مدل‌سازی وابستگی حدی بورس اوراق بهادار تهران به قیمت نفت خام: رهیافت مبتنی بر توابع کاپولا

الموضوعات :

حمید ابریشمی ¹ , محسن مهرآرا ² , مجتبی محمدیان ³

1 - عضو هیئت عملی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 - عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3 - دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 12 السبت , جمادى الثانية, 1443 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , ذو القعدة, 1443 تاريخ الإصدار : 21 الأحد , شوال, 1443

الکلمات المفتاحية: نفت خام, G15, توابع کاپولا, بازار بورس اوراق بهادار تهران, طبقه‌بندی JEL: C58 G11, واژگان کلیدی: وابستگی حدی,

ملخص المقالة :

هدف مقاله، مدل‌سازی وابستگی‌های حدی شاخص بورس اوراق بهادار تهران به قیمت نفت خام است. بدین منظور از نظریه ارزش حدی شرطی برای مدل‌سازی توزیع حاشیه‌ای بازدهی‌ بازارهای سهام و نفت و سپس از توابع کاپولا برای بررسی ساختار وابستگی میان آن‌ها در دوره زمانی 1387 - 1399 استفاده شد. یافته‌ها نشان داد بازار نفت خام آثار سرایت‌پذیری بر بورس اوراق بهادار تهران دارد. این آثار نامتقارنند و وابستگی بیشتری در دم چپ وجود دارد. به‌عبارت دیگر، با کاهش قیمت نفت، شاخص بورس اوراق بهادار کاهش می‌یابد و این آثار بیش از حالتی است که تغییر هم‌زمان مثبت در بازارها رخ دهد. با توجه به ریسک‌های مالی ناشی از سرایت‌‌پذیری، لحاظ وابستگی ساختاری حدی می‌تواند به محاسبه دقیق‌ و قابل اعتمادی از ریسک پرتفوی کمک کند. بنابراین، پیشنهاد می‌گردد برای بهینه‌سازی سبد دارایی، به ساختار وابستگی‌های حدی میان دارایی‌ها توجه شود.

المصادر:

منابع

• بت‌شکن، هاشم، محسنی، حسین (1397). بررسی آثار سرریز نوسانات قیمت نفت بر بازدهی بازار سهام، فصلنامه سرمایه‌گذاری، 7 (25): 284-267.


• بناکار، مهسا، نیکومرام، هاشم، قالیباف اصل، حسن، مینویی، مهرزاد (1400). تبیین آزمون مدل تلاطم و سرریز در بورس اوراق بهادار تهران (مبتنی بر مدل‌های خانواده کاپولا)، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 12 (47): 563-534.


• حسکوئی، مرتضی، خواجوند، فاطمه (1393). پیش‌بینی نوسانات بازارهای آتی‌های نفت با استفاده از مدل‌های گارچ و مدل‌های تغییر رژیم مارکوف گارچ، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 7 (23): 105-85.


• حسینی‌نسب، سیدابراهیم، خضری، محسن، رسولی، احمد (1390). تعیین آثار نوسانات قیمت نفت بر روی بازده سهام بورس اوراق بهادار تهران: آنالیز موجک و راه‌گزینی مارکوف، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 8 (29): 60-31.


• دولو، مریم، دشتی، مهدیه (1396). آزمون قیمت گذاری صرف ریسک نامطلوب حدی مبتنی بر نظریه ارزش حدی، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 8 (33): 152-137.


• سجاد، رسول، هدایتی، شراره، هدایتی، شهره (1392). مقایسه مدل تلاطم تصادفی و مدل‌های GARCH، از طریق محاسبه ارزش در معرض خطر، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 4 (15): 79-97.


• سفیدبخت، الهه، رنجبر، محمدحسین (1396). سرریز نوسانات بین قیمت نفت، نرخ ارز، قیمت طلا و بازار سهام تحت فواصل زمانی شکست ساختاری: استفاده از مدل گارچ و الگوریتم ICSS، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 8 (33): 87-51.


• سیدحسینی، سید محمد، ابراهیمی، سید بابک، باباخانی، مسعود (1392). مدل سرایت تلاطم همبستگی شرطی ثابت با حافظه بلندمدت شواهدی از بازار سهام تهران و دبی، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 3 (11): 64-25.


• صیادی، محمد، کریمی، نسیم (1398). مدلسازی وابستگی بین بازدهی سهام گروه محصولات شیمیایی، رشد قیمت نفت و رشد نرخ ارز در ایران؛ کاربرد توابع Vine Copula، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 10 (38): 94-45.


