ترمیم بافت تاریخی با رویکرد توسعه گردشگری(مطالعه موردی: شهر خوی)

الموضوعات :

علی خضرلوی اقدم ¹ , کریم حسین زاده دلیر ² , علیرضا سلطانی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران.
3 - استادیار گروه معماری و شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه علمی و کاربردی شهرداری، تبریز، ایران.

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , شوال, 1440 تاريخ التأكيد : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1440 تاريخ الإصدار : 22 الجمعة , ذو الحجة, 1440

الکلمات المفتاحية: توسعه گردشگری, بافت تاریخی, باززنده‌سازی شهری, شهر خوی,

ملخص المقالة :

بافت تاریخی شهر خوی از نظر میراث فرهنگی و جاذبه‌های توریستی از ارزش‌های بسیار بالایی برخوردار است از این‌رو در این مقاله هدف شناسایی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی و ارائه راهبردهای باززنده‌سازی بافت تاریخی خوی میباشد.تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی، به لحاظ روش تحقیق پیمایشی، جامعه آماری اهالی بافت تاریخی شهر خوی و کارشناسان میباشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 379 نفر برای سرپرستان و 20 نفر کارشناسان بافت تاریخی شهر خوی به عنوان نمونه‌ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری تصادفی است و به تعداد 379 پرسشنامه در بین افراد محدوده توزیع گردید. چهار معیار زیرساختی، اقتصادی، اجتماعی و نهادی به عنوان معیارهایی برای بررسی وضعیت بافت تاریخی شهر خوی با رویکرد گردشگری انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است و با جمع‌بندی مسائل و مشکلات با استفاده از مدل وضع موجودSWOT به تحلیل نقاط ضعف و قوت فرصت‌ها و تهدیدها پرداخته شده است و به منظور تحلیل داده‌ها، از آزمون آزمون t- test استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه‌ای گویای این است که وضعیت بافت تاریخی شهر خوی از حیث شاخص اجتماعی و اقتصادی جهت باززنده‌سازی مطلوب و از نظر شاخص زیرساختی و نهادی نامطلوب میباشد همچنین نتایج تحقیق نشان داد که محدوده مورد مطالعه دارای فرسودگی میباشد و در کنار این نقطه ضعف، محدوده بدلیل قرار گیری عناصر شاخص فرهنگی و تاریخی دارای پتانسیل بالای جذب گردشگری است که میتواند اهرمی برای باززنده سازی بافت تاریخی شهر خوی باشد.

المصادر:

• امیدوار، ک.، شیخ‌الاسلامی، ع.، بیرانونداده، م.، علیزاده، ی.، رستم گورانی، ا.، تأثیر صنعت گردشگری بر فعالیت های نوسازی و بهسازی بافت تاریخی. فصل نامه جغرافیایی چشم انداز زاگرس، 2(5): 43-24.


• بحرینی، ح.، ایزدی، م.، مفیدی، م.، 1393. رویکردها و سیاستهای نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار). مطالعات شهری، (9): 30-17.


• بمانیان، م.، انصاری، م.، الماسی‌فر، ن. 1389. باززنده‌سازی منظر فرهنگی تخت سلیمان با تأکید بر رویکردهای بازآفرینی و حفاظت از میراث جهانی. دو فصلنامه مدیر شهری، 8(26): 26-7.


• حبیبی، م.، مقصودی، م.، 1381. مرمت شهری. انتشارات دانشگاه تهران.


• خانی، ع.، 1386. روش‌های حفظ و احیائ بافت تاریخی شهرها. پژوهش‌نامه مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری، معاونت پژوهشی و آموزشی(2): 26-12.


• سبحانی‌نژاد، م.، 1383. ساماندهی فضایی و احیاء فرهنگی کالبدی محلات بافت قدیم بر اساس نظرسنجی ساکنان(مطالعه موردی: گذر گود عربان شیراز). پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.


• شریفی القلندیس، ب.، مبصر سردرودی، آ.، علیخانی، م.، طالب پور، م.، 1396. اهمیت نگهداری و احیاء بافت‌های تاریخی و تأثیر آن در گردشگری و توسعه پایدار شهری. دو ماهنامه پژوهش در هنر و علوم انسانی، 2(3): صص 40-23.


• صفدری، س.، پورجعفر، م.، رنجبر.، ا. 1393. بازآفرینی فرهنگ‌مبنا زمینه‌ساز ارتقاء تعاملات فرهنگی (نمونة موردی: بافت تاریخی شهر مشهد). نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، 2(47، 48): 39-25.


• عباس‌زاده، م.، محمد مرادی، ا.، سلطان احمدی، ا. 1394. نقش ارز شهای میراث معماری و شهری در توسعه گردشگری فرهنگی؛ مطالعه موردی: بافت تاریخی ارومیه. نشریه مطالعات شهری. 4(14): 90-77.


• غیائی، م.، پرتوی، پ.، فرزاد بهتاش، م.، 1392. چارچوب تحلیلی و روش‌شناسی باززنده‌سازی بافت‌ها و محلات تاریخی(نمونه موردی محله بازارشاه کرمان). مرمت و معماری ایران (مرمت آثار و بافت‌های تاریخی فرهنگی)، 3(6): 26-1.


• فروزانی، م.، 1391. قطب خلاق راهبرد بازآفرینی مرکز تاریخی شهر. منظر، 4(19): 80-48.


• فلامکی، م. 1390. ترمیم شهرها و بناهای تاریخی. چ9. انتشارات دانشگاه تهران.


• قادری، ا.، زمانی مقدم، ا.، جلالی کنیمی، ه. 1391. تدوین راهبردهای اجتماعی مدیریتی احیاء، توسعه و حفاظت بافت‌های تاریخی مطالعه موردی منطقه 12 شهرداری تهران. مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5(1): 113-97.


• کلانتری خلیل آباد، ح.، 1378. برنامه‌ریزی مرمت ناحیه تاریخی شهر یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.


• مجتبی زاده خانقاهی، ح.، رحمتی ملایی، ع.، رحمتی ملایی، م.، شاهی پور، س. 1394. تأثیر باززنده‌سازی بافت تاریخی بر توسعه گردشگری. فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای)، 6(1): 108-99.


• نوریان، ف.، فلاح‌زاده، س. 1394. بازآفرینی بافت قدیم شهر آمل مبتنی بر استراتژی توسعه گردشگری و برنامه‌ریزی راهبردی سناریویی. نشریه هنرهای زیبا ـ معماری و شهرسازی، 20(3): 58-43.


• Anderson, W.2011. Linkages at Tourism Destinations.Retrieved from https://www.cett.es/fitxers/campushtml/ MiniWebs/118/Anderson_ Zanzibar. pdf.


• Jung, Timothy H; Jin


• sik Lee; Matthew H.T. Yap: Elizabeth M. Ineson. 2015. The role of stakeholder collaboration in culture-led urban regeneration: A case study of the Gwangju project, Korea, Cities, no :44, pp: 29-39.


• Law, C.M .1994. Urban Tourism and its Contribution to Economic Regeneration., Urban Studies Vol.29, No.3 and 4: 599-618.


• Meshkini ,A.2010. Monitoring the Impact of Urban Physical Development Plans on ohd Sites of Cities, American, Journal of Environmental Sciences.


• Orbasli, A. .2000. Tourists in Historic Towns: Urban Conservation and Heritage Management, London.


• Richards, G., 2011. Creativity and Tourism: The State of the Art. Annals of Tourism Research, 38(4), 1225-1253.