بررسی اثر فراوانی آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه دارویی Salvia officinalis L

الموضوعات :

نجمه وثوقی ¹ ( گروه گیاهان دارویی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران )
مسعود گماریان ² ( گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران )
عبدالله قاسمی پیربلوطی ³ ( مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرقدس، تهران، ایران )
شهاب خاقانی ⁴ ( گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران )
فاطمه ملک پور ⁵ ( گروه گیاهان دارویی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران )

تاريخ الإرسال : 30 الجمعة , جمادى الأولى, 1439 تاريخ التأكيد : 28 الأحد , جمادى الأولى, 1440 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: آبیاری, اسانس, مریم گلی, 1و8- سینئول,

ملخص المقالة :

تنش خشکی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل محدود کننده رشد در نظام‌های کشاورزی می‌تواند بر رشد، عملکرد و مواد مؤثر دارویی گیاهان دارویی و معطر خسارت وارد کند. آزمایشی به منظور بررسی اثر فراوانی‌ آبیاری شامل 4، 6 و 8 روز یک‌بار بر عملکرد کمی و کیفی اسانس گیاه مریم گلی (Salvia officinalis L.) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در سال 1395 اجرا شد. اسانس‌ به روش تقطیر با آب با استفاده از کلونجر از برگ‌های خشک شده در سایه گیاه مریم گلی که در مرحله شروع گلدهی برداشت شده بودند، فرآیند استخراج انجام شد. اسانس های حاصل از تیمارهای مختلف با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) مورد تجزیه فیتوشیمیایی قرار گرفتند. اثرات سطوح مختلف آبیاری تأثیر معنی‌داری بر عملکرد اسانس، مقدار 1و8- سینئول به عنوان ترکیب اصلی و نیز ترکیبات لیمونن و آلفا- هومولن داشتند. بیشترین عملکرد اسانس و مقادیر ترکیبات 1و8- سینئول (05/11 درصد)، لیمونن (67/2 درصد) و آلفا- هومولن (32/1 درصد) از فراوانی آبیاری 8 روز حاصل گردید. احتمالاً چنین به نظر می‌رسد که افزایش فواصل آبیاری با القای تنش خفیف تا ملایم خشکی می‌تواند در افزایش عملکرد و ویژگی‌های کمی و کیفی اسانس گیاه دارویی مریم گلی مؤثر باشد.

المصادر:

References    

1. Abu-Darwish, M.S., Cabral, C., Ferreira, I.V., Gonçalves, M.J., Cavaleiro, C.,Cruz, M.T., Al-bdour, T.H.and Salgueiro, L. 2013. Essential oil of common sage (Salvia officinalis L.) from Jordan: assessment of safety in mammalian cells and its antifungal and anti-inflammatory potential, BioMed Research International, 9.


2. Adams, R.P. 2007. Identification of essential oil components by gas chromatography/quadrupole mass spectroscopy. Allured Publishing Corporation,CarolStream, IL, USA.


3. Alavi-Samani, S.M., Kachouei, M.A. Ghasemi Pirbalouti, A., 2015. Growth, yield, chemical composition, and antioxidant activity of essential oils from two thyme species under foliar application of jasmonic acid and water deficit conditions. Horticulture, Environment, and Biotechnology, 56(4): 411-420.


4. Baher, Z., Mirza, M., Ghorbanli, M., and Rezaii, M.B. 2002. The influence of water stress on plant height, herbal and essential oil yield andcomposition in Satureja hortensis L. Flavour and Fragrance Journal., 17(4): 275-277.


5. Bernotiene, G., Nivinskienė, O., Butkienė, R.and Mockutė, D. 2007. Essential oil composition variability in sage (Salvia officinalis L.), Chemija, 18: 38–43.


6. Bettaieb, I., Zakhama, N., Wannes, W.A., Kchouk, M.E.and Marzouk, B. 2009. Water deficit effects on Salvia officinalis fatty acids and essential oils composition. Scientia Horticulturae,120: 271–275.


7. Bistgani, Z.E., Siadat, S.A., Bakhshandeh, A., Ghasemi Pirbalouti, A., Hashemi, M., Maggi, F. and Morshedloo, M.R. 2018. Application of combined fertilizers improves biomass, essential oil yield, aroma profile, and antioxidant properties of Thymus daenensis Celak. Industrial Cropsand Products, 121: 434-440.


