ارتباط فتح هرمز و قندهار با جنوب هند در عصر صفوی
الموضوعات : فصلنامه تاریخعلیرضا قاسم پور نوبیجاری 1 , محمود سید 2 , سید علیرضا واسعی 3
1 - دانشجوی دکتری تاریخ ، واحد تهران مرکزی ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ،ایران
2 - استادیار گروه تاریخ ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، ،تهران،ایران
3 - دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،قم ، ایران
الکلمات المفتاحية: جزیره هرمز, صفویه, قندهار, جنوب هند, گمبرون,
ملخص المقالة :
در دوران فترت حکومت صفویه، تغییر و تحولات قدرت‌های منطقه تأثیر بسیاری در تعیین کم‌وکیف روابط دولت‌های شیعه‌مذهب جنوب با این حکومت داشت. شرایط آشفته داخلی ایران در این دوران و درگیری با ترکان عثمانی در غرب و گرفتاری وی با ازبکان در شرق که خراسان را مورد تهدید قرار داده بود، با یک سیاست هوشمندانه و صلح با دولت عباسی شاه‌عباس توانست بر مشکلات فائق آید و هم‌زمان رابطه مسالمت‌آمیزی با حکومت بابریان طرح‌ریزی نکرد. فتح قسطنطنیه در سال 857ق موجب تحول بزرگی در عرصه تجارت بین‌المللی شد و ترکان با در اختیار گرفتن کامل مسیرهای خشکی بر تجارت شرق دست یافتند و دولت پرتغال به اهمیت جزیره هرمز به عنوان منطقه‌ای سوق‌الجیشی برای سیطره بر کل خلیج‌فارس پی برد و به تسخیر جزیره هرمز برآمدند و توانستند متجاوز از یک قرن در متصرفات خود فرمانروای مطلق باشند تا در دوره شاه‌عباس در سال 1022ق موفق به بازپس‌گیری بندر گمبرون و سیطره بر سواحل دریا شد. شاه‌عباس با روی کار آمدن جهانگیر سعی در بازپس‌گیری مسالمت‌آمیز قندهار کرد اما جهانگیر پاسخ به درخواست شاه‌عباس را موکول به رفع دل‌مشغولی‌اش از دکن نمود که در همین احوال شاه‌عباس از این فرصت برای تسخیر قندهار استفاده نمود. مسأله قندهار همواره بین ملوک دکن و دولت صفوی عامل مهم و مؤثری بود و ایرانیان به دنبال تحقق داعیه خود بر این منطقه بودند. کلید واژه: جزیره هرمز، قندهار، صفویه، جنوب هند، گمبرون
_||_
