برخی از فرایندهای واجی در ترکی قشقایی

الموضوعات :

ماهرخ منصف ¹ (دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه اصفهان)
عالیه کرد زعفرانلو کامبوزیا ² (دانشیار گروه زبان‌شناسی همگانی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران)

تاريخ الإرسال : 11 الأربعاء , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 09 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 25 السبت , جمادى الأولى, 1437

الکلمات المفتاحية: فرایندهای واجی, درج, ترکی قشقایی, همگونی, هماهنگی واکه‌ای,

ملخص المقالة :

مقالۀ حاضر به توصیف و تحلیل نمونه هایی از فرایندهای واجی همگونی، درج و هماهنگی واکه ای در ترکی قشقایی می پردازد. داده های مورد نیاز جهت انجام این تحقیق از طریق مصاحبه با 6 گویشور بومی در محدودۀ سنی 25 تا 60 سال جمع آوری شده است. علاوه بر این از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی این گونۀ زبانی و هم چنین از منابع مکتوب نیز در جمع آوری داده ها استفاده شده است. داده های ارائه شده در این تحقیق نشان می دهد که فرایندهای همگونی، درج و هماهنگی واکه ای از فرایندهای فعال در این گونه ی زبانی به شمار می روند. برخی از مهم ترین نتایج این تحقیق عبارتند از: 1. در ترکی قشقایی در توالی واکه ها در مرز تکواژ غلت [j] برای جلوگیری از التقای واکه ها درج می شود. 2. طی فرایند هماهنگی واکه ای، واکه ی پسوند جمع /lAr/ و پسوند نهی/mA/ با واکه ی ستاک در مشخصه ی پسین همگون می شود. 3. در این گونه ی زبانی همگونی در همخوان های هم محل تولید منجر به همگونی کامل و تشدید عارضی می شود

المصادر:

* آرلاتو، آنتونی (1384). درآمدی بر زبان­شناسی تاریخی. ترجمه­ی مدرسی، یحیی، چاپ دوم، تهران: پژوهشگاه علوم­انسانی و مطالعات فرهنگی.

* کامبوزیا، عالیه ک . ز. (1385). واج­شناسی: رویکردهای قاعده بنیاد. تهران: سمت.

* مارتینه، آندره (1380). تراز دگرگونی های آوایی. ترجمه­ی هرمز میلانیان، تهران: انتشارات هرمس.

* مشکوﺓ الدّینی، مهدی(1370). ساخت آوایی زبان، چاپ دوم، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

* مردانی رحیمی، اسدا... (1378). آتالار سؤزو: ضرب­المثل­های ترکی قشقایی. چاپ اول، شیراز: نوید شیراز.

* ........................................ (1380). آساناکلار: ترانه­های ترکی قشقایی. تهران: انتشارات نخل­های سرخ.

* ....................................... (1380). زبان ترکی قشقایی و شیوۀ نگارش آن. شیراز: راهگشا.

* .......................................... (1386). قاشقایی سؤزلوگو: فرهنگ لغات و اصطلاحات ترکی قشقایی. قم: انتشارات انصاری.

* ......................................... (1388). خودآموز زبان ترکی قشقایی. چاپ اول، قم: نگار اندیشه

Crystal, David (2003). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Fifth Edition, Oxford: Blackwell.         

Jahandideh, Hamid Reza (1998). A Description of Qashqai Turkish Dialect. Shiraz University:  LinguisticsDepartment.

Kenstowicz, Michael (1994) .Phonology in Generative Gramar. Oxford:Blackwell.

Malmkjar, Kirsten. (2002). The Linguistics Encyclopedia. 2^nd ed, New York: Taylor & Francis e-Library.  

Odden, David (2005). Introducing Phonology. New York: Cambridge University Press.

Roach, Peter (2000).  English phonetics and phonology, A practical course, 3rd ed. Cambridge University press