حیات‌بخشی به بافت تاریخی شهرهای معاصر با رویکرد گردشگری شهری (نمونه موردی شهر تبریز)

الموضوعات :

آمنه جوری ¹ , رحیم سرور ²

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه علوم و تحقیقات تهران

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , ذو القعدة, 1441 تاريخ التأكيد : 14 الأحد , ذو القعدة, 1441 تاريخ الإصدار : 28 الخميس , رمضان, 1441

الکلمات المفتاحية: گردشگری, تبریز, بافت تاریخی, باز زنده سازی,

ملخص المقالة :

بافت قدیم شهرها اغلب در برگیرنده آثار و نواحی تاریخی است. امروزه مدیران موفق در پی احیای مناطق تاریخی با رجوع به شهرسازی بومی، استفاده از کاربری‌های مختلط، اولویت دادن به حمل‌ونقل عمومی و تردد پیاده، فراهم آوردن شرایط زیست‌محیطی سالم، ایجاد رونق اقتصادی پایدار، اشتغال بومی، جذب مشارکت محلی و توجه به میراث فرهنگی و گردشگری هستند. بافت تاریخی شهرها باسابقه قدیمی، به دلیل مرکزیت جغرافیایی، سهولت دسترسی، مرکزیت ثقل اقتصادی و ویژگی‌های تاریخی- فرهنگی دارای پتانسیل بالقوه بالایی می‌باشند؛ علیرغم ویژگی‌های مثبت قسمت مرکزی شهرها، بافت آن‌ها از لحاظ مشکلات کالبدی (فرسودگی)، زیست‌محیطی، درهم ‌پیچیدگی بافت و ضعف زیرساخت‌ها رنج می‌برند. اصلی‌ترین هدف و راهبرد اساسی اقدامات مداخله‌ای برای بهسازی و نوسازی بافت تاریخی و طراحی آن‌ها بازگرداندن این مجموعه به چرخه زندگی است. زنده ماندن بافت درگرو فعالیت و مشارکت آن در زندگی جاری در شهر است، و تنها ازاین‌رو می‌توان به امور نوسازی و احیا بافت‌های تاریخی شهر و طراحی در محورهای تاریخی را اجرا و موفقیت این امر را تضمین کرد و می‌تواند در جذب و فعال‌سازی گردشگری شهر تاریخی چون تبریز بسیار مؤثر واقع گردد.

المصادر:

• احمد آخوندی، عباس، برک پور، ناصر، خلیلی، احمد، صداقت نیا، سعید، صفی یاری، رامین.1393. سنجش کیفیت زندگی شهری در کلانشهر تهران، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، شماره 2، صص22-5.


• اسماعیل پور اشکاء، رضا؛ رمضانیان، محمد رحیم، نبی زاده، ساره .1393. ارزیابی پایداری سیستم‌های حمل و نقل شهری (مطالعه موردی : شهر رشت)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره هشتم، صص 30-17.


• استادی جعفری، مهدی، رصافی، امیرعباس .1391. ارزیابی سیاستهای توسعه پایدار در بخش حمل و نقل شهری با استفاده از مدل‌های سیستم پویایی؛ مطالغه موردی: شهر مشهد، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، شماره 31، صص 294-281.


• اعتماد، گ.1377. شهرنشینی در ایران،تهران، نشر آگاه.


• افندی زاده، شهریار؛ رحیم اف، کامران و حامد نیکتاش.1392. ارزیابی شاخص‌ها و استراتژی‌های پایداری در شبکه حمل و نقل شهری با استفاده از تکنیکهای انتروپی و و تاپسیس. دوازدهمین کنفرانس بین المللی مهندسی حمل و نقل وترافیک، تهران.


• امانپور، سعید؛ نعمتی، مرتضی و‌هادی علیزاده .1393. ارزیابی و اولویت سنجی شاخصهای پایداری حمل و نقل شهری با استفاده از منطق فازی( نمونه موردی: شهر اهواز)، فصلنامه فضای جغرافیایی، شماره 47، صص 231-213.


• بحرینی، حسین.1376. شهرسازی و توسعه پایدار، مجله رهیافت، شماره هفدهم.


• تاجدار، وحید، اکبری، مصطفی، زمستان 1387، رهیافتهای بین المللی حمل و نقل عمومی شهرها، جستارهای شهرسازی، شماره 26 و 27، صفحات 102 الی 115.


• جهانشاهی، کاوه. (بهار 1384) نظام حمل و نقل در مراکز شهری و طرح مسئله برای مرکز شهر تهران. جستارهای شهرسازی، شماره 12، صفحات 112 الی 117.


• زبردست، اسفندیار، خلیلی، احمد، دهقانی، مصطفی.1391. کاربرد روش تحلیل عاملی در شناسایی بافت‌های فرسوده شهری، نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، شماره 2، صص 27-42.