• عباسی، ابراهیم، هادی‌نژاد، منیژه، کریمی، جعفر (1394). بررسی آثار نامتقارن نوسانات قیمت نفت بر روی بازار بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه روند، 22 (72): 127-105.


• عباسی‌نژاد، حسین، ابراهیمی، سجاد (1392). اثر نوسان‌های قیمت نفت بر بازده بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهش‌های و سیاست‌های اقتصادی، 21 (68): 108-83.


• فتاحی، شهرام، سهیلی، کیومرث، دهقان جبارآبادی، شهرام (1396). بررسی سرایت در بازارهای مالی ایران با استفاده از ترکیبی از فرآیند اورنشتاین اولنبک و تبدیل موجک پیوسته، مدلسازی اقتصادسنجی، 2 (4): 54-33.


• فلاح‌پور، سعید، یاراحمدی، مهدی (1391). برآورد ارزش در معرض ریسک با استفاده از تئوری مقدار حدی در بورس اوراق بهادار تهران، مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)، 3 (13): 121-103.


• کاشی، منصور، حسینی، سیدحسن، قلیلو، محمدموسی، گلکاریان آرانی، سعید (1396). محاسبه ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار بر اساس نظریه مقدار حدی، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، 8 (32): 294-269.


• نصر، محمد، نبوی چاشمی، سیدعلی (1398). آزمون قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای با رویکرد مقدار ارزش حدی با بکارگیری ابزار مشتقه، فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه‌گذاری، 8 (31): 141-127.


• Balkema, A. A., & De Haan, L. (1974). Residual life time at great age. The Annals of probability, 792-804.


• Bhatti, M. I., & Nguyen, C. C. (2012). Diversification evidence from international equity markets using extreme values and stochastic copulas. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 22(3), 622-646.


• Caeiro, F., & Gomes, M. I. (2015). Threshold selection in extreme value analysis. Extreme value modeling and risk analysis: Methods and applications, 69-82.


• Chen, Q., & Lv, X. (2015). The extreme-value dependence between the crude oil price and Chinese stock markets. International Review of Economics & Finance, 39, 121-132.


• Embrechts, P., Klüppelberg, C., & Mikosch, T. (1997). Modelling Extremal Events Springer-Verlag. Applications of mathematics.


• Filis, G., Degiannakis, S., & Floros, C. (2011). Dynamic correlation between stock market and oil prices: The case of oil-importing and oil-exporting countries. International review of financial analysis, 20(3), 152-164.


• Fisher, R. A., & Tippett, L. H. C. (1928, April). Limiting forms of the frequency distribution of the largest or smallest member of a sample. In Mathematical proceedings of the Cambridge philosophical society, 24 (2), 180-190. Cambridge University Press.


• Forbes, K. J., & Rigobon, R. (2002). No contagion, only interdependence: measuring stock market comovements. The journal of Finance, 57(5), 2223-2261.


• Gerstengarbe, F. W., & Werner, P. C. (1989). A method for the statistical definition of extreme-value regions and their application to meteorological time series. Zeitschrift fuer Meteorologie;(German Democratic Republic), 39(4).


• Liu, J. (2011). Extreme value theory and copula theory: a risk management application with energy futures(Doctoral dissertation).


• McNeil, A. J., & Frey, R. (2000). Estimation of tail-related risk measures for heteroscedastic financial time series: an extreme value approach. Journal of empirical finance, 7(3-4), 271-300.


• Nagayasu, J. (2001). Currency crisis and contagion: evidence from exchange rates and sectoral stock indices of the Philippines and Thailand. Journal of Asian Economics, 12(4), 529-546.


• Nguyen, C. C., & Bhatti, M. I. (2012). Copula model dependency between oil prices and stock markets: Evidence from China and Vietnam. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 22(4), 758-773.


• Pickands III, J. (1975). Statistical inference using extreme order statistics. Annals of statistics, 3(1), 119-131.


• Rocco, M. (2014). Extreme value theory in finance: A survey. Journal of Economic Surveys, 28(1), 82-108.


• Sadorsky, P. (1999). Oil price shocks and stock market activity. Energy economics, 21(5), 449-469.


• Wang, Y., Haff, I. H., & Huseby, A. (2020). Modelling extreme claims via composite models and threshold selection methods. Insurance: Mathematics and Economics, 91, 257-268.