تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و تامین مالی اسلامی بر بازدهی بانک‌های خصوصی و دولتی ایران

الموضوعات :

سید مرتضی جلال زاده آذر ¹ , رویا آل عمران ² , حسین پناهی ³ , حسین اصغرپور ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - دانشیار گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - استاد گروه اقتصاد و رئیس دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تبریز
4 - استاد گروه اقتصاد دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاريخ الإرسال : 09 الثلاثاء , ذو القعدة, 1441 تاريخ التأكيد : 08 الخميس , جمادى الثانية, 1442 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , صفر, 1442

الکلمات المفتاحية: طبقه‌بندی JEL: E42, H82, L32. واژگان کلیدی: مالکیت بانک, اندازه بانک, صکوک, تورم, بازدهی,

ملخص المقالة :

هدف مقاله بررسی اثرگذاری متغیرهای کلان اقتصادی و تامین مالی اسلامی (صکوک) بر بازدهی بانک‌های خصوصی و دولتی ایران (جمعا، 15 بانک) با استفاده از روش داده‌های تابلویی طی دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۶ است. نتایج برآورد مدل نشان داد صکوک، تورم، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها (به عنوان متغیر بانک) تاثیر مثبت و معناداری بر بازدهی بانک‌ها دارد. بدین معنا که انتشار صکوک باعث افزایش بازدهی و سودآوری بانک‌ها می‌شود. یافته‌ها نشان داد نشان داد مالکیت دولتی تاثیر منفی بر بازدهی بانک‌ها دارد؛ به طوری که با افزایش سهم دولت از بانک‌ها، سودآوری و در نتیجه، بازدهی بانک‌ها کاهش می‌یابد؛ متغیر نسبت مخارج کل به دارایی کل نیز تاثیر منفی و معناداری بر بازدهی بانک‌ها دارد و نیز اندازه بانک نیز تاثیر منفی و معناداری بر بازدهی بانک دارد. از آنجا که مالکیت دولتی بر بازدهی بانک‌ها تاثیر منفی می‌گذارد؛ خواهشمند است، سهم دولت از مالکیت بانک کاهش یابد.

المصادر:

 

-         احمدپور، احمد، شهسواری، معصومه (۱۳۹۳). مدیریت سود و تأثیر کیفیت سود بر سودآوری آتی شرکت‌های ورشکسته بورس و اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی، 41: 58-37.

-         اسکندر بیاتی، فرشاد، صادقی، ابراهیم، رمضانی، عبدالله (۱۳۹۳). ظرفیت انتشار صکوک در بانک‌های خصوصی در مقایسه با بانک‌های دولتی، فصلنامه حسابرس، ۷۲: 72-60.

-         امیری، حسین، نوروزی عموقین، فریبا (1397). اثر ساختار تسهیلات بر سودآوری بانک‌ها (مشارکت مدنی و فروش اقساطی). اقتصاد اسلامی، 69: 172-147.

-         بخردی نسب، وحید، ژولانژاد، فاطمه (1396). بررسی ارتباط تامین مالی اوراق بهادار اسلامی و سودآوری در بازار سرمایه ایران. مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 5: 168-135.

-         رجائی باغسیائی، محمد، محرم اوغلی، اویس و علیرضایی، مجید (1397). تأثیر ابزارهای تأمین مالی اسلامی (مشارکتی و مبادله ای) بر سودآوری بانک­های خصوصی ایران. معرفت اقتصاد اسلامی، 2: 120-105.

-         عزتی، مرتضی، عاقلی، لطفعلی و کشاورز ساوجی، نفیسه (1394). برآورد اثر عوامل اثرگذار بر بازده دارایی بانک‌های اسلامی (در کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی)، پژوهشنامه اقتصادی، (58)

-         لشکرى ، محمد و هژبرالساداتى، سیدمرتضى ( 1389 ). خصوصى سازى بانک‌ها و تأثیرات آن بر افزایش کارایى و  بهبود عملکرد بانک ها. راهبرد یاس، 23: 48- 35.

-         مصباحی مقدم، غلامرضا، عسکری، محمدمهدی، علینقی لنگری، محمدامین (1392). مقایسه ریسک و بازده تسهیلات مبادله ای با نرخ سود اعلام شده توسط شورای پول و اعتبار و تسهیلات مشارکتی مبتنی بر ارزش افزوده اقتصادی بر اساس معیارهای شارپ. تحقیقات مالی اسلامی، 2: 178-157.