• سازمان فنی و مهندسی شهر تهران .1390. مطالعات چارچوب طراحی شهری حوزه دریاچه چیتگر و محور چهارباغ،بخش اول: تعریف و تحدید دامنه مطالعات و تدوین چشم انداز مقدماتی(جلد اول)، مهندسین مشاور امکو ایران.


• سازمان فنی و مهندسی شهر تهران .1390. مطالعات چارچوب طراحی شهری حوزه دریاچه چیتگر و محور چهارباغ،بخش اول: سنجش وضعیت حوزه راهبردی(جلد دوم)، مهندسین مشاور امکو ایران.


• سازمان فنی و مهندسی شهر تهران .1390. مطالعات چارچوب طراحی شهری حوزه دریاچه چیتگر و محور چهارباغ،بخش اول: سنجش وضعیت حوزه مداخله(جلد سوم)،مهندسین مشاور امکو ایران.


• سعیده زرآبادی، زهرا سادات، مردوخی، ناهیده .1391. تحلیل عوامل تأثیرگذار بر توسعه گردشگری پایدار شهرستان سرو آباد با استفاده از مدل فازی TOPSIS، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، شماره دوازدهم،،صص 73-61.


• سیف الدینی، ف، شورجه، م.1393. برنامه‌ریزی هوشمندانه کاربری زمین و حمل و نقل شهری، تهران، انتشارات مدیران امروز، چاپ اول.


• شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، گزارش سالانه کیفیت هوای تهران در سال 1393.


• قالیباف، محمد باقر، شعبانی فرد، محمد .1390. ارزیابی و اولویت بندی جاذبه‌های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری براساس مدل‌های تصمیم گیری چند متغیره(مطالعه موردی: شهر سنندج)، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره دوم، صص 172-147.


• کاکاوند، الهام، جباری، سمانه .1391. ارزیابی پایداری سیستم‌های حمل ونقل عمومی درون شهری، یازدهمین کنفرانس مهندسی حمل و نقل و ترافیک ایران، تهران،

http://www.civilica.com/Paper-TTC11

• کریزک،ک.، پاور، ج. 1392. آیین شهرسازی پایدار. مصطفی بهزادفر و کیومرث حبیبی. چاپ دوم. تهران. انتشارات مهر ایمان.


• معصومی، م. 1388. درآمدی بر رویکردها در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری محلی، شهری و منطقه ای، تهران، چاپ اول، انتشارات سمیرا.


• مومنی، م، فعال قیومی، ع. 1386. تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS، تهران، انتشارات کتاب نو.


• یزدان پناهی، ملیسا، ملکی، کیمیا .۱۳۹۰. بررسی جایگاه حمل و نقل درتوسعه اقتصادی پایدارشهری، اولین کنفرانس اقتصاد شهری ایران، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد،

http://www.civilica.com/Paper-URBANECONOMICS01 URBANECONOMICS01_031.html

 

• Albalate,Daniel, Bel,germa, (2009), Tourism and urban public transport: Holding demand pressure under supply constraints, Tourism Management, xxx, 1-9, journal hom epage: www.elsev i er .com /locate/tourman


• Aranburu, I, Plaza, B, Esteban ,(2016), Sustainable Cultural Tourism in Urban Destinations: Does Space Matter, journal of Sustainability, - mdpi.com. , 8(8), 699; doi:10.3390/su8080699


• Bento,D, Antonio M. (2004) “The impact of urbanspatial structure on travel demand in the UnitedStates”, World Bank Policy Research WorkingPaper. No1.pp. 418-466


• - Boutsinas, B.Gnardellis,T. (2002). On distributing the clustering process. Pattern Recognition Letters-1008-999,23.


• Campaigns, P. C. (2004). Accessibility and Sustainability Local Urban Communities. Communi-cations Manager Department for Transport guidance on accessibility planning Newington ; Sydney


• Thompson, Karen Julie,( 2003). Urban transport networks and overseas visitors: analysis of the factors affecting usage and the implications for destination management,Ph.D Thesis, University of Salford, UK.


• Thompson, Karen, Schofield, Peter, (2007) . An investigation of the relationship between public transport performance and destination satisfaction, Journal of transport geography, 15, 136-144, elsevier.com/locate/jtrangeo


• Yigitcanlar, Tan , Fabian, Lawrence, Coiacetto, Eddo,(2008). Challenges to urban Transport Sustainability and Smart transport in a Tourist city: The Gold Coast, Australia, The open transportation journal, 2,29-46


• Zheng, Q, Kuang, Y, Huang, N. (2016). Coordinated Development between Urban Tourism Economy and Transport in the Pearl River Delta, China, , journal of Sustainability, mdpi.com, , 8.12), 1338); doi:10.3390/su8121338.