گیاه استبرق (Calotropts procera L.) متعلق به خانواده Asclepiadaceae و مقاوم به سطوح نسبتاً بالای خشکی و شوری است. اندام های این گیاه برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. به منظور بررسی پایداری و سازگاری این گیاه در اقلیم‌های خشک و شور استان گلستان در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال‌های 1393 و 1394، بذرهای گیاه استبرق در سه منطقه گرگان، گنبدکاووس و آق‌قلا با درجه شوری و خشکی متفاوت در سه تاریخ (اول اسفند، اول فروردین و اول اردیبهشت) کشت شد. در طول فصل رشد، ارتفاع گیاه، تعداد، سطح و وزن خشک برگ، مقدار پرولین و کلروفیل اندازه‌گیری شد. بررسی داده‌ها از طریق تجزیه مرکب در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام شد. نتایج نشان داد اثر مکان برای ارتفاع بوته، سطح و وزن خشک برگ و میزان پرولین معنی‌دار و اثر سال، تنها برای ارتفاع بوته و تعداد برگ معنی‌دار شد. اثر تاریخ کاشت و نمونه‌برداری برای تمامی صفات معنی‌دار گردید. طبق نتایج، صفات مهمی همچون میزان پرولین، کلروفیل، وزن خشک، سطح برگ و ارتفاع گیاه به‌عنوان مهم‌ترین صفات برای بررسی سازگاری و تعیین مکان مورد نظر گیاه معرفی گردید و مناسب‌ترین مکان کشت در استان گلستان، منطقه گرگان بود. تغییر تاریخ کاشت منجر به تغییر در میزان سازگاری و پایداری گیاه شد. بدین‌ترتیب، بهترین تاریخ، کاشت در اردیبهشت ماه بود. با توجه به نتایج، گیاه توانایی تحمل شرایط خشک و شور استان را دارا بوده و بر این اساس می‌توان از استبرق به‌عنوان یک گیاه جایگزین در مناطق خشک و شور استان استفاده نمود. تفاصيل المقالة

This experiment was carried out in Golestan province, in a randomized complete block design (RCBD) with four replicates. Wheat genotypes were included N-91-9, N-91-17, Tiregan, Nogal, Euclide, Agorazado, Lucullus, and Antonius. Sampling from Flag leaf and other leaves at 10 stages included 7DBA (Day before anthesis), 3DBA, Anthesis, 3DAA (Day after anthesis), 7DAA, 11DAA, 15DAA, 19DAA, 23DAA, and 27DAA was done and carried to laboratory in liquid nitrogen and stored at -80 °C. Part of the leaf samples was carried with a paper pocket and incubated in the oven at 80 °C for 48 hours. Biochemical traits such as chlorophyll content, net photosynthetic rate, sucrose content, sucrose synthase (SS) and sucrose phosphate synthase (SPS) content, grain yield, and photosynthetic genes expression included RbcL, RbcS, and Rca was measured in all stages. The result had shown that flag leaf in the post-anthesis stages has a significant role in photosynthesis and sucrose production in the plant and cultivars with higher chlorophyll content also had higher photosynthesis. Also, in genotypes with higher SS enzyme activity, more sucrose is synthesized and due to the role of SPS, increasing its amount is involved in the transfer of sucrose from the leaves to other organs. The RbcL, RbcS, and Rca genes had higher expression in cultivars with higher photosynthesis than the control (Tiregan). Among the studied genotypes, the results showed that Nogal cultivar and line N-91-17 had superior in terms of grain yield and other measured traits and can be recommended for use in future research. تفاصيل المقالة