هدف این تحقیق تعیین سطح توسعه­ی­­ بخش کشاورزی و میزان عدم توازن آن در مناطق روستایی استان آذربایجان غربی برای سطوح شهرستان در دو مقطع زمانی 1380 و 1388 است. برای نیل به این هدف 48 شاخص توسعه در بخش کشاورزی تعریف شده و با به­کارگیری دو روش تحلیل عاملی و تاکسونومی عددی سنجش شدند. شهرستان­های این استان به لحاظ درجه­ی ­­توسعه در بخش کشاورزی رتبه­بندی گردیدند. از سوی دیگر با استفاده از یک مدل اقتصادسنجی داده­های تابلویی، اثر تسهیلات خرد اعطایی بانک کشاورزی بر توسعه­ی کشاورزی استان مورد نظر در خلال سال­های 1381 تا 1387 سنجیده شد. نتایج تحقیق نشان می­دهد که سطوح توسعه­­ی کشاورزی شهرستان­های استان آذربایجان غربی طی سال­های مورد مطالعه در دو مقطع 1380 و 1388 تنزل داشته است. نتایج حاصل از تخمین به روش اثرات ثابت نیز نشان می­دهد که تسهیلات خرد اعطایی بانک کشاورزی دارای اثر مثبت و معنی­داری بر توسعه­­ی کشاورزی در این استان می­باشد. لذا پیشنهاد می­شود که زمینه­ی­ لازم برای دسترسی تعداد بیشتری از کشاورزان به اعتبارات خرد فراهم آید.   طبقه­بندیJEL:Q14 ,R11 تفاصيل المقالة