برنامه ریزی فضایی راهبردی مجتمع های گذران اوقات فراغت (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)

الموضوعات :

محدثه جوادی ¹ , محسن کلانتری ² , محمدتقی حیدری ³

1 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم اجتماعی. زنجان، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - 3- استادیار برنامه‌ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، دانشکده علوم اجتماعی. زنجان ایران

تاريخ الإرسال : 10 الأحد , ذو القعدة, 1442 تاريخ التأكيد : 28 السبت , ذو الحجة, 1442 تاريخ الإصدار : 15 الإثنين , محرم, 1443

الکلمات المفتاحية: توسعه گردشگری, برنامه ریزی فضایی راهبردی, مجتمع گذران اوقات فراغت, منطقه 22شهر تهران,

ملخص المقالة :

گردشگری آمیزه‌ای از فعالیت‌های مختلف است که به صورت زنجیره‌ای در جهت خدمت‌رسانی به گردشگران انجام می‌گیرد و یکی از این بخش‌ها، مجتمع‌های گردشگری است که با ارائه خدمات گوناگون رفاهی و ... می‌تواند عاملی در جهت جذب گردشگر و توسعه گردشگری یک منطقه باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال برنامه‌ریزی فضایی راهبردی، تحلیل و بررسی توان‌های طبیعی و انسانی و مکان‌یابی مجتمع‌های گذران اوقات فراغت در جهت تسهیل خدمات گردشگری در منطقه 22 تهران است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و مطالعه میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان گردشگری در سازمان های ذیربط شهر تهران است. برای تحلیل داده ها از مدل تحلیل سوات و تکنیک های هم پوشانی فازی ومدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با کمک نرم افزار (Excel) و (GIS) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طبق تحلیل های سیستم اطلاعات جغرافیایی، مهمترین مکانهای احداث مجتمع‌های گذران اوقات فراغت براساس ضوابط حرائم تأسیسات شهری، بهداشتی، حمل و نقل، اجتماعی-اقتصادی و کالبدی، عمدتاً باید در بخش های شمالی و غربی منطقه در نظر گرفته شوند. در این رابطه، مهمترین نقاط قوت و ضعف داخلی به ترتیب با امتیاز430% و 504%- و مهمترین فرصت ها و تهدیدهای خارجی با امتیاز 448% و 525%- است.

المصادر:

 

• امینیان،ن.1396. مکان یابی مقصدهای گردشگری نجومی با تاکید بر ذخیره گاه آسمان تاریک، مطالعه موردی:کویر مرکزی ایران پارک ملی کویر،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، دانشگاه زنجان. 218 صفحه.


• بوچانی، م.1383. گردشگری برنامه‌ای برای توسعه شهری بندر کیاشهر. مجله شهرداری‌ها، 67 (6): 52-45.


• تقی زاده، م.1376. برنامه‌ریزی فضایی مجتمع‌های زیستی، نمونه موردی: شهرستان ورامین، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی، گروه شهرسازی،دانشگاه شهید بهشتی تهران. 197 صفحه.


• حاجی نژاد،ع.1375. ساماندهی فضایی سلسله مراتب خدمات سکونتگاه‌های روستایی، مورد مطالعه: بخش شیب آب شهرستان زابل، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیای انسانی، دانشگاه تربیت مدرس.235 صفحه.


• رومیانی، ا.، شایان،ح.، سبحانی قیداری،ح.، رضوانی،م.1400. ارزیابی شاخص‌های برنامه‌ریزی فضایی توسعه ی پایدار مقصدهای گردشگری روستایی در شرق استان مازندران. فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، 35(9): 31-1.


• زیاری، ک.1391. اصول و روش‌های برنامه‌ریزی منطقه ای.چاپ1. انتشارات دانشگاه تهران. 240 صفحه.


• سعیدی،ع.1390. پویش ساختاری- کارکردی، رویکردی نظام وار در مطالعات مکانی- فضایی. فصلنامه جغرافیا، 85(9): 16-7.


• شریف زادگان،م.، مؤمنی،م.1393. برنامه‌ریزی راهبردی توسعه ی یکپارچه و پایدار منطقه قزوین مبتنی بر تحلیل عرصه‌های مرتبط تصمیم گیری، آمایش محیط، 26(7): 64-39.


• شریف زادگان،م، ملک پور اصل،ب.1392. مبانی نظری و تجارب به کارگیری ماتریس تحلیلی سوات در برنامه‌ریزی استراتژیک توسعه منطقه‌ای (تجربه کشورهای اسکاندیناوی و یک تجربه از ایران). چاپ 1. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی تهران. 296 صفحه.


• شیر اسب، ر.1386. رشد گردشگری محلی توسعه گردشگری شهری. مجله شهرداری‌ها، 78(7): 12-5.


• عباسی،م.، شاکرمی،ن.، ملک،ر.1395. برنامه‌ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهری، نمونه موردی: شهر خرم آباد، مجله آمایش جغرافیایی فضا،28(8): 169-155.


