توسعه شهرها در قرن حاضر برای پاسخگویی به معضلاتی مانند رشد جمعیت، تقاضای عمومی برای زندگی و کار، توجه به گسترش عمودی را افزایش داده است. مجتمع مسکونی مرتفع راهکاری برای پاسخ‌دهی به شرایط حاکم است. این مجموعه‌های مسکونی در ساختار خود دارای مزایا و معایبی هستند و بسیاری از آن‌ها بر اساس ضوابط مدون و آیین‌نامه‌های موجود ساختار فضایی خود را شکل داده‌اند و ضوابط شاکله اصلی ساختار فضایی در آن‌ها بوده است که در بعضی از آن‌ها این امر به‌صورت واضح‌تری خود را نشان می‌دهد. این پژوهش با بررسی و اولویت‌بندی ضوابط با توجه به میزان سهم عاملی آن‌ها در شکل‌گیری ساختمان‌های بلندمرتبه شکل گرفته است. روش تحقیق ترکیبی و از نوع آمیخته کیفی در کمی است. در مرحله کیفی از مصاحبه برای گردآوری اطلاعات و از پرسشنامه در مرحله کمی بهره گرفته می‌شود. نرم‌افزارهای مورد استفاده در این پژوهش، در بخش کمیJMP و در بخش کیفی ATLASTI است. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین تاثیرگذاری متعلق به: ضوابط محدودیت ارتفاعی بر فاصله بین عناصر با مقدار(000/1)، ضوابط محدودیت مکانی بر اجزای واحد با مقدار(000/1)، ضوابط اطفای حریق بر اجزای واحد با مقدار (982/0)، ضوابط آسانسور بر بافت با مقدار(000/1) اما کم‌ترین تاثیرگذاری شامل ضوابط محدودیت ارتفاعی با پیوستگی کالبدی (388/0)، ضوابط محدودیت مکانی با بافت(514/0)، ضوابط آسانسور بر پیوستگی کالبدی با مقدار(356/0) و ضوابط اطفای حریق بر فرم با مقدار(246/0)، ضوابط راه خروج با اجزای واحد با مقدار(401/0)، ضوابط ساختار کالبدی بر خوانایی با مقدار(213/0)، پیوستگی کالبدی و ضوابط مصرف انرژی و صرفه‌جویی با پیوستگی کالبدی با مقدار(388/0)، ضوابط استقرار خودروها با تفاوت‌های کالبدی با مقدار(255/0) و ضوابط پیش‌آمدگی بر عرصه بندی فضایی با مقدار(262/0) است. درنهایت برای بهبود ساختار فضایی و کنترل نقش‌های مخرب ضوابط به علت عدم هماهنگی بین ابعاد ساختاری فضا راهبردهای زیر پیشنهاد ارائه شده است. تفاصيل المقالة