8. British Pharmacopoeia, 1988. British Pharmacopoeia, Vol. 2. HMSO, London, pp.137–138.


9. Charles, D.J.and Simon, J.E. 1990. Comparison of extraction methods for the rapid determination of essential oil content and composition of basil. American Society for Horticultural Science, 115:458-462.


10. Chtterjee, S.K., Svoboda, K.P., Laughlin, J.C., Browin, V.E. 1995. Water stress effect on growth and yield of Cymbopogon sp. And its alleviation by ntriacontanol. Acta Horticulturae, 390: 19-24.


11. Fatima, S., Farooqi, A.H.A. and Sangwan, R.S.2006. Water stress mediatedmodulation in essential oil, proline and polypeptide profile in palmarosaand citronella java. Physiology and Molecular Biology of Plants.Central Institute of Medicinal and Aromatic Plants, P.O. CIMAP,Lucknow - 226 015, India.


12. GhasemiPirbalouti, A., Hashemi, M. and Ghahfarokhi, F.T. 2013. Essential oil and chemical compositions of wild and cultivated Thymus daenensis Celak. and Thymus vulgaris L. Industrial Crops and Products, 48: 43-48.


13. GhasemiPirbalouti, A., and Craker, L.E. 2015. Diversity in chemical compositions of essential oil of myrtle leaves from various natural habitats in south and southwest Iran. Journal of Forestry Research, 26(4): 971-981.


14. GhasemiPirbalouti, A., Samani, M.R., Hashemi, M. and Zeinali, H. 2014. Salicylic acid affects growth, essential oil and chemical compositions of thyme (Thymus daenensis Celak.) under reduced irrigation. Plant Growth Regulation, 72(3): 289-301.


15. Ghasemi Pirbalouti, A.and Imaniyan-Fard, M. 2016. Variation on biological activity and phytochemicalcharacteristics of gum tragacanth exudate from Astragalus gossypinus and A. parrowianus. Acta Scientiarum Polonorum-Hortorum Cultus, 15(3): 141-152.


16. Ghasemi Pirbalouti, A., Ghahfarokhi, B., Ghahfarokhi, S.A.M.and Malekpoor, F. 2015. Chemical composition of essential oils from the aerial parts and underground parts of Iranian valerian collected from different natural habitats. Industrial Crops and Products,63: 147–151.


17. Grausgruber-Groger, S., Schmiderer, C., Steinborn, R., Novak, J. 2012. Seasonal influence on gene expression of monoterpene synthases in Salviaofficinalis (Lamiaceae), Journal of Plant Physiology, 169: 353–359.


18. IRIMO, 2012. (Islamic Republic of Iran Meteorological Organization). Climatology methods. www.irimo.ir.


19. Kamatou, G.P.P., Makunga, N.P., Ramogola, W.P.N., Viljoen, A.M. 2008. South African Salvia species: A review of biological activities and phytochemistry. Journal of Ethnopharmacology, 119 (3): 664-672.


20. Khalid, K.A. 2006. Influence of water stress on growth, essential oil, and chemical composition of herbs (Ocimum sp.). International Agrophysics, 20(4): 289-296.


21. Malekpoor, F., Ghasemi Pirbalouti, A., Salimi, A., and Momtaz, H. 2017. Effects of chitosan on gene expression of chavicol-O-methyl transferase and phenylpropanoid components of Ocimum basilicum (purple cultivar) under water deficit. Journal of Iranian Biology Society, 30: 391-401.


22. Martins, N., Barros, L., Santos-Buelga, C., Henriques, M., Silva, S.and Ferreira, I.C. 2015.Evaluation of bioactive properties and phenolic compounds in different extractsprepared from Salvia officinalis L. FoodChemistry, 170: 378–385.


23. Moghaddam, M.and Ghasemi Pirbalouti, A. 2017. Agro-morphological and phytochemical diversity of Iranian Cuminum cyminum accessions. Industrial Crops and Products, 99: 205-213.


24. Mossi, A.J, Cansian, R.L., Paroul, N., Toniazzo, G., Oliveira, J.V., Pierozan, M.K., Pauletti, G., Rota, L., Santos, A.C.A.and Serafini, L.A. 2011. Morphological characterisation and agronomical parameters of different species of Salvia sp. (Lamiaceae), Brazilian Journal of Biology, 71: 121-9.


25. Omidbaigy, R. and Fakhr Tabatabai, S.M. 2005. Production and processing of Medicinal Plants. Mashhad: BehNashr. (In