نگاهی به مناقب و مراثی معصومین (علیهم السلام) در شعر محمد چهری

الموضوعات :

مسعود باوان پوری ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)
وحید سجادی فر ² (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی)
نرگس لرستانی ³ (دانشجوی دکترا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرمسار، گروه زبان و ادبیات عرب، گرمسار، ایران)

تاريخ الإرسال : 20 الأربعاء , صفر, 1437 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , شوال, 1438 تاريخ الإصدار : 04 الأحد , جمادى الأولى, 1439

الکلمات المفتاحية: مرثیه, منقبت, شعر لکی, محمد چهری, معصومین (علیهم السلام),

ملخص المقالة :

ادبیات مذهبی، یکی از گونه های ادبی است که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است، در حالی که تقریباً در تمامی ادیان و زبان ها رواج داشته است. شاعر در این گونۀ ادبی، ارادت خاص خویش را به محضر بزرگان دین خویش اعلان می دارد. کربلایی محمد چهری، شاعر معاصر هرسینی (از توابع کرمانشاه)، در شعر خویش اهتمام ویژه ای به امام علی (ع)، حضرت فاطمه (س) و نیز امام حسین (ع) داشته است. شاعر، ارادت خود را به این بزرگواران بیان داشته و اشعاری در مدح یا رثای آنان سروده و آن را با شعر خویش تلفیق کرده است. وی همچنین قصایدی در رثای شهدا، قیام 15 خرداد، شهر خمین و . . . دارد. مقالۀ حاضر می کوشد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با بهره گیری از دیوان دو پی یک یِه سه و ته گُل بویلَه به بررسی شعر دینی این شاعر بپردازد و ابیاتی را که دربارۀ مدح و رثای بزرگان مذهب شیعه است، تبیین نماید. نتایج پژوهش نشان دهندۀ نگرش ویژۀ شاعر به موضوع قیام عاشورا و حوادث تلخی است که در آن روز بر اهل بیت (علیهم السلام) گذشته است. شاعر در این اشعار، بیشتر به رثای این بزرگواران پرداخته است و دلیل این امر را می‌توان در شهادت مظلومانۀ این امام همام (علیه السلام) و یاران باوفایشان جست‌وجو کرد. کثرت مراثی شاعر نسبت به مدایح وی نشان‌دهندۀ علاقۀ وی به این بزرگواران و اندوه او در مصایب ایشان است.

المصادر:

منابع

کتاب‌ها

1-      قرآن کریم.

2-      امیری، جهانگیر، (1387)، تاریخ الأدب العثمانی، تهران: سمت.

3-     امینی، علامه عبدالحسین احمد،(1371)، الغدیر فی الکتاب والسنة، چاپ پنجم، تهران: دارالکتب الاسلامیة.

4-     بوصیری، محمد بن سعید، (2005)، دیوان، تحقیق محمد علی بیضون، بیروت: دارالکتب العلمیة.

5-     چهری، محمد، (1389)، دو پی یک یه سه وَته گُل بویله، کرمانشاه: طاق بستان.

6-     سیاحی، صادق، (1389)، الادب الملتزم، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سمت.

7-     ضیف، شوقی، (1427)، تاریخ الأدب العربی، چاپ دوم، قم: ذوی القربی.

8-     مختاری، قاسم، (1384)، میراث ماندگار ادب شیعی، اراک:  انتشارات دانشگاه اراک.

مقالات

1-    رفیعی، یدالله و رمضان رمضانی، (1392)، «اندیشۀ دینی در اشعار ملک الشعرای بهار و احمد صافی النجفی»، مجلۀ مطالعات ادبیات تطبیقی جیرفت، شماره 25، صص 71- 49.

2-    محسنی­ نیا، ناصر و آرزو پوریزدان پناه کرمانی، (1388)، «بررسی تطبیقی مدایح نبوی در شعر جمال­ الدین عبدالرزاق و احمد شوقی»، پژوهش نامۀ زبان و ادبیات فارسی، سال اول، شماره سوم، صص36-54.