سیمای معشوق در « فال چِل‌سُرو(چهل‌سرود)»لَکی

الموضوعات :

سودابه فرهادی ¹ , پیمان کریمی ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان
2 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان

تاريخ الإرسال : 07 الجمعة , محرم, 1441 تاريخ التأكيد : 16 الجمعة , ربيع الثاني, 1441 تاريخ الإصدار : 01 الأربعاء , ذو الحجة, 1441

الکلمات المفتاحية: فال, سیمای معشوق, ادبیاتِ لکی, چِل سُرو,

ملخص المقالة :

چِل‌سُرو به معنى چهل‌سرود یا چهل تک‌بیت به زبان لَکی است؛ که به صورت فال و براى پى‌بردن به سرانجامِ نیتى که شخص گیرندۀ فال در دل دارد، گرفته مى‌شود. این رسم دلنشین که یکی از مظاهرِ ادبی مناطق لرستان، ایلام و کرمانشاه است؛ از قدمت زیادی در میان مردمان این نواحی برخوردار است. معشوق در ابیات این فال جایگاه ویژه‌ای دارد.از این روی در مقالۀ حاضر به بررسی سیمای معشوق در ابیاتِ این فال پرداخته شده‌است تا در کنار توصیفِ سیمای معشوق در ابیات چهل سرو، این رسم ادبی در جامعۀ فرهنگ و ادب ایران بهتر شناخته‌گردد. از پژوهش پیش رو که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته‌است، نتایجی حاصل شد که نشان از اوصاف ظاهری متمایز و استعارات و تشبیهاتی با وجه شباهت‌ها و ارکانی متفاوت است که معشوق ابیات فال چهل‌سرو را از معشوق شناخته‌شدۀ ادب فارسی جدا می‌کند و این نکته بدون شک متأثر از محیط و شرایط جغرافیایی مناطق غرب کشور است.

المصادر:

کتاب‌ها

- آزادبخت، جهانشاه،(1386)، سروده‌های ماندگار فال (چهل‌سرو) و زاگرس‌نشینان به روایت آن، خرم‌آباد: شاپورخواست.

- اینگه دمانت، مورتنسن،(1375) ،کوچ‌نشینان لرستان، ترجمه محمد حسین آریا، تهران :انتشارات پژوهنده.

- بهار، محمد تقی،(1314) ، تاریخ سیستان، تهران: خاور.

- جهانبخت،سیدحمید،(1385) ، رند لرستان،خرم آباد: شاپورخواست.

- رحیمی، رستم،(1379)، بومیان دره مهرگان، کرمانشاه: انتشارات ماهیدشت.

- روح الامینی، محمود،(1368) ، زمینۀ فرهنگ شناسی، تهران: عطارد.

- کوچکی، رشید،(1386)، از هگمتانه تا شوش، خرم آباد: فلک الافلاک.

- نجف زاده قبادی، امیدعلی، (1391) ، ادبیات عامۀ لکی، خرّم­آباد: شاپورخواست.

مجلات

- ابراهیمی، معصومه،( 1393)، «خاستگاه، تاریخ و فرهنگ لک­ها»،مجلۀ فرهنگ مردم ایران، ش 37، صص 61-72.

- توسلی، غلام‌عباس و سیاوش، قلی پور( 1368) ،«جهانی شدن و هویت فرهنگی قوم لک»، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران،  دورۀ هشتم، ش 3، صص 81-104.

- چرمگی عمرانی، مرتضی، (1392)، «سیمای معشوق و عناوین والقاب شاعرانۀ او در اشعار به جا مانده از رودکی»، پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال یازدهم، ش 21، صص 65-82.

- ذوالفقاری،حسن، (1394)، «کاربرد ویژگی‌های دوبیتی در بومی سروده‌های ایرانی»، مجلۀ ادب‌پژوهی دانشگاه  تربیت مدرس تهران، ش سوم، صص 63_95.