فهرس المقالات حمید جعفری


  • المقاله

    1 - عوامل مؤثر در جذب گردشگران به مقصدهای روستایی
    جغرافیایی سرزمین , العدد 2 , السنة 14 , تابستان 1396
    قرارگیری روستاها در یک بستر طبیعی و شیوه زندگی روستانشینی فرصت‌های گردشگری در گردشگاه‌های داخلی و خارجی مکان‌های روستایی را به وجود می‌آورد (تاج، 1381: 23). بنابراین روستا قلمرو گوناگونی از فعالیت و جاذبه‌ها را عرضه می‌دارد (جوان، 1385). همین منابع و جاذبه‌های طبیعی و ف أکثر
    قرارگیری روستاها در یک بستر طبیعی و شیوه زندگی روستانشینی فرصت‌های گردشگری در گردشگاه‌های داخلی و خارجی مکان‌های روستایی را به وجود می‌آورد (تاج، 1381: 23). بنابراین روستا قلمرو گوناگونی از فعالیت و جاذبه‌ها را عرضه می‌دارد (جوان، 1385). همین منابع و جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی ـ تاریخی انگیزه‌های قدرتمندی برای بازدید نواحی روستایی و مقصدهای ارزشمندی برای گردشگری محسوب می‌گردند. تحقیق حاضر با هدف شناسایی اولویت عوامل اثر گذار در جذب گردشگران به مقصدهای روستایی شهرستان دماوند استان تهران دارای 39 روستای بالای 100 نفر جمعیت انجام شد. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفت. 6 روستا به عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوچران بدست آمد. سپس برای انتخاب روستاها از روش تساوی اینتروال ها و روش تصادفی ساده اقدام گردید و با در نظر گرفتن نامحدود بودن تعداد مراجعه گردشگران به روستاهای نمونه، 350 نفر مورد پرسشگری قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون‌ فرضیات به روش آزمون t تک گروهی نشان داد که رابطه معنی دار میان چهار متغیر (مالکیت یا اقامت در خانه‌های دوم ـ سهولت و کیفیت امکانات مسیر دسترسی ـ جاذبه‌ها و منابع طبیعی و جاذبه‌ها و منابع فرهنگی ـ تاریخی) با جذب گردشگران به روستاهای مورد مطالعه وجود دارد . تفاصيل المقالة

  • المقاله

    2 - گردشگری راهبردی در جهت توسعه اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان دماوند)
    نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 4 , السنة 7 , پاییز 1394
    چکیده امروزه توسعه روستایی یکی از اهداف مهم کشورها به شمار می آید و علیرغم اهمیت این موضوع هنوز با مسائل و چالش های متعددی مواجه است زیرا که راهبردهای گذشته نتوانسته مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین کند. این مسئله باعث شده است أکثر
    چکیده امروزه توسعه روستایی یکی از اهداف مهم کشورها به شمار می آید و علیرغم اهمیت این موضوع هنوز با مسائل و چالش های متعددی مواجه است زیرا که راهبردهای گذشته نتوانسته مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین کند. این مسئله باعث شده است که در سال های اخیر بار دیگر توسعه روستایی مورد توجه قرار گیرد و نظریه پردازان و برنامه ریزان و مجریان حکومتی درصدد بر آیند تا با ارائه راهکارها و استراتژی هایی جدید، از معضلات و مسائلی که گریبانگیر نواحی روستایی می باشند، بکاهند. یکی از راهبردهایی که در کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته و حتی در برخی از کشورها به اجرا درآمده است و نتایج مثبتی را به همراه داشته، توسعه گردشگری در نواحی روستایی می باشد. این برنامه ریزان به گردشگری به چشم "صنعتی که ثبات اقتصادی و جمعیتی" را برای جوامع روستایی به دنبال دارد، می نگرند. امروزه با توجه به تغییراتی که در جوامع روستایی مانند روستاهای شهرستان دماوند از جنبه اقتصادی به وجود آمده، دیگر حیات روستا نمی‌تواند تنها بر محور کشاورزی ادامه یابد بلکه باید فعالیت های دیگر اقتصادی را برای روستاها فراهم نمود، در این راستا گردشگری می‌تواند به طور جدی راه‌حل مناسبی برای رهایی از اقتصاد تک بعدی تلقی شود. در پژوهش حاضر با در نظر داشتن رویکرد توسعه اقتصاد روستایی، اثرات اقتصادی گردشگری و فعالیت های وابسته به آن بر اقتصاد روستاهای نمونه شهرستان دماوند مورد مطالعه قرار گرفته و در این راستا رابطه میان متغیر مستقل گردشگری و متغیر وابسته توسعه اقتصاد روستایی از طریق 2 شاخص تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد آزمون شد. