زمینه و هدف : آب دریاچه‌ها و مخازن در مناطق معتدله در برخی از فصول دچار لایه بندی حرارتی می‌شود و بررسی چگونگی مدل لایه بندی و زمان آن می تواند امکان طراحی یک الگوی مناسب برای مدیریت کیفی آب و حتی پایش را فراهم آورد. این پژوهش با هدف تعیین تغییرات دما در ترازهای مختلف آب و مدل حرارتی مخزن شماره یک چاه نیمه زابل جهت مدیریت بهینه این منبع با ارزش انجام گرفت.روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی ـ تحلیلی از طریق تعیین ایستگاه نمونه‌برداری و برداشت آب از 8 عمق مختلف آب (از سطح آب تا عمق 15 متری) از مهر 94 تا مهر 95 طی 12 ماه بصورت ماهیانه انجام شد. به همراه دما فاکتورهایDO،EC ، TDS و PH در اعماق مختلف مخزن نیز بررسی گردید. در نهایت از تحلیل های آماری چند متغیره برای تفسیر مجموعه داده ها استفاده شد.یافته ها: لایه بندی حرارتی در چاه نیمه از اوایل بهار در اردیبهشت ماه آغاز می‌گردد و تقریبا در هر سال تا اوایل آبان به مدت 6 ماه ادامه می یابد این پدیده در اواسط تابستان و تیرماه به شدیدترین حالت خود می‌رسد. لایه بندی با شروع فصل پاییز بدلیل تغییرات اقلیمی از بین رفته و مخزن همگن می‌گردد.بحث و نتیجه گیری: فاکتورهای کیفی در این مخزن تحت تاثیر لایه بندی تغییر می‌کنند اما میانگین آنها در مقایسه با استانداردهای جهانی مناسب بوده و آب مخزن قابلیت کاربری آشامیدنی را دارد. در راستای مدیریت کیفی این منبع باید گفت برداشت آب در بهار و بخصوص تابستان از ترازهای مختلف آب، کیفیت های متفاوتی را در اختیار مصرف کننده قرار می‌دهد و هرچقدر عمق برداشت به بستر نزدیک تر گردد کیفیت آب بدست آمده پایین تر است. اما کیفیت آب در اعماق مختلف دریاچه در پاییز و زمستان تقریبا یکسان و نزدیک بهم است. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: امروزه کمبود ذخایر آبی در زمین بویژه اقلیمهای خشک از جمله کشور ما باعث شده تا استفاده مجدد و هدفمند از پساب جهت تامین منابع آبی جدید بعنوان یک راه حل مناسب مطرح گردد. در حال حاضر کشورهایی که با مشکل کمبود منابع آبی روبرو هستند امکان‌سنجی استفاده از فاضلاب تحت عنوان آبهای نامتعارف را بررسی میکنند. اما متاسفانه در این خصوص تحقیق بسیار کمی صورت گرفته است. روش بررسی: بمنظور بررسی میزان تغییرات برخی عناصر و مشخصات خاکی که بوسیله پساب در مدت زمان 3 سال آبیاری شده است، آزمایشی بصورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه بارتکرار انجام گرفت. نمونه برداری از دو عمق 0-30 و 30-60 سانتی متری خاک صورت گرفت و پارامترهای سدیم، مجموع کلسیم و منیزیم، هدایت الکتریکی و pH خاک در سه منطقه متفاوت مطالعاتی (بدون آبیاری، آبیاری با پساب تصفیه شده، آبیاری با آب رودخانه) اندازه گیری و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پساب خروجی از تصفیه خانه زاهدان سبب افزایش قابل قبول میزان سدیم، مجموع کلسیم و منیزیم و اسیدیته خاک نسبت به منطقه شاهد گردیده است. اما درمورد هدایت الکتریکی، آبیاری با پساب سبب کاهش این مقدار گردید. بحث و نتیجه گیری: پساب(تصفیه شده) سبب افزایش موثر و قابل قبول برخی عناصر خاک می گردد. بنابراین می تواند در امر احیاء خاک کمک موثری باشد و بعنوان یکی از منابع آب بخصوص در مناطق خشک که با کمبود آب مواجه هستند، مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف:مدیریت