به منظور بررسی اثر سوپر جاذب طبیعی زئولیت و منگنز بر صفات مورفوفیزیولوژیکی ارقام کلزا در رژیم های مختلف رطوبتی ، آزمایشی طی دو سال‌ 91- 1390 و 92- 1391 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه پژوهشی شهریار انجام شد. عامل آبیاری در 3 سطح شامل آبیاری بر اساس 40 (آبیاری معمولی)، 60 و 80 درصد تخلیه رطوبتی خاک، عامل زئولیت در دو سطح صفر و 15 تن در هکتار، عامل منگنز (از منبع سولفات منگنز) در دو سطح شامل صفر و 3 (گرم در هزار)، به صورت فاکتوریل در کرت‌های اصلی و عامل رقم در چهار سطح شامل SLM046، طلائیه ، مدنا و اپرا در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که کاربرد مقدار زئولیت در خاک و محلول پاشی منگنز و افزایش مقدار رطوبت خاک، سبب افزایش عملکرد دانه (6324 کیلوگرم درهکتار) و میزان روغن دانه (5/46 درصد) شد. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمولی، با کاربرد زئولیت و محلول پاشی منگنز بدست آمد. کاربرد منگنز و زئولیت از مقدار گلوکوزینولات دانه در رژیم های مختلف آبیاری کاسته است. بیشترین مقدار گلوکوزینولات دانه در شرایط آبیاری معمولی (5/16 میلی گرم در گرم) را رقم اپرا بدست آورد. با توجه به عملکرد پایین در مناطق خشک و نیمه خشک، توصیه می شود در منطقه مورد آزمایش و مناطق مشابه برای بالا بردن عملکرد از زئولیت معدنی در خاک و محلول پاشی منگنز در ارقام مختلف به منظور بالا بردن راندمان آبیاری و عملکرد استفاده شود. تفاصيل المقالة