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد که جمع آوری اطلاعات با استفاده از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی و به وسیله ابزار پرسشنامه در طیف لیکرت انجام پذیرفت از بین 39 روستای منطقه 8 روستا به عنوان نمونه از طریق روش دلفی طبق نظر کارشناسان تعیین شد. برای تعیین حجم نمونه جهت پرسشگری در از فرمول کوکران بهره گرفته شد که از تعداد 2848 خانوار منطقه تعداد 381 سرپرست خانوار انتخاب گردید. جهت تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی که در قسمت آمار استنباطی برای سنجش روابط بین متغیرها از آزمون پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد گردشگری موجب تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد در روستاهای نمونه گردیده است. جهت تقویت نقش گردشگری در توسعه اقتصاد روستاهای مورد مطالعه پیشنهاداتی در راستای تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد برای جوامع محلی ارائه گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    3 - اثرگذاری جمعیت نوشهرها بر گره ها در سازمان یابی فضایی سکونتگاههای روستایی (نمونه موردی: شهر ملک آباد شهرستان مشهد)
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 4 , السنة 18 , پاییز 1401
    از دیدگاه برنامه ریزی روستایی، ایجاد سلسله مراتب و مراکز بهینه روستایی، "تمرکز غیرمتمرکز" از کانونهای رشد و "تمرکز متمرکز" از نابرابری بین مناطق پیش گیری می کند. بی توجهی به آثار خط مشی های اقتصادی، آثار فضایی ناخواسته ایی را به دنبال داشته که عدم تعادل در توزیع امکانات أکثر
    از دیدگاه برنامه ریزی روستایی، ایجاد سلسله مراتب و مراکز بهینه روستایی، "تمرکز غیرمتمرکز" از کانونهای رشد و "تمرکز متمرکز" از نابرابری بین مناطق پیش گیری می کند. بی توجهی به آثار خط مشی های اقتصادی، آثار فضایی ناخواسته ایی را به دنبال داشته که عدم تعادل در توزیع امکانات و گرایش به تمرکز را باعث شده است. تحولات اقتصادی و اجتماعی، روابط شهر و روستا را متنوع و روابط متقابل آنها را تغییر می دهد. دیدگاههای اولیه، نقش مراکز شهری جدید را در توسعه روستایی در الگوهای مدرن دانسته و مدرن سازی را به سکونتگاههای روستایی تراوش می کنند. جذب سرمایه گذاریها، جریانات ارتباطی و غیره به نوشهرها، اراضی زراعی و باغی را از اقتصاد خارج و مورد طمع شهرنشینان می سازد که تغییرات به وجود آمده، سازمان فضایی جدیدی تشکیل می دهد. تغییرات در این سازمان یابی، نباید چشم اندازهای جدید غیرروستایی را باعث شود. در تقابل دو سویه شهرها و روستاها، تمرکز غیرمتمرکز ایجاد شده، منجر به پایداری، توزیع جمعیت در گره ها و غیره می شود. سازمان فضایی ـ کالبدی روستا از لحاظ طبیعی قلمروی مشخص دارد و آمیختگی فرم، فضا و فعالیتهای روستایی را در خود دارد. در این مقاله شهر ملک آباد هدف بوده و اطلاعات، کتابخانه ای و پرسشنامه ای و ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی دارد. پرسشنامه لیکرتی و هر گویه با میانگین و انحراف معیار و سطح معناداریش در آزمون کی دو بررسی می شود. برای تحلیل داده ها از آزمونهای آماری استفاده شده، براساس آزمون کروسکال ـ والیس داده ها با حجم نمونه کمتر از 30 به نتایج ناپارامتری می رسد. در آزمون کلموگراف ـ اسمیرنوف، حجم نمونه های کمتر از 30 به حد نرمال می رسند و برای اثبات، فرضیه صفر تعریف می شود. در نظریه ایجاد شهرهای جدید، توسعه گره ها مورد تردید است. در نتیجه ایجاد شهرکها و حیات و توسعه روستاها به ارزش افزوده بخش کشاورزی و چشم اندازهای طبیعی در جمعیت پذیری روستاها با ایجاد خانه های دوم، بستگی دارد که در همه جا کلیت نداشته داشت. