زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق طراحی و اعتباریابی الگوی مقابله با افسردگی در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر اردبیل بود. روش­: تحقیق از لحاظ هدف کاربردی، از نظر ماهیت داده‌ها آمیخته و از نظر شیوه اجرا اکتشافی بود. در بخش کیفی، از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و نظریه داده‌بنیاد استفاده شده است. جامعه آماری بخش کیفی اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران حوزه مشاوره مدرسه و خانواده بودند که تعداد 15 نفر از آنها بر اساس اصل اشباع نظر به صورت نظری هدفمند انتخاب شدند. جامعه آماری در بخش کمی نیز کلیه دبیران دوره دوم متوسطه شهر اردبیل به تعداد 500 بودند که مطابق فرمول کوکران 217 نفر از آن‌ها بر اساس روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته منتج از مفاهیم پالایش‌شده به دست آمده از کدهای اولیه بودند. مجموعه داده‌های به دست آمده بعد از طی فرآیند مستمر کدگذاری‌های باز، محوری و انتخابی در قالب 172 کد باز، 139 مفهوم، 14 مقوله و 6 طبقه بر اساس رویکرد سامان‌مند سازمان‌دهی شدند. یافته ­ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد الگوی مقابله با افسردگی در دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر اردبیل تحت مقولات سلامت جسمانی، ویژگی و تفاوت‌های فردی، عوامل محیطی و اجتماعی، امکانات رفاهی، افسردگی و علائم آن، آموزش‌های روانشناختی، رویکردهای درمانی، دارو درمانی، توسعه سلامت معنوی، حفظ سلامت جسمانی، مدیریت سلامت روانی، فعالیت‌های اجتماعی، پیامدهای فردی و پیامدهای اجتماعی دسته‌بندی و از نظر اعتباریابی برازش شدند (p<0.05). نتیجه­ گیری: نتایج نشان داد که عوامل متعددی (علی، راهبردی، زمینه‌ای و مداخله‌گر) می‌توانند در کاهش افسردگی نقش داشته باشند که هریک از این موارد در پیشگیری و درمان افسردگی و علائم آن نقش مهمی دارند و در نهایت می‌توانند منجر به پیامدهای فردی و اجتماعی گوناگونی در دانش‌آموزان گردد. تفاصيل المقالة