ملاحظاتی در اشتراکات میان گویش‌های گیلکی و بختیاری

الموضوعات :

محبوبه مسلمی زاده ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایذه)

تاريخ الإرسال : 20 السبت , ذو الحجة, 1436 تاريخ التأكيد : 23 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 25 السبت , جمادى الأولى, 1437

الکلمات المفتاحية: بختیاری, گویش‌های ایرانی, گیلکی,

ملخص المقالة :

هدف مقاله، مقایسۀ دو گویش گیلگی و بختیاری و ارائۀ شواهدی از همسانی‌ها و اشتراکات این دو گویش برای اثبات ارتباط تنگاتنگ فرهنگی میان اقوام ایرانی است. با عنایت به تحوّلات بسیاری که در طول تاریخ، عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی را متأثّر نموده و به تبع آن در لایه‌های نخستین، زبان و گویش‌ها را نیز متحوّل کرده و گاهی برخی از آن‌ها را به ورطۀ خاموشی و فراموشی کشیده، تحقیقات بنیادین در زبان‌ها و گویش‌های ایرانی ضرورت می‌یابد. در این تحقیق با استفاده از پرسشنامۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی که برای جمع‌آوری گویش‌ها تنظیم شده، و تکمیل آن توسّط تعدادی از گویشوران گیلکی و بختیاری، جزئیات پرسشنامه‌ها به روشی تحلیلی و مقایسه‌ای بررسی شده نتیجتاً جهت اثبات ادّعا شماری از اشتراکات زبانی و آوایی و معنایی در این دو گویش ریشه یابی شده است.

المصادر:

باقری، مهری. 1383. تاریخ زبان فارسی. با مشاورۀ حسن انوری. تهران: قطره.

پاشنگ، مصطفی. 1377. فرهنگ پاشنگ. تهران: محور.

پاینده (لنگرودی)، محمود. 1366. فرهنگ گیل و دیلم. تهران: امیرکبیر.

پورداوود، ابراهیم. 1386. فرهنگ ایران باستان. تهران: اساطیر.

جهانبخش، فرهنگ. 1383. تاریخ زبان فارسی، از ذبیح الله صفا و دیگران. تهران: جامی.

خلف تبریزی، محمّد حسین. 1342. برهان قاطع (5ج.). به اهتمام محمّد معین. تهران: ابن سینا.

داعی الاسلام، سید محمّد علی. بی تا. فرهنگ نظام (5ج.). تهران: دانش.

دهخدا، علی اکبر. 1373. لغتنامه. تهران: مؤسسۀ لغتنامه دهخدا

سرتیپ‌پور، جهانگیر. 1372. ریشه­یابی واژه‌های گیلکی و وجه تسمیۀ شهرها و روستاهای گیلان. رشت: گیلکان.

طاهری، سید محمود. 1382. فرهنگ ریشه­یابی واژه‌ها. تهران: اندیشه‌های گوهربار.

کزّازی، میر جلال‌الدّین. 1385. نامۀ باستان (ویرایش و گزارش شاهنامۀ فردوسی) ج1. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

ـــــــــــــــــــ . 1385. نامۀ باستان (ویرایش و گزارش شاهنامۀ فردوسی) ج4. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

لسترنج، گای. 1386. جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی. ترجمۀ محمود عرفان. تهران: علمی و فرهنگی.

1. مجلات

طاهری، اسفندیار. بهار و تابستان 91. «ریشه شناسی واژه‌هایی از گویش بختیاری». ویژه‌نامۀ فرهنگستان (زبان‌ها و گویش‌های ایرانی). دورۀ جدید. شماره 1.