آشنایی با ویژگیهای آوایی و دستوری زبان گونه های فیروزآباد
الموضوعات :
1 - گویش پژوه، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس
الکلمات المفتاحية: فیروزآباد, گونه های زبانی, ساخت آوایی, ساخت دستوری,
ملخص المقالة :
مجموعۀ گونه های زبانی متداول در منطقۀ فیروزآباد را می توان ترکیبی از گویش ها و لهجه ها دانست. در این مقاله، سه گونۀ زبانی متعلق به گروه گویش های کوهمرّه ای، گروه گویش های لُری و گویش قشقایی و گونه ای زبانی متعلق به لهجۀ فارسی محلی از نظر ساخت آوایی و دستوری معرفی و تبیین شده اند. در این زبان گونه ها واکه های کشیده ای وجود دارد که جایگاه تولیدشان، جایگاه تولید واکه های کوتاه با کشیدگی بیشتر است. گویش های کوهمرّه ای و از جمله دو گویش دادنجانی و بایگانی در گذشتۀ فعل های متعدی دارای ساخت کُنایی (ارگتیو) هستند و در این مورد با دیگر زبان گونه های فیروزآباد متفاوت اند. نشانۀ معرفه در گویش های دادنجانی، بایگانی، لُردارنگانی و دِهرَمی u/ow ، در حیاتی eku/aku و در دژگاهی â/aku است. در قشقایی پسوند معرفه وجود ندارد. در گویش های مطالعه شده، صفت شبیه به فارسی است، جز در صفت عالی که به گونه ای دیگر ادا می شود
1 . ابنبلخی، (1921م.)، فارسنامه، تصحیح گای لیسترانج و رینولد الن نیکلسون، لندن، دارالفنون کمبریج.
2 . امیری، سیدرزاق، (1382)، تاریخ و فرهنگ مردم فراشبند، شیراز، انتشارات نوید.
3 . حسینی فسایی، حاجمیرزاحسن، (1367)، فارسنامۀ ناصری، تصحیحِ منصور رستگار فسایی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
4 . دومورینی، ژ، (1375)، عشایر فارس، ترجمۀ جلالالدین رفیعفر، انتشارات دانشگاه تهران.
5 . کریستنسن، آرتور، (1351)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، انتشارات ابنسینا، تهران.
6 . معین، محمد، (1363)، فرهنگ فارسی، انتشارات امیرکبیر، تهران.
