زمینه‌های نبرد گوگ‌تپه و انعقاد قرارداد آخال 1881م.
ستاربردی فجوری
1
(
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی ،گروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد ، ایران
)
رجبعلی وثوقی مطلق
2
(
استادیارگروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد
)
امید سپهری راد
3
(
استادیارگروه تاریخ، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد
)
الکلمات المفتاحية: روسیه, ایران, ترکمن, گوگ‌تپه, قرارداد آخال,
ملخص المقالة :
چکیده: مرزهای شرقی و شمال‌شرقی ایران همواره بستر تحولات و محل کر و فر اقوام صحرا گرد بوده است. در اواخر قرن هیجده میلادی، آسیای مرکزی که سرزمین‌های ترکمن‌نشین را نیز شامل می‌شد، هدف توسعه‌طلبی‌های تزار روس قرار گرفت . نبرد گوگ‌تپه بزرگ‌ترین درگیری نظامی صورت گرفته در تاریخ آسیای مرکزی است که در آن ترکمن‌ها از سرزمین‌های اجدادی خود در برابر زیاده‌خواهی‌های روس دفاع کردند. ولی در نهایت مقهور تجهیزات نظامی برتر روس‌ها و مجبور به پذبرش و انعقاد قرارداد آخال در سال 1881م. شدند. مساله پژوهش حاضر این است که ریشه‌ها و زمینه‌های وقوع این جنگ چه بود و آیا این نبرد بر حسب ضرورت صورت گرفته یا صرفا قتل عامی جهت تثبیت قدرت و توسعه ارضی بوده است؟ این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی، که مبتنی بر دو خصیصه توصیف و تحلیل می باشد ، به بررسی علل وقوع جنگ گوگ‌تپه بین ترکمن‌ها و روس پرداخته، نتایج و پیامدهای آن را مورد بررسی قرار دهد. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای می‌باشد. یافته‌های تحقیق مبین این نکته است که روس‌ها در مسیر توسعه ارضی و مستعمراتی خود ناچار به این جنگ شدند. کلیده واژه‌ها: ایران، ترکمن، گوگ‌تپه، قرارداد آخال، روسیه.