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    4 - شاخصهای اجتماعی فرهنگی موثر در حضور پذیری کودکان 14-0 ساله در فضاهای عمومی شهر شاندیز
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 1 , السنة 17 , بهار 1400
    امروزه فضاهای عمومی شهرها، غالبا فاقد استانداردهای مناسب و ایمن برای کودکان هستنداین در حالی است که اقداماتی نظیر ایجاد کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، پروژه شهرهای دوستدار کودک و... در حال اجرا می باشد. این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای اجتماعی فرهنگی موثر در حضور پذیری کودک أکثر
    امروزه فضاهای عمومی شهرها، غالبا فاقد استانداردهای مناسب و ایمن برای کودکان هستنداین در حالی است که اقداماتی نظیر ایجاد کنوانسیون جهانی حقوق کودکان، پروژه شهرهای دوستدار کودک و... در حال اجرا می باشد. این پژوهش با هدف بررسی شاخصهای اجتماعی فرهنگی موثر در حضور پذیری کودکان در فضاهای عمومی رو باز شهر شاندیز انجام شده است جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش، کودکان 14-0 ساله شهر شاندیز بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 و والدین آنها می باشند برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است، تعداد 350 کودک - والد مورد پرسشگری قرار گرفتند. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش انجام آن نیز توصیفی – تحلیلی است و از روش های آماری ناپارامتریک جهت سنجش و تحلیل پرسشنامه ها به کمک نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مقدار ضریب همبستگی برای سه عامل مشارکت ،امنیت و نظم اجتماعی به ترتیب برابر با 201/0 ، 247/0 و116/0 مثبت می باشد بنابراین کیفیت شاخصهای اجتماعی فرهنگی فوق با حضورپذیری کودکان در فضاهای عمومی رابطه مستقیمی دارند اما در فضاهای عمومی شهر شاندیز این شاخص ها از وضعیت مطلوبی برخوردار نیستند . تفاصيل المقالة

  • المقاله

    5 - بررسی رابطه مکانی- فضایی مادرشهر مشهد و دهستان فریمان
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1396
    ﻧﺤﻮﻩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑـﺮ ﺷـﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮﻱ، رشد ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴـﺮﺩ ﻭ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑ أکثر
    ﻧﺤﻮﻩ ﻭ ﺩﺍﻣﻨﻪی ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﻴﺎﻥ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﺑـﺮ ﺷـﻜﻞ ﭘـﺬﻳﺮﻱ، رشد ﺳﻜﻮﻧﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺛﺮ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﺷﻬﺮ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭﻣﻲ ﮔﻴـﺮﺩ ﻭ ﺑـﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﺩﺭ ﻣـﻮﺭﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﺎ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ ﻭﺍﻗﻊ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤـﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ. ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ- ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﻭ روشهای ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺍﺯ ﻧﻮﻉ ﻛﻴﻔـﻲ ﻭ ﻛﻤـﻲ ﺑـﻮﺩﻩ ﻭ ﺍﻃﻼﻋـﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺍﻱ ﻭ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ (ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ) ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳـﺖ ﻭ ﺟﻬـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ پاسخ سوالات ﺍﺯ ﻛـﻞ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺁﻣـﺎﺭﻱ ﺩﻫﺴـﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤـﺎن، ﺳـﻪ ﺭﻭﺳﺘﺎﻱ ﺳﻨﮓ ﺁﺗﺶ (ﺩﺷﺘﻲ) ﻟﻮﺷﺎﺏ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ (ﻛﻮﻫﭙﺎﻳﻪ ﺍﻱ) ﻛﻼﺗﻪ ﺁﺧﻮﻧﺪ(ﻛﻮﻫﺴﺘﺎﻧﻲ) ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣـﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ80 ﭘﺮﺳﺸﻨﺎمه ﺩﺭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﻱ ﻧﻤﻮﻧـﻪ(ﺑﺮﺍﺳـﺎﺱ ﺟـﺪﻭﻝﻣﻮﺭﮔﺎﻥ)،صورت گرفت.مدل بررسی در این تحقیق مدل ارتباطات مکانی اولمن بوده است. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛـﻪ ﺷـﻬﺮ ﻓﺮﻳﻤـﺎﻥ ﺑـﻪ ﻋﻠـﺖ ﺩﺍﺭﺍ ﺑـﻮﺩﻥ ﺍﻣﻜﺎﻧـﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﻲ ﺑﻪ مشهد ﺗﺎ ﺣﺪﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺎﺫﺏ ﺭﻭﺳـﺘﺎﻫﺎﻱ ﻭﺍﻗـﻊ ﺩﺭ ﺣـﻮﺯﻩ ﻧﻔـﻮﺫ ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮﺩﻩ اما ﻣﺎﺩﺭﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ شهر کانونی با جاذبه زیاد و ﻗﻄﺐ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘـﻪ، ﺭﻭﺳـﺘﺎﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺩﻫﺴﺘﺎﻥ ﻓﺮﻳﻤﺎﻥ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ فاصله ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺗﺮﻱ ﺑﻪ این شهر قرار دارند را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮﺩ میﻛﺸﺪ. ﺑﻌﺪ ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻭ ﻧﻮﻉ خدمات مورد نیاز ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    6 - ارزیابی تاثیرشاخص های اقتصاد تجربه بر توسعه گردشگری سالمند (نمونه موردی : شهر مشهد)
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 2 , السنة 17 , تابستان 1400
    سالمندی به شرط طول عمر ،بخش غیر قابل انکار زندگی افراد جامعه است و به تبع آن نیاز به برنامه ریزی از سوی مدیریت شهری دارد. به دلیل روند رو به افزایش سالمندی در ایران به استناد آمار رسمی کشور، .برنامه ریزی برای این مرحله اگر از سایر مراحل زندگی افراد جامعه اهمیت بیشتری ند أکثر
    سالمندی به شرط طول عمر ،بخش غیر قابل انکار زندگی افراد جامعه است و به تبع آن نیاز به برنامه ریزی از سوی مدیریت شهری دارد. به دلیل روند رو به افزایش سالمندی در ایران به استناد آمار رسمی کشور، .برنامه ریزی برای این مرحله اگر از سایر مراحل زندگی افراد جامعه اهمیت بیشتری نداشته باشد به همان اندازه اهمیت دارد . پیوند گردشگری با سالمندی ، نوعی خاصی از گردشگری را شکل می دهد که گردشگری سالمند نامیده می شود .یکی از راه های رهایی از وابستگی کشورهای در حال توسعه ای مثل ایران به اقتصاد تک محصولی مانند فروش نفت و فرآوردهای آن، توسعه گردشگری به ویژه، گردشگری سالمند است. با توجه به محدودیت های اجتماعی ایران برای حضور گردشگرانخارجی جوان ، برنامه ریزی برای گردشگری سالمندخارجی می تواند حائز اهمیت باشد .هدف این پژوهش آن است که تاثیر شاخص های اقتصادتجربه بر توسعه گردشگری سالمند شهر مشهد مورد بررسی قرار گیرد در این پژوهش برای رسیدن به هدف ، از ترکیب اطلاعات کتابخانه ای و روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است.