زمینه و هدف: شوری منابع آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک از مسایلی است که کشاورزی را تحت تأثیر قرار داده و مشکلاتی را ایجاد نموده است. تأثیر نامطلوب شوری آب و خاک بر رشد و عملکرد انواع محصولات زراعی در مناطق خشک یک نگرانی جدی محسوب می شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی اثر آبیاری با شوری های مختلف بر روند تغییرات برخی خصوصیات خاک در لایه سطحی خاک می باشد. روش بررسی: به این منظور نمونه برداری در 10 زمین کشاوری تحت آبیاری با کیفیت های متفاوت به صورت نواری به فواصل 6 متری (15نمونه) انجام گرفت. پارامترهای هدایت الکتریکی، رطوبت زراعی و رطوبت اشباع برای هر نمونه برداشت شده، اندازه گیری شد و سپس به ارزیابی عامل تجمع نمک پرداخته شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک و شوری آب آبیاری، درصد رطوبت اشباع و ظرفیت زراعی خاک در تمامی زمین های زراعی که به صورت نواری نمونه برداری شده بود رابطه معناداری با R2>90 وجود دارد. همچنین نتایج نشان دهنده رابطه نمایی معناداری، بین عامل تجمع نمک و درصد رطوبت اشباع در تمامی زمین های کشاورزی که به صورت نواری نمونه برداری شده بود وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: به طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد کهشوری خاک عمدتاً تحت تأثیر کیفیت آب های آبیاری می باشند و همچنین آبیاری با آب نامطلوب بر روی تغییر خصوصیات فیزیکی خاک تاثیرگذار بوده است. تفاصيل المقالة

ز زمینه و هدف: آگاهی از فشارهای محیطی مخرب بر اکوسیستم که باعث تخریب زیستگاه ها و بیوم ها و در نتیجه کاهش تنوع گونه ای می گردد، ضروری است. یکی از فشارهای مخرب فیزیکی بر عرصه مرتع که باعث کاهش تنوع و از بین رفتن عناصر گیاهی حساس می گردد، چرای مفرط می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای در مراتع نیمه خشک بخش محمد آباد، شهرستان جیرفت، استان کرمان بوده است. روش بررسی:به منظور بررسی اثر شدت های مختلف چرایی بر تنوع و غنای گونه ای سه رویشگاه متفاوت قرق، چرای متوسط و چرایشدید انتخاب و با استفاده از 90 پلات 4 متر مربعی در طول 18 ترانسکت اقدام به نمونه برداری گردید. در داخل هر قاب، فهرست گونه های موجود، درصد تاج پوشش و تعداد افراد هر گونه یادداشت شد. برای ارزیابی شاخص های تنوع و غنا، شاخص های غنای مارگالف و منهینگ و شاخص های تنوع سیمپسون، شانون-واینر، N0 هیل و N1 هیل محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها در نرم افزار SPSS انجام شد و مقایسه شاخص های مختلف تنوع و غنا بین مناطق با شدت های چرایی مختلف توسط آزمون توکی صورت پذیرفت. یافته ها: نتایج حاصل از محاسبه شاخص غنای مارگالف نشان داد که بین تمامی عرصه های چرایی از نظر آماری اختلاف معنی داری وجوددارد. از طرف دیگر بین مناطق مختلف چرایی از نظر شاخص غنای منهینگ اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص های تنوع، در هر چهار شاخص سیمپسون، شانون-واینر، N0هیل و N1 هیل نشان دادند که بین تمامی عرصه های چرایی اختلاف معنی داری وجود دارد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی در منطقه مورد مطالعه شاخص های تنوع و غنای گونه ای به دلیل میزان بارندگی کم منطقه و قرارگیری در ناحیه نیمه خشک نسبتاً پایین است. بنابراین به علت حساس و شکننده بودن این نوع مراتع در بهره برداری از آن ها باید توجه بیش تری داشت تا از تخریب بیش تر جلوگیری شده و ترکیب گیاهی نیز اصلاح گردد. تفاصيل المقالة

زمینه و هدف: با توجه به مفهوم بیابان زایی که عبارت است از تخریب اراضی در نواحی خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب خشک ناشی از عوامل متعددی چون تغییرات اقلیمی و فعالیت های انسانی، این پدیده مدت هاست که یک مشکل جدی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در بسیاری از کشور های شناخته شده است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی بیابان زایی شهرستان فاریاب در جنوب استان کرمان بااستفاده از روش ایرانی IMDPA می باشد. روش بررسی: تحقیق حاضر به منظور بررسی شدت بیابان زایی اراضی حوزه فاریاب در مناطق خشک جنوب استان کرمان با تأکید بر معیارهای خاک و پوشش گیاهی با استفاده از مدل ایرانی بیابان زایی صورت گرفت. با استفاده از این مدل امتیازات هر شاخص در معیار مربوطه مشخص و ارزش هر معیار با محاسبه میانگین هندسی امتیاز شاخص های آن مشخص گردید و پس از آن هر یک از معیارها به صورت لایه های اطلاعاتی وارد ArcGIS9.3 شدند. با روی هم گذاری و تلفیق لایه های رستری معیارهای مذکور و محاسبه میانگین هندسی معیارها بهکمک فرمول 2/1(VQI*SQI)DM= و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از مدل IMDPA نقشه شدت بیابان زایی منطقه بدست آمد. یافته ها: نتایج نشان می دهد از سطح زمین های منطقه به ترتیب 53/14 درصد در کلاس کم یا ناچیز، 69/33 درصد در کلاس متوسط و 78/51 درصد در کلاس شدید بیابان زایی است. همچنین نتایج نشان داد شاخص تجدید حیات از معیار پوشش گیاهی با ارزش عددی 82/3 بیش ترین تأثیر را در بیابان زایی منطقه داشته است. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده در این تحقیق که حاکی بر اهمیت پوشش گیاهی در بیابان زایی است پیشنهاد می شود در اسرع وقت تحقیقی عمیق تر نسبت به تعیین روش های مناسب اصلاح و احیاء مراتع منطقه از سوی ادارات منابع طبیعی اقدام گردد. درصورت عدم توجه مسوولین امر حدود 50 درصد دیگر (کلاس بیابان زایی متوسط و کم منطقه) در معرض نابودی شدید قرار خواهد گرفت که این مهم باعث صدمه به سایر عناصر اکوسیستم از جمله حیات وحش و غیره منجر خواهد شد. تفاصيل المقالة