روانشناسی فرهنگی زن
,
العدد28,السنة
7
,
تابستان
1395
جامعهشناسی ادبیات، از نگرشهاینوینبهادبیاتاست که می کوشدتفسیری علمی و عملی از آثار ادبی ارائه نماید به گونهای که بتوان از آنها به مثابۀ انعکاسی از واقعیات جامعه در حل مسائل و حتی بحرانهای اجتماعی بهره برد؛ توجه به مسائل اجتماعی با انقلاب مشروطیت به عنوان یکی از مؤلفه أکثر
جامعهشناسی ادبیات، از نگرشهاینوینبهادبیاتاست که می کوشدتفسیری علمی و عملی از آثار ادبی ارائه نماید به گونهای که بتوان از آنها به مثابۀ انعکاسی از واقعیات جامعه در حل مسائل و حتی بحرانهای اجتماعی بهره برد؛ توجه به مسائل اجتماعی با انقلاب مشروطیت به عنوان یکی از مؤلفه های شعری مطرح شد و در شعر نو، توسط نیما و طرفدارانش به اوج رسید و در جریان سمبولیسم اجتماعی ادامه یافت. فروغ فرخزاد یکی از شاعران برجستۀ این جریان است که در دورۀ دوم شاعری توجه ویژه ای به شعر اجتماعی نشان داده است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه شناسی اشعار فرخزاد، کوشیده به شیوۀ تحلیلی – توصیفی دیدگاه جامعه شناختی او را نسبت به مسائل اجتماعی بررسی کند. نتایج تحقیق نشان داد: فرخزاد در شعرهای اجتماعی خود در برابر مقوله های اجتماعی عصرش واکنش نشان داده و به عنوان یک منتقد توانست نابرابری های اجتماعی،تضادها،تباهی ها، استبداد، فقر و بی عدالتی و ... را با نمادگرایی و طنزپردازی به بیانی طبیعی و تأثیرگذار بیان کند و تصویری واضح و واقعی از جامعة عصر پهلوی دوم ارائه نمود.
تفاصيل المقالة
مطالعات زبان و ادبیات غنایی
,
العدد2,السنة
6
,
تابستان
1395
مضمون عشق و شعر همواره با یکدیگر مرتبط بودهاند، شاعرانی که عشق را درون مایۀ آثار خود ساختهاند، حضور فراگیرتری از آدمی را دریافتهاند و رابطه پیوستهتری با انسان در شعرشان دیده میشود. در ادبیات پارسی از همان آغاز بهترین شعرها با مضمون عشق سروده شده است اما در گذر دوره أکثر
مضمون عشق و شعر همواره با یکدیگر مرتبط بودهاند، شاعرانی که عشق را درون مایۀ آثار خود ساختهاند، حضور فراگیرتری از آدمی را دریافتهاند و رابطه پیوستهتری با انسان در شعرشان دیده میشود. در ادبیات پارسی از همان آغاز بهترین شعرها با مضمون عشق سروده شده است اما در گذر دورههای ادبی مفهوم آن تنوعهایی یافته است مانند عشق به طبیعت، عشق زمینی و عشق عرفانی که در ادبیات گذشته رواج داشته است تا اینکه در ادبیات معاصر عشق با مفهوم اجتماعی میآمیزد. همراه با این نگرش، نگاههای تازهای به مضمون عشق آغاز میشود مانند عشق به وطن یا عشق به آزادی و انسانیت که از دورۀ مشروطه به بعد در اشعار شاعران معاصر بسیار دیده میشود. احمد شاملو، شاعر برجستة معاصر از شاعرانی است که در اشعار خود توجه خاصی به مضمون عشق دارد. به گونهای که میتوان گفت مضمون عشق با جوهر شعری او در آمیخته است. در اشعار او چند نوع مضمون عشق: عشق ساده و رمانتیکوار، عشق به آزادی و انسانیت، عشق متعالی به معشوق زمینی، دیده میشود که در هر دورۀ زندگیاش با توجه به تحولات زندگی و اجتماع به یکی از آنها گرائیده است. مقالۀ حاضر با خوانش و تحلیل اشعار او تلاش نموده سیر تاریخی مضمون عشق را در اشعار او بهتر بشناساند و نگاه شاعرانه و اندیشۀ اجتماعی شاملو را در مورد مضمون عشق با بیان اتفاقات اجتماعی زندگی او مورد واکاوی قرار دهد.
تفاصيل المقالة
ادب تعلیمی، از آغاز شعر فارسی تاکنون به صورت نوع ادبی مجزا یا درآمیخته با انواع دیگر ادبی کاربرد داشته و در هر دورة ادبی متناسب با تغییرات سبکی آن دوره، دگرگونیهای آرامی را پذیرفته است. این گونة ادبی با انقلاب مشروطه و تغییر در مبانی نظری شعر، چندین دگرگونی اساسی یافت؛ أکثر
ادب تعلیمی، از آغاز شعر فارسی تاکنون به صورت نوع ادبی مجزا یا درآمیخته با انواع دیگر ادبی کاربرد داشته و در هر دورة ادبی متناسب با تغییرات سبکی آن دوره، دگرگونیهای آرامی را پذیرفته است. این گونة ادبی با انقلاب مشروطه و تغییر در مبانی نظری شعر، چندین دگرگونی اساسی یافت؛ مهمترین دگرگونی آن همسوشدن با تحولات سیاسی و اجتماعی کشور بود؛ درنتیجه تعالیمی مانند سفارش مخاطب به وطندوستی و مبارزه با استبداد و استعمار افزایش یافت. در این پژوهش چهار جریان اصلی شعر معاصر (شعر مشروطه، سنتگرایان معاصر، شعر نو، شعر مقاومت) ازنظر این دگرگونی سبکی بررسی میشود. نتیجة بررسی بیانگر این نکته است که دگرگونیهای اجتماعی در همة جریانها بر ادب تعلیمی تأثیر گذاشته و آن را به سمت شعر پایداری و اعتراضی هدایت کرده است. این تأثیر در جریانهای مشروطه و شعر نو و جریان مقاومت کاملاً آشکار است؛ اما در جریان سنتگرایان نمودی ندارد؛ گفتنی است در همة جریانها نگرش شاعران در بیان آموزههای اخلاقی هماهنگ با مسائل جامعه تغییر یافته است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications