برآورد میزان آسیبپذیری و تابآوری کاربری‌های شهری در شرایط بحران و تخلیه اضطراری مورد: مدارس ناحیه دو آموزشی اصفهان
الموضوعات :
آمایش محیط
مسعود تقوایی
1
,
علی جوزی خمسلویی
2
1 - (استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان)
2 - (دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان)
تاريخ الإرسال : 16 الثلاثاء , رمضان, 1440
تاريخ التأكيد : 20 الأحد , شوال, 1440
تاريخ الإصدار : 21 الأحد , شوال, 1443
الکلمات المفتاحية:
بحران,
مدارس,
تاب آوری,
آسیبپذیری,
ناحیه دو آموزشی اصفهان,
ملخص المقالة :
ارزیابی میزان تاب آوری کاربری های شهری و هم چنین بررسی وضعیت آسیب پذیری آنها در بحران‌های احتمالی در برنامه های مدیریت بحران شهری بسیار برجسته بوده و ضرورتی خاص دارد. علاوه بر این، در میان کاربری های شهری، کاربری آموزشی به دلیل اینکه مرکز تجمع نیروهای انسانی بالقوه متخصص در آینده بوده و در اولویت اول امداد و نجات می باشد، اهمیتی فوق العاده دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان آسیب پذیری در بحران های احتمالی و هم چنین بهره مندی مدارس ناحیه دو آموزشی کلانشهر اصفهان از شاخص های مدیریتی تأثیرگذار در برنامه ریزی بحران و عملیات تخلیه اضطراری جمعیت است. جامعه آماری پژوهش، تمامی مدارس ناحیه دو آموزشی کلانشهر اصفهان است که این ناحیه در دو منطقه شهری سه و چهار قرار دارند. تعداد مدارس مورد نظر 142 مورد بود که در پنج گروه ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، هنرستان و استثنایی مطالعه شدند. روش تحقیق در پژوهش حاضر، کاربردی، پیمایشی- تحلیلی است. مدارس موجود در منطقه مورد مطالعه با به کارگیری دو گروه شاخص ویژه با عنوان شاخص های بنیادین و شاخص های مدیریتی ارزیابی و بررسی شده اند. شاخص های مذکور به صورت ترکیبی و نوین بوده و ماحصلی از آخرین متدهای کاربردی توسط پژوهشگران و مؤسسات تحقیقی در حوزه مدیریت بحران است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مدارس ناحیه دو آموزشی اصفهان از لحاظ ساختارهای بنیادین ضعیف بوده و میزان تاب آوری آنها در بحران‌های احتمالی مانند زلزله اندک است. از سوی دیگر، وضعیت مدیریت بحران در این مدارس با استناد به امتیازات و درصدهای بهره مندی در شاخص های مدیریتی نامطلوب بوده و به عبارت بهتر، این مدارس در مدیریت بحران و تخلیه نیز به شدت ضعیف هستند. به طور کلی، وضعیت مدارس مورد مطالعه در حوادث احتمالی با در نظر گرفتن یکپارچه شاخص ها (مجموع شاخص های بنیادین و مدیریتی) نامناسب، آسیب پذیر و بحرانی بوده و نیازمند تقویت زیرساخت ها و رویکردهای مدیریتی است.
المصادر:
اسماعیلی، م، شاهی، س. 1396. بررسی میزان آمادگی برای رویارویی با زمین لرزه در مدارس متوسطه دخترانه استان ایلام (دهلران و مورموری) سال تحصیلی ۹۵-۹۴. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران،3(7): 67-58.
امانپور، س، فیروزی، م، شاهکرمی، م. 1400. مکانهای ناپایدار شهری در برابر زلزله: مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر خرمآباد، فصلنامه آمایش محیط. 14(54). 75- 98.
حجازیزاده، ز، مرادیخانی، ف، کنعانیمقدم، ه. 1396. بررسی آسیبپذیری مدارس بخش مرکزی شهریار در مقابل زلزله. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 5(4): 105-91.
