پارس آباد پرداخته شده است. این پژوهش ازنظر نوع کاربردی و ازنظر ماهیت انجام، توصیفی – تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری این تحقیق، 13 روستا موردمطالعه در شهرستان پارس آباد می باشد که طبق فرمول کوکران 352 خانوار به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری سیستماتیک پرسشنامه‌ها تکمیل شد..برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های spss و از روش های آماری توصیفی و استنباطی استفاده‌شده است. یافته تحقیق با استفاده از آزمون (ویلکامسون وt دوجفت)حاکی از آن است ، با استناد آماره t با مقدار(404/7 ) از میزان توسعه گردشگری و همه ابعاد (به جز بُعد کالبدی) با مقدار t میانگین:( 83/2) در زمان پس از توسعه گردشگری به‌صورت معنادار کاهش‌یافته است. از طرفی، میزان توسعه گردشگری با آماره t برابر با 404/7 در زمان پس از توسعه گردشگری کاهش‌یافته است. درنتیجه مقاله منطقه بیشتر باید برنامه ریزی لازم در جهت گسترش و گردشگری توسعه یابد. و می‌تواند به‌عنوان منبع درآمدزایی برای منطقه و کشور باشد و از فقر و بیکاری مردم بکاهد، واقعیت امر این است که صنعت گردشگری و توریسم نتوانسته در این منطقه موفقیت چندانی به دست آورد. تفاصيل المقالة

بازسازی سکونتگاههای روستایی آسیب‌دیده از سوانح طبیعی بویژه زلزله یکی از مهم‌ترین رویکردهای مدیریت سانحه به شمار می‌آید و تلاش‌های صورت گرفته در این مرحله تاثیرات متعددی بر توسعه روستایی به طور خاص بر روی سرزندگی ساکنین دارد. به طور کلی سه سیاست عمده بازسازی از قبیل تجمیع، جابجایی و درجاسازی مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار می‌گیرد هدف پژوهش‌ حاضر ارزیابی شیوه‌های بازسازی سکونتگا‌ههای روستایی بعد از سانحه زلزله 1369و تاثیر آن بر سرزندگی روستایی می-باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحلیلی- توصیفی مبتنی بر گردآوری داده‌های مورد نیاز از طریق مطالعه میدانی طریق پرسشنامه‌ است. 13 نقطه روستایی واقع در محدوده سیاسی دهستان دستجرده (شهرستان طارم) برای مطالعه انتخاب شده است. تعداد خانوار ساکن در دهستان در سال 1390، بالغ بر 2083 مورد بوده، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 280 خانوار به عنوان نمونه انتخاب گردیدو پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در روستاهای مورد مطالعه توزیع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری نظیر t تک نمونه‌ای، t دو نمونه‌ای، تحلیل عاملی و کروسکال والیس استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان ‌می-دهد که بازسازی روستاهای آسیب‌دیده از زلزله تاثیر منفی بر روی شاخص‌های سرزندگی ساکنین داشته و براساس میانگین، تغییرات در سطح 99 درصد معنادار باشد. براساس آزمون لونز تفاوت ایجاد شده توسط دو شیوه متفاوت در شاخص‌های سرزندگی آسایش، بهداشت‌محیط، ایمنی و امنیت، زیرساخت‌ها، زیباشناسی معنادار گزارش شده است. نتایج آزمون تحلیل کروسکال والیس جهت رتبه‌بندی سکونتگاه‌های بازسازی شده نشان می‌دهد، بیشترین تغییرات در ابعاد سرزندگی در روستای دستجرده صورت گرفته است. تفاصيل المقالة

مقدمه: گردشگری به عنوان بزرگترین تحرک اجتماعی، دارای پیامدهای فرهنگی و فضایی متعدد برای نواحی شهری است؛ بدین جهت برای اثربخش کردن هرچه بیشتر توسعه گردشگری و ارتقاء پیامدهای مثبت آن، نیازمند شناخت و توجه ویژه به نقش مجتمع های گردشگری می باشد.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر ارزیابی مقیاس مجتمع گردشگری برتوانمندسازی شهری در شهرستان پارس آباد مغان است.روشناسی تحقیق: این پژوهش ازنظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و از نظر هدف کاربردی است. برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی شامل مشاهده - پرسشنامه استفاده‌ شده است. جامعه آماری در مورد بررسی در شهرستان پارس آباد که طبق فرمول کوکران 352 نفر از بین ساکنان دو شهر دارای مجتمع و فاقد مجتمع به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه‌گیری سیستماتیک پرسشنامه‌ها تکمیل شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان پارس‌آباد مغان جلگه‌ای نسبتاً گسترده‌ای است که با مساحتی بالغ ‌بر 1383 کیلومترمربع حدود 14 درصد از مساحت استان اردبیل را به خود اختصاص داده و شمالی‌ترین منطقه در شهرستاناستان اردبیل می‌باشد.یافته ها: به ترتیب بعد اقتصادی733/0، بعد اجتماعی695/0و بعد و زیست محیطی214/0 بیش‌ترین نقش را در تمّییز توانمندی شهری بین دو گروه – شهری دارای مجتمع‌های گردشگری شهر اصلاندوز و فاقد مجتمع‌های گردشگری شهر تازه کند ایفا می‌کنند.نتایج: ابعاد توانمندسازی شهری بین دو گروه شهری دارای مجتمع‌های گردشگری شهر و فاقد مجتمع‌های گردشگری حدود51درصد تغییرات واریانس و در متغیر توانمندسازی شهری را پیش بینی نموده و حدده 50 درصد تعییرات توانمندسازی شهری توسط عواملی دیگری در این تحقیق مورد بررسی قرار نگرفت، پیش بینی می شود. تفاصيل المقالة