صحیح منابع آب بواسطه کمبود آن خصوصاً در مناطق شهری که نیاز آبی تعداد زیادی از مردم از منابع آبی محدود و با هزینه زیاد تصفیه سازی تامین می شود، از ضروریات است. مخازن چاه نیمه سه گودال طبیعی بزرگ در جنوب دشت سیستان، واقع در حوالی مصب هیرمند بوده که وسعتی معادل 50 میلیون متر مربع را اشغال کرده اند. از آب ذخیره شده در این مخازن که با آب باران و آب رودخانه سیستان پر می شوند، جهت آبیاری اراضی دشت سیستان، به ویژه در فصول کم آبی و تامین آب شرب شهرستان های زابل و زاهدان استفاده می شود. با توجه به بهره برداری آب آشامیدنی و کشاورزی از آب مخازن و در راستای ارزیابی کیفیت آب مخازن چاه نیمه به مدت 1 سال مطالعه ای با این هدف در مخازن چاه نیمه انجام پذیرفت. روش بررسی: در این بررسی غلظت کاتیون های Na+ ، Mg2+ ، Ca2+ و آنیون های Cl- ، SO42- و پارامترهای EC ، TDS و TH در 9 ایستگاه واقع در 3 دریاچه مورد نمونه برداری و سنجش قرار گرفت و در نهایت نتایج حاصل از آنالیز نمونه ها بر روی نمودارهای شولر و ویلکوکس منعکس گردید. یافته ها: بررسی ها حاکی از آن است که کیفیت آب مخازن به لحاظ شرب، بر طبق نمودار شولر در طبقه قابل قبول جای دارد و به لحاظ کشاورزی، بر طبق نمودار ویلکوکس در طبقه C3S1 که معرف کیفیت متوسط است، قرار می گیرد. بحث و نتیجه گیری: لذا در صورتی که خاک کشاورزی از نظر بافت سبک باشد، می توان از آب این مخازن جهت کشاورزی استفاده نمود. تفاصيل المقالة

امروزه مسئله مواد زاید جامد شهری یا پسماند شهری یکی از مسایل و مشکلات جدی در کل شهرهای دنیا است. بررسیکمیت و کیفیت مواد زاید جامد شهری، همراه با طرح بازیافت و تفکیک مواد از مبدا و استفاده از مواد آلی زباله ها جهت تولید کود آلی، بهعنوان مهم ترین مسایل در بحث مدیریت پسماندها مطرح می باشد. لذا با توجه به ملاحظات بهداشتی و اقتصادی، انگیزه انجام مطالعه ایدر خصوص بررسی کیفیت فیزیکوشیمیایی کود حاصل از زباله های عادی شهر زاهدان ایجاد گردید، تا بتوان از این طریق کمبودهایموجود را شناسایی و جهت ارتقای کیفیت کود تولیدی، راهکارهای مدیریتی مناسب را ارایه نمود. بدین منظور جهت آنالیز کود کمپوستو بیوکمپوست حاصل از زباله های شهری زاهدان در دو مرحله در زمستان 85 و تابستان 86 به نمونه برداری اقدام شد. نتایج حاصل ازبررسی های آزمایشگاهی حاکی از آن است که غلظت فلزات سنگینی چون کادمیوم و روی و درصد رطوبت در کودها به خصوص در فصلتابستان به دلیل گرمای بالای هوا و تبخیر شدید از سطح توده های کود در حد مطلوبی نمی باشد. ولی غلظت مواد مغذی همچون ازت،فسفر و پتاسیم در توده های کود در حد استاندارد می باشد . به طور کلی تغییرات کیفیت کودهای کمپوست و بیوکمپوست تولیدیسازمان بازیافت شهرداری زاهدان به صورت فصلی بوده به گونه ای که در فصل زمستان بهتر از تابستان است که شرایط جوی منطقه،تغییرات درجه حرارت و وزش بادهای فصلی عامل اصلی بروز چنین شرایطی است. همچنین کیفیت کود بیوکمپوست با توجه به درصدبالای مواد آلی که داراست، نسبت به کمپوست جهت تقویت خاک بهتر است. به طور کلی می توان با مراقبت بیشتر از توده های کود بهخصوص در فصل گرما و آموزش مداوم خانوارها جهت تفکیک مناسب تر پسماندها در منازل، وضعیت کیفی کودهای آلی حاصل ازپردازش زباله های شهر زاهدان را بهتر و ایده آل تر از قبل نگاه داشت. تفاصيل المقالة