جامعه آماری این پژوهش گردشگران سالمند، اعم از داخلی و خارجی هستند که مشهد را برای گردشگری انتخاب کرده اند با استناد به فرمول کوکران ، 384 پرسش نامه تهیه شده و مورد تحلیل قرارگرفت .بررسی ها نشان می دهد از میان شاخص های تعریف شده برای توسعه گردشگری سالمند، اقتصاد تجربه به عنوان جدید ترین نوع اقتصاد ،می تواند همانند یک موتور محرکه به کمک گردشگری سالمند بشتابد . شهر مشهد با توجه موقعیت و شرایط ویژه اش پتانسیل پذیرش گردشگر سالمند و برنامه ریزی جدی برای جذب این نوع گردشگر اعم از داخلی و خارجی را دارد . نتایج علمی ناشی از تحلیل ها حاکی از آن است که شاخص های اقتصاد تجربه در توسعه گردشگری سالمند شهر مشهد تاثیر گذاری مثبتی داشته و برنامه ریزی گردشگری سالمند برای شهر مشهد بر پایه شاخص های اقتصاد تجربه موجب رشد و توسعه قابل توجه گردشگری در شهر مشهد خواهد شد. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    7 - نقش گیاهان دارویی در توسعه سکونتگاههای روستایی با تأکید بر اشتغالزایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کلات)
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 4 , السنة 18 , پاییز 1401
    تنوع بخشی به اقتصاد سکونتگاه های روستایی در کشورهای در حال توسعه، سبب بهبود فرصت های شغلی غیر کشاورزی در مناطق روستایی شده و همین طور تاثیر مهمی در رفاه خانوارهای روستایی دارد. مطالعات نشان می دهد که تنوع فعالیت های اقتصادی در پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی اثر دا أکثر
    تنوع بخشی به اقتصاد سکونتگاه های روستایی در کشورهای در حال توسعه، سبب بهبود فرصت های شغلی غیر کشاورزی در مناطق روستایی شده و همین طور تاثیر مهمی در رفاه خانوارهای روستایی دارد. مطالعات نشان می دهد که تنوع فعالیت های اقتصادی در پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی اثر دارد بدین معنی که هر اندازه میزان تنوع فعالیت های اقتصادی بیشتر باشد، نشانگر پایداری اقتصادی بالاتری است. امروزه گیاهان دارویی نقش حیاتی در پیشبرد اهداف ملی، منطقه ای و جهانی برای تحقق سلامت، حفظ محیط زیست ، خود کفائی، ایجاد اشتغال، کارآفرینی و توسعه اقتصادی دارد. از اینرو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر کشت گیاهان دارویی بر اشتغالزایی در نواحی روستایی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان کلات) انجام گرفته است. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه نمونه تحقیق شامل 7 روستای شهرستان کلات بوده که در آنها تولید گیاهان دارویی صورت می گیرد. با توجه به نتایج پژوهش، کاشت هر هکتار گیاهان دارویی در مقایسه با سایر محصولات زراعی بطور میانگین 103.1 در صد شغل بیشتر ایجاد می کند. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    8 - گردشگری راهبردی در جهت توسعه اقتصادی روستاها (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان دماوند)
    فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , العدد 4 , السنة 7 , پاییز 1394
    چکیده امروزه توسعه روستایی یکی از اهداف مهم کشورها به شمار می آید و علیرغم اهمیت این موضوع هنوز با مسائل و چالش های متعددی مواجه است زیرا که راهبردهای گذشته نتوانسته مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین کند. این مسئله باعث شده است أکثر