• عطایی، م.1389. تصمیم گیری چند معیاره. چاپ 1. انتشارات دانشگاه صنعتی شاهرود. 348 صفحه.


• فرج زاده، م.1394. سیستم اطلاعات جغرافیایی و کاربرد آن در برنامه‌ریزی توریسم.چاپ 5. انتشارات سمت. 156 صفحه.


• کمالی فر،ه.1394. مطالعه نقش گردشگری بر توسعه پایدار مناطق شهری؛ با تأکید بر تقویت عوامل طبیعی،(مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه ازاد اسلامی واحد شهر قدس.169 صفحه.


• گودرزی، م.1398. تدوین و اولویت بندی راهبردهای توسعه گردشگری.فصلنامه مطالعات مدیریت راهبردی، 39(10): 207-179.


• محسنی سیگارودی،م.1394. چارچوب برنامه‌ریزی فضایی مبتنی بر تفکر راهبردی با استفاده از تکنیک سوات مطالعه موردی:کلانشهر رشت، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشگاه گیلان.169 صفحه.


• معصومی اشکوری،ح.1390. اصول و مبانی برنامه‌ریزی منطقه ای. چاپ 6. انتشارات پیام. 150 صفحه.


• مرادی مسیحی،و.، گیلانی،ن.1381. برنامه‌ریزی استراتژیک درکلان شهرها: به ضمیمه استراتژیک شهر لندن.چاپ 1. شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری. 252 صفحه.


• مرادی مسیحی،و.1384. برنامه‌ریزی استراتژیک و کاربرد آن در شهرسازی ایران، نمونه موردی: کلانشهر تهران.چاپ 1. شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری. 212 صفحه.


• معصومی،م.1388. درآمدی بر رویکردها در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری محلی، شهری و منطقه ای.چاپ 1. نشر سمیرا. 234 صفحه.


• نوریان،د.، هوشیار،ح.،آذرنگ،م. راهبردهای برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری در شهرستان مهاباد.کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام.

https://civilica.com/doc/776647

• Aras, H., Baradarani, S. 2014. European Tourist Perspective on Destination Satisfaction in Jordan’s industries. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 109(8): 1416-1425.


• Almeida, J., Costa, C., Nunes da Silva, F. 2017. A framework for conflict analysis in spatial planning for tourism. Journal of Tourism Management Perspectives, 24(10):94-106.


• Alrawadieh, Z., Kozak, M. 2019. Exploring the impact of tourist harassment on destination image, tourist expenditure, and destination loyalty. Journal of Tourism Management, 73(8):13-20.


• Albrechts, L. 2006. Shifts in Strategic spatial planning? Some evidence from Europe Australia, Journal of Environment and Planning, 38(6):1149-1170.


• Bryson, 1995. Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening and Sustaining, orga 380 National Achievement, Revised and Edited, Jossey Bass Publishers, San Frsancisci, CA.544p.


• Dristiks, N. 2004. Tourism as a Long-Run Economic Growth Factor: An Empirical Investigation for Greece Using Causality Analysis, 10(3):305-316.


• Delmelle,, Casas, I.2012: Evaluating the spatial equity of bus rapid transit-based accessibility patterns in a developing country: The case of Cali, Colombia. Journal of Transport Policy, 20(2):36-46.


• Getz, 1987. Planning for tourism business district, annals of tourism research. Journal of Tourism Economics, 20(3):583-600.


• Lew, A., Mckercher, B. 2006. Modeling Tourism Movements.A LocalDestination Analysis. Journal of Annals of Tourism Research, 33(2):403-423.


• Papageorgiou, M. 2016. Coastal and Marine Tourism: A Challenging Factor in Marine Spatial Planning. Journal of Tourism Management, 129(9):44-48.


• Rezaee,,Charrahi, Z. 2020.Spatial Planning & Tourism Development with Sustainability Model of the Territorial Tourist with Land Use Approach.International Journal of Social& Business Sciences, 14(10):1007-1012.


• Sarrión-Gavilán, M. D., Benítez-Márquez, M. D., Mora-Rangel, E. O. 2015. Spatial distribution of tourism supplies in Andalusia. Journal of Tourism Management Perspectives, 15(7): 29-45.


• Shaw, G., Williams, A. M. 2004. Tourism and Tourism Spaces.FirstEdition. SAGE Publications, 328P.


• Steinberg, F 2002. Strategic urban planning in Latin America: Experiences of building and managing the future.IHS-SINPA, 80P.


• Van Assche, K., Verschraegen, G.2008. The limits of planning: Niklas Luhmann's systems theory and the analysis of planning and planning ambitions. Planning theory, 7(3): 263-283.


• Wang, Y. 2006. Rural Community Participation in Tourism Development: Cases from Hainan Province, China. Unpublished. University of Waterloo.866P.


• Yang, Y., & Zhang, H. 2019. Spatial-temporal forecasting of tourism demand. Annals of Tourism Research, 75(3), 106-119.