ذکریانی، ل، سپاسیمقدم، ح و نجفی، م. 1388. ارزشیابی دهمین مانور سراسری زلزله و ایمنی در مدارس کشور از دیدگاه دانش آموزان. فصلنامه امداد و نجات. 3(1). 38-30.
سرور، ه، کاشانیاصل، ا. 1395. ارزیابی آسیبپذیری کالبدی شهر اهر در برابر بحران زلزله. فصلنامه آمایش محیط. 3(34). 87- 108.
عبدالهی، ع، شرفی، ح، صباحی، ی. 1397. تابآوری نهادی و کالبدی- محیطی اجتماعات شهری در جهت کاهش بحران طبیعی زلزله؛ مطالعه موردی: شهر کرمان. فصلنامه آمایش محیط. 11(42). 165- 187.
عکاشه، ب و مرادی، ف. 1390. بررسی لرزهخیزی شهرستان شهریار و آسیبپذیری مدارس منطلقه از دیدگاه زلزله. فصلنامه زمین. 6(19). 162-143.
مهرآئین، ز و کاظمی، م. 1395. مطالعه آمادگی مدارس متوسطه اول شهر شیراز برای مواجهه با مخاطره زلزله. فصلنامه امداد و نجات. 8(2). 104-92.
2009. School-based Emergency Preparedness: a National Analysis and Recommended Protocol, First Publish. AHRQ Press.158 P.
Bytiyeh, H., Ocal, A, .2016. High school students’ perceptions of earthquake disaster: A comparative study of Lebanon and Turkey. Journal of Disaster Risk Reduction. 20(12). 115-132.
Cuesta, A .2016. Evacuation modeling trends. First publish. Springer press, 5-7.
Drayna, P., 2012. Disaster Management and Emergency Preparedness for Children and Youth with Special Health Care Needs, Journal of Disaster management and emergency Preparedness. 6(13). 48-66.
2016. Earthquake Safety Activities for Children and Teachers. First Publish. FEMA Press.138P.
Fry, John., Jane, Binner,. Elementary modeling and behavioral analysis for emergency evacuation using social media, Journal of Operational Research. 25(249). 101–123.
Gelenbe, E., Fang, W,. 2012. Large Scale Simulation for Human Evacuation and Rescue. Journal of Computers and Mathematics with Applications. 12(64). 3869-3880.
Gustin, J.2015. Bioterrorism, 3th Edit. Fairmont Press. 104-124.
Haichao, Ran., Lihua, Sun., Xiaozhi., Gao. 2014. Influences of intelligent evacuation guidance system on crowd evacuation in building fire, Journal of Automation in Construction, 10(41). 78–92.
Hasegawa, A., Ohira, T,. 2016. Emergency Responses and Health Consequences after the Fukushima Accident; Evacuation and Relocation. Journal of Clinical Oncology. 7(28). 237-244.
Jiuh Wang, J,. 2016. Study on the context of school-based disaster management. Journal of Disaster Risk Reduction. 5(20). 229-241.
Liu, CH., Zhanli, M., Zhimin, F,. 2016. Emergency Evacuation Model and Algorithm in the Building with Several Exits. Journal of Procedia Engineering. 5(20), 223-241.
Murray-Tuite, P.2013. Changes in Evacuation Decisions between Hurricanes Ivan and Katrina, Journal of Transportation Research Board. 7(23). 98–107.
National Fire Protection Association. 2007. Emergency evacuation planning guide for people with disabilities. Second publish. NFPA Press. 125-131.
Preston, J.2015. City Evacuations: an interdisciplinary approach, Third edition. Springer press. 72-88.
Rebmann, T., Elliott, M., and Artman, D,. 2016. Impact of an Education Intervention on Missouri K-12 School Disaster and Biological Event Preparedness. Journal of School Health.18(86). 94-112.
Tveiten, K. 2012. Building resilience into emergency management, Journal of Safety Science. 25(50).19-38.
Yuan, , and Huang, Chang,. 2015. Modeling the emergency evacuation of the high rise building based on the control volume model. Journal of Safety Science. 25(73).1-19
_||_