    چکیده امروزه توسعه روستایی یکی از اهداف مهم کشورها به شمار می آید و علیرغم اهمیت این موضوع هنوز با مسائل و چالش های متعددی مواجه است زیرا که راهبردهای گذشته نتوانسته مسائلی همچون فقر، اشتغال، بهداشت، امنیت غذایی و پایداری محیط زیست را تامین کند. این مسئله باعث شده است که در سال های اخیر بار دیگر توسعه روستایی مورد توجه قرار گیرد و نظریه پردازان و برنامه ریزان و مجریان حکومتی درصدد بر آیند تا با ارائه راهکارها و استراتژی هایی جدید، از معضلات و مسائلی که گریبانگیر نواحی روستایی می باشند، بکاهند. یکی از راهبردهایی که در کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته و حتی در برخی از کشورها به اجرا درآمده است و نتایج مثبتی را به همراه داشته، توسعه گردشگری در نواحی روستایی می باشد. این برنامه ریزان به گردشگری به چشم "صنعتی که ثبات اقتصادی و جمعیتی" را برای جوامع روستایی به دنبال دارد، می نگرند. امروزه با توجه به تغییراتی که در جوامع روستایی مانند روستاهای شهرستان دماوند از جنبه اقتصادی به وجود آمده، دیگر حیات روستا نمی‌تواند تنها بر محور کشاورزی ادامه یابد بلکه باید فعالیت های دیگر اقتصادی را برای روستاها فراهم نمود، در این راستا گردشگری می‌تواند به طور جدی راه‌حل مناسبی برای رهایی از اقتصاد تک بعدی تلقی شود. در پژوهش حاضر با در نظر داشتن رویکرد توسعه اقتصاد روستایی، اثرات اقتصادی گردشگری و فعالیت های وابسته به آن بر اقتصاد روستاهای نمونه شهرستان دماوند مورد مطالعه قرار گرفته و در این راستا رابطه میان متغیر مستقل گردشگری و متغیر وابسته توسعه اقتصاد روستایی از طریق 2 شاخص تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد آزمون شد. این پژوهش از حیث هدف کاربردی و به لحاظ روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی می باشد که جمع آوری اطلاعات با استفاده از دو شیوه کتابخانه ای و میدانی و به وسیله ابزار پرسشنامه در طیف لیکرت انجام پذیرفت از بین 39 روستای منطقه 8 روستا به عنوان نمونه از طریق روش دلفی طبق نظر کارشناسان تعیین شد. برای تعیین حجم نمونه جهت پرسشگری در از فرمول کوکران بهره گرفته شد که از تعداد 2848 خانوار منطقه تعداد 381 سرپرست خانوار انتخاب گردید. جهت تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی که در قسمت آمار استنباطی برای سنجش روابط بین متغیرها از آزمون پارامتریک ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد گردشگری موجب تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد در روستاهای نمونه گردیده است. جهت تقویت نقش گردشگری در توسعه اقتصاد روستاهای مورد مطالعه پیشنهاداتی در راستای تنوع شغلی و ایجاد فرصت های جدید اشتغال و افزایش درآمد برای جوامع محلی ارائه گردید. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    9 - سنجش تاثیر ابرپروژه‌های شهری بر پایداری زیست محیطی مطالعه موردی: شهر شاندیز
    علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , العدد 5 , السنة 19 , زمستان 1402
    رشد روز افزون ساخت‌و‌ساز و غلبه معماری مدرن در جهان باعث گردید در آغاز قرن 21 مشکلات پیچیده‌ای در عرصه محیط‌زیست بوجود آید و وضعیت جهان به توسعه‌ای ناپایدار گواهی ‌دهد. نگاهی گذرا بروضعیت محیط‌زیست جهان در دو دهه گذشته نشان می‌دهد که علی‌رغم حساسیت‌های اخیر در زمینه محی أکثر
