در پژوهش حاضر خواص مکانیکی آلیاژ آلومینیم 6061 فوق‌ریزدانه پس از سیکل‌های مختلف فرایند نورد تجمعی به‌صورت کمّی مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت نیل به این هدف، مدل‌سازی استحکام تسلیم نمونه‌ها بر مبنای پارامترهای ریزساختاری مستخرج از الگوهای پراش پرتو ایکس و تصاویر میکروسکوپی و استفاده از روابط ریاضی مربوطه برای محاسبه مکانیزم‌های استحکام‌دهی صورت پذیرفت. ریزساختار نمونه‌ها پس از سیکل‌های مختلف نورد تجمعی توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری و خواص مکانیکی آنها با آزمون کشش تک‌محوری بررسی شدند. چگالی نابجایی‌های ذخیره شده در نمونه‌ها از الگوهای پراش پرتو ایکس مربوطه با استفاده از رابطه معروف ویلیامسون-هال تعیین گردید. مطالعات ریزساختاری نمایانگر تشکیل تدریجی ساختار فوق‌ریزدانه همراه با حضور اندک رسوبات برش‌ناپذیر با افزایش تعداد سیکل‌ها بود. نتایج بررسی تجربی خواص مکانیکی نشان داد که استحکام تسلیم آلیاژ پس از سیکل‌های مختلف نورد تجمعی افزایش پیدا کرد تا پس از سیکل سوم به MPa 278 رسید . مکانیزم استحکام‌دهی ناشی از مرزهای دانه با افزایش استحکام حدود MPa 95 بیشترین سهم را در افزایش استحکام تسلیم پس از سیکل‌ اول داشت و نقش مثبت آن با افزایش تعداد سیکل‌های نورد افزایش پیدا کرد. همچنین، استحکام تسلیم تجربی تعیین شده توسط آزمون کشش در توافق خوبی با استحکام تسلیم تئوری محاسبه شده از مکانیزم‌های استحکام‌دهی بود. تفاصيل المقالة

تفاصيل المقالة