بررسی تطبیقی جایگاه و نقش دیوان اشراف در دوره ایلخانان و صفویه
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
علی خادمی پور
1
,
علی رحیمی صادق
2
,
ایرج جلالی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه تاریخ وتمدن ملل اسلامی، واحد بافت، دانشگاه آزاد اسلامی ، بافت، ایران
2 - معاون اموزشی دانشگاه ازاد اسلامی واحد بافت
3 - استادیار، گروه تاریخ تمدن ملل اسلام ، واحد بافت ،,دانشگاه آزاد اسلامی ، بافت ، ایران
الکلمات المفتاحية: دیوان اشراف , کارکرد امنیتی , کارکرد بازرسی و مالی , ایلخانان , صفویه,
ملخص المقالة :
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تطبیقی جایگاه و نقش دیوان اشراف در دوره ایلخانان و صفویه بوده است. این پژوهش با مطالعه سیر تحولات دیوان اشراف در نظام دیوان سالاری و ساختار حکومتی و سیاسی در دوره ایلخانان و صفویه در پی پاسخ دادن به این سوال است که دیوان اشراف در دوره ایلخانان و صفویه از منظر ساختاری و کارکردی چگونه بوده اند و چه تاثیر تاریخی در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی داشته است؟ نتایج حاصل این پژوهش نشان می دهد که در حکومت های دوره ایلخانان و صفویه دیوان اشراف هم از منظر دیوانسالاری دارای جایگاه مستقل و مهمی در ساختار حاکمیتی و سیاسی این حکومت ها بوده است و به لحاظ کارکردی دارای وظایف متعددی همچون رسیدگی و نظارت بر امور مالی و جمع آوری و ثبت و ضبط خراج و مالیات از ولایات ، جاسوسی ، کسب اخبار محرمانه از ولایت ، عملکرد شاهزادگان ، وزا و کارگزاران دربار ، نظامیان ، اشراف ، خوانین و فعالیت های حکومت های همسایه و بخصوص تحرکات نظامی آنان و ... بر عهده داشته است. این مقاله با تکیه بر روش تحقیق تاریخی با اتکا به شواهد توصیفی برگرفته از منابع اصلی و تحقیقی به بررسی تطبیقی جایگاه و نقش دیوان اشراف در دوره ایلخانان و صفویه پرداخته است.