    رشد روز افزون ساخت‌و‌ساز و غلبه معماری مدرن در جهان باعث گردید در آغاز قرن 21 مشکلات پیچیده‌ای در عرصه محیط‌زیست بوجود آید و وضعیت جهان به توسعه‌ای ناپایدار گواهی ‌دهد. نگاهی گذرا بروضعیت محیط‌زیست جهان در دو دهه گذشته نشان می‌دهد که علی‌رغم حساسیت‌های اخیر در زمینه محیط‌زیست نه تنها اثرات مخرب فعالیت‌های انسانی کاهش نیافته بلکه تغییرات بزرگی شامل حال شهر‌ها شده که وضعیت نامناسب محیط‌زیست را تشدید نموده است که از بارزترین آنها می‌توان به وجود ابرپروژه‌ها اشاره نمود. با توجه به این امر و جلب توجه به این موضوع که پیامدهای ساخت ابرپروژه‌ها بلاواسطه متوجه ساکنان منطقه می‌گردد، سوال اصلی تحقیق حاضر عبارت است از: سنجش اثرات ناشی از ساخت و بهره‌برداری ابرپروژه‌ها بر پایداری زیست‌محیطی شهر از نظر شهروندان شهر شاندیز. هدف اصلی تحقیق نیز بررسی وضعیت موجود در شهر شاندیز و تاثیرات بوجود آمده در آن براساس ساخت ابرپروژه‌ها می‌باشد. اهمیت انتخاب شهر شاندیز به دلیل موقعیت جغرافیایی ارزشمند این شهر در کنار کلان شهر مشهد بوده‌است. روش پژوهش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و از تکنیک پیمایش و تکمیل پرسشنامه‌های محقق ساخته در طیف لیکرت برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. با توجه جمعیت بالغ بر 14هزار نفری شهر شاندیز حجم نمونه براساس فرمول کوکران 368 نفر تعیین گردیده است. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که پایداری زیست‌محیطی شهر شاندیز تحت تاثیر شدید ابرپروژه‌های شهری قرار گرفته و باتوجه به تحقیقات مشابه سالیان قبل وضعیت نامناسب‌تری را تجربه می‌نماید. همچنین نتایج تحقیق خاطر نشان می‌سازند که وضعیت موجود در بهره‌برداری از محیط‌زیست باعث فشار بر اکوسیستم بستر شده که خارج از ظرفیت تحمل محیط است و درنتیجه، سبب آلودگی محیط‌زیست شده است. تفاصيل المقالة

  • المقاله

    10 - تاثیر شاخص‌های عینی و ذهنی گردشگری فرهنگی بر توسعه شهرستان خواف
    فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای , العدد 5 , السنة 13 , زمستان 1402
    چکیده
    یکی از اشکال گردشگری که در دهه های اخیر مطرح شده ، "گردشگری فرهنگی" است که به طور مؤثری جامعه را در جهت نیل به توسعه پیش می برد. به نظر می رسد که خلاقیت در فرهنگ به اکسیری برای حل طیف گسترده ای از مشکلات جوامع امروز تبدیل شده است، یک منطقه یا سرزمین را می تو أکثر
    چکیده
    یکی از اشکال گردشگری که در دهه های اخیر مطرح شده ، "گردشگری فرهنگی" است که به طور مؤثری جامعه را در جهت نیل به توسعه پیش می برد. به نظر می رسد که خلاقیت در فرهنگ به اکسیری برای حل طیف گسترده ای از مشکلات جوامع امروز تبدیل شده است، یک منطقه یا سرزمین را می توان از طریق مولفه های مختلف مورد تحلیل قرار داد و بر جنبه‌های خاصی مانند موارد مربوط به چهارچوب اقتصادی و ساختار جمعیتی منطقه، یا منابع طبیعی و چشم اندازهای مبتنی بر منابع فرهنگی تمرکز کرد. اگر این منابع به طور ذاتی از لحاظ عینی و ذهنی منسجم باشند، این انسجام به طور طبیعی بر فرآیندهای توسعه محلی تأثیر می‌گذارد، این فرآیندها می‌توانند به دستیابی به اهداف رقابتی مانند رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و غیره کمک کنند، هدف اصلی این پژوهش نیز، بررسی اثر شاخص‌های گردشگری فرهنگی اعم از عینی و ذهنی بر توسعه شهرستان خواف می‌باشد. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش های میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، گردشگران شهرستان خواف می‌باشند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 190 نفر در نظر گرفته شد و به صورت اتفاقی پرسشنامه بین آن ها توزیع گردید. داد‌ه‌های این تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و Amos تجزیه و تحلیل شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می دهد که همه شاخص های گردشگری فرهنگی از دید گردشگران در شهرستان خواف به غیر از شاخص دسترسی به شهرستان و خدمات دهی به گردشگران مطلوب هستند، بنابراین برای توسعه گردشگری فرهنگی نیازمند توسعه زیر ساخت ها در این شهرستان می باشیم. تفاصيل المقالة