زمینه و هدف: آب زیرزمینی یکی از مهم ترین منابع برای شرب و آبیاری است. استانداردهای جهانی کیفیت آب، توسط سازمان بهداشت جهانی، به عنوان استانداردهای پایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف از این مقاله ارزیابی شیمی آب زیرزمینی و تاثیر آن بر کیفیت آب زیرزمینی جهت بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری در محدوده قیدار در استان زنجان می‌باشد.روش بررسی: به منظور تعیین پارامترهای فیزیکی-شیمیایی، آنیون ها، کاتیون ها و فلزات سنگین در مهرماه 1399 از تعداد 52 نمونه از چاه‌ها و چشمه‌های ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و به روش‌های مختلف اندازه‌گیری گردید.یافته‌ها: رخساره های آب زیرزمینی در منطقه مورد مطالعه، دارای تیپ بی کربنانه تا کلروره بوده وبر حسب پارامتر سختی کل، به غیر از دو نمونه تمامی نمونه ها دارای آب کاملاً سخت هستند. بر حسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در بیشتر نمونه ها خیلی شور و برای کشاورزی نامناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در محدوده قیدار در برخی از نمونه ها برای برخی عناصر و یون‌ها مانند آرسنیک، سلنیوم، سدیم، نیترات و سولفات بیشتر از حدود مجاز تعیین شده توسط WHO می باشد.بحث و نتیجه‌گیری: استفاده از نسبت های یونی، نمودار گیبس و شاخص اشباع و تجزیه و تحلیل چند متغیره جهت نشان دادن منشا مواد حل شونده غیرآلی در آب های زیرزمینی، نشان داد که منابع کربناته و تبادل یونی دارای بیشترین تاثیر بر شیمی آب در محدوده هستند. شاخص فلزی(MI) غیر قابل شرب بودن برخی از نمونه ها را نشان داد. همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی نشان دهنده تاثیر میزان شوری، کشاورزی، زمین شناسی و گسلها در محدوده مطالعاتی قیدار بود. تفاصيل المقالة

Regional exploration and identification of anomalies can be done by geochemical data resulted from stream sediments. In this paper, fractal methods of concentration-number and concentration-area were used for regional studies, and abnormalities of elements including gold, arsenic, bismuth and mercury were studied. Statistical processing of these elements took place with the help of 1063 samples of stream sediments in the Saqez 1:100,000 sheet (Kurdistan Province). The elements were analyzed in the laboratory of the Geological Survey and Mineral Exploration of Iran by ICP-OES method and Au element was analyzed by Emission Spectrograph method. According to the position of geology, existing structures and the dominant rock type, the comparison between the map prepared methods of concentration-number and concentration-area was conducted in Saqez sheet. In general, the results of the two methods showed that in the south, southwest, center and west of the region, the concentration of these elements is increased, and presence of ore promising areas is high in these areas. Concentration-number method showed a good overlap with concentration-area method; making extensive geochemical halos and encompassing known ores of Qolqoleh, Kervian and Qabghlojeh, it follows the expected process of mineralization in Sanandaj-Sirjan zone. تفاصيل المقالة

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاریولیت در بیشتر بخش‌های ناحیه آلوت حضور دارند. به منظور ارزیابی هیدروشیمیائی و بررسی کیفیت آب زیرزمینی، از 50 چاه و چشمه موجود در ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و میزان عناصر سنگین و همچنین پارامترهای مختلف آن اندازه‌گیری شد. در منطقه مورد مطالعه رخساره‌های آب زیرزمینی از نوع بی‌کربناته کلسیک بوده و برحسب پارامتر سختی کل، عموماً دارای آب سخت هستند. برحسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در کل برای کشاورزی مناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در منطقه آلوت دارای حدود مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. استفاده از نسبت‌های یونی، نمودار گیبس، شاخص اشباع و آنالیز چند متغیره نشان داد که منابع سیلیکاته دارای بیشترین تأثیر بر شیمی آب در منطقه آلوت هستند. این محاسبات همچنین نشان داد که منبع آب زیرزمینی در ناحیه آلوت عموماً از هوازدگی و همچنین از برهمکنش‌های آب- سنگ‌های سیلیکاته منشأ گرفته‌اند. براساس این مطالعات آب‌های زیرزمینی ناحیه آلوت برای شرب، آبیاری و کشاورزی مناسب بوده، از نظر شیمیائی از نوع بی‌کربناته کلسیک و سخت هستند. مطالعات آماری نشان‌دهنده نتایج مشابه بین آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای است. تفاصيل المقالة