چکیده باد یکی از متغیرهای پیچیده اقلیمی است که تغییرات آن می تواند بر ویژگیهای اقلیمی در مقیاس جهانی، منطقه ای و محلی اثرگذار باشد. گرچه این متغیر از جمله عوامل مهم در تغییر اقلیم به شمار می رود اما به ندرت به منظور کشف تغییرات آب و هوایی مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش، واکاوی توزیع زمانی- مکانی سرعت باد سطحی در گستره‌ی جغرافیایی ایران (2019-1982) می‌باشد. به این منظور؛ از میانگین داده‌های ساعتی، روزانه و ماهانه‌ی سرعت باد سطحی مربوط به مدل MERRA–2 استفاده‌شد. نتایج حاصله بیانگر افت‌وخیزهایی در سرعت باد بوده و روند آن با افزایشm/s2/0 همراه است. تحلیل‌های آماری نیز تفاوتهای معناداری را به لحاظ زمانی و مکانی نشان‌داد. در میان ماه‌ها، بیشترین میانگین سرعت باد مربوط به ماههای (ژوئن، ژولای و آگوست) و کمترین میزان مربوط به ماههای (اکتبر، نوامبر، دسامبر و ژانویه) و در میان فصول نیز بیشترین و کمترین در تابستان و زمستان اتفاق افتاده‌است. به لحاظ مکانی نیز بیشترین شدت و تداوم جریان باد در شرق ایران و ایران مرکزی است. رابطه‌ی رگرسیونی بین سرعت باد و متغیرهای دما و فشار نشان داد، سرعت باد با دما ارتباط مستقیم (R=%81) و با فشار ارتباط معکوس (R= - %70) دارد. تفاصيل المقالة

دمای سطح زمین (LST) از جمله مهم‌ترین متغیرهایی می‌باشد که اطلاعات مهمی در رابطه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک‌کره، هواکره و آب‌کره فراهم می‌نماید. از آن جایی که این متغیر اولین واکنش حرارتی را در مقابل تغییرات محیطی نشان می‌دهد، بنابراین واکاوی آن می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پؤوهشگران علوم محیطی قرار دهد. طی سال‌های اخیر تصاویر سنجنده‌ی مودیس برای تخمین دمای سطح زمین کاربرد فراوانی پیدا نموده‌‌است. در تحقیق حاضر نیز از داده‌های سنجنده‌ی مودیس (MOD11C3 &MYD11C3) برای واکاوی LST روزهنگام در حوضه‌ی آبریز جازموریان (2019-2003) استفاده گردید. داده‌های مربوطه پس از کنترل کیفی و پردازش‌های لازم برای برآورد LST روزهنگام به کار گرفته شد. براساس نتایج؛ مقادیر LST در حوضه‌ی آبریز جازموریان از C°55-20 متغیر بوده و به روشنی از ارتفاعات و عرض جغرافیایی تبعیت می‌نماید. واکاوی فصلی از توزیع فضایی LST، فصول زمستان و تابستان را به ترتیب با دامنه‌ای از C°40-5 و C°65-35 به عنوان سردترین و گرم‌ترین فصول نشان داده‌است. همچنین در بررسی توزیع فضایی LST ماهانه، ژانویه و فوریه از کمترین و ژوئن و جولای از بیشترین مقدار LST برخوردار بودند. روند سری زمانی آنومالی LST بیان‌گر افزایش حدود C°5/0 در دوره‌ی مورد مطالعه می‌باشد. همچنین توزیع فضایی LST نشان‌دهنده‌ی بیشینه‌ی آنومالی‌های مثبت در بخش‌های جنوب‌غربی و مرکزی و کمینه‌ی آنومالی‌های مثبت در شرق حوضه ‌است. تفاصيل المقالة