-         موسویان، سید عباس، کشاورزیان پیوستی، اکبر (۱۳۹۳). آسیب‌شناسی انتشار صکوک اجاره در بانک‌های ایران: مطالعه موردی بانک سپه. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، ۶۹: ۱۵۱-۱۷۸.

-         Acharya, V., & Hasan, I., & Saunders, A. (2006). Should banks be diversified? Evidence from individual bank loan portfolios. Journal of Business, 79 (3): 1355-1412.

-         Akhand Akhtar, H. (2016). Inflationary shocks and real output growth in nine Muslim-majority countries: Implications for Islamic banking and finance. Journal of Asian Economics, 45: 56-73.

-         Askari, H. (2012). Islamic finance, Risk-sharing and international financial stability. 1-2.

-         Azlan, A. J., & Masyhuri, H. (2012). Determinants of commercial Banks’ Return on Asset: Panel Evidence from Malaysia. International Journal of Commerce Business and Management (IJCBM), 1(3): 55-63.

-         Bashir, A.M. (2000). Determinants of profitability and rates of return margins in Islamic Banks: Some evidence from the Middle East. Paper presented at the ERF Seventh Annual Conference.

-         Berger, A., & Klapper, L., & Turk-Ariss, R. (2009). Bank Competition and Financial Stability. Journal of Financial Services Research, 35(2): 99-118.

-         Djennas, M. (2014). Business Cycle Volatility, Growth and Financial Openness: Does Islamic Finance Make Any Difference? Journal of Borsa istanbul Review: 1–44.

-         Duraj, B., & Moci, E. (2015). Factors Influencing the bank profitability – Empirical evidence from Albania. Asian Economic and Financial Review, 5: 483-494.

-         Elsas, R., & Hackethal, A., & Holzhauser, M. (2010). The Anatomy of Bank Diversification. Journal of Banking and Finance, 34 (6): 1274-1287.

-         Hisham Hanifa, M., & Masih, M., & Obiyathulla, I. B. (2015). Why do issuers issue Sukuk or conventional bond? Evidence frome Malaysian listed firms using partial adjustment model. Pacific-Basin Finance Journal, 34: 233-252.

-         Huybens, E., & Smith, B. (1999). Inflation, financial markets and long-run real activity. Journal of Monetary Economics, 43: 283-315.

-         Kosmidou, K. (2008). The determinants of banks' profits in Greece during the period of EU financial integration. Managerial Finance, 34(3): 146-159.

-         Lee, C. C., Hsieh, M. F., & Yang, S. J. (2014). The relationship between revenue diversification and bank performance: Do financial structures and financial reforms matter?. Japan and the World Economy, 29: 18-35.

-         Levy Y. E., & Micco, A.., & Panizza, U., & Detragiache, E., & Repetto, A. (2007). A Reappraisal of State-Owned Banks [with Comments]. Economia, 7(2): 209-259.

-         Mamonov, M., & Vernikov, A. (2017). Bank Ownership and Cost Efficiency: New Empirical Evidence from Russia. Economic Systems, 41(2).

-         Nakane, M. I., & Weintraub, D. B., (2005). Bank Privatization and Productivity: Evidence for Brazil. Journal of Banking & Finance, 29: 2259–2289.

-         Rossazana, A. R., & Norlina, K., & Farhana, I. (2013). Efficiency performance of Malaysian Islamic banks. MPRA Paper, 46238: 1-10.

-         Sabri, M. A. J., & Zakaria, F. F. (2011). Performance of islamic banking contracts in Malaysia Banking industry. International Islamic Banking, Finance and Investment Conference.

-         Tan, Y. A., & Floros, C. (2012). Bank profitability and GDP growth in China: A note. Journal of Chinese Economic and Business, 10(3): 267-273·

-         Thomi, D. K. (2014). The effect of Islamic banking products on financial performance of commercial banks in Kenya. Phd Thesis. University of Nairobi.

-         Ul Abideen, Z. (2019). Financial performance analysis of islamic bank and conventional bank in pakistan 2015- 2017: a comparative study. Department of Islamic studies, GIFT University, Gujranwala.

-         Wooldridge, J. M. (2009). Introductory econometrics: A modern approach, 5th edition.

-         W Waemustafa, S Sukri (2015). The study analyzes macBank specific and macroeconomics dynamic determinants of credit risk in Islamic banks and conventional banks, International Journal of Economics and Financial Issues, 6(4), 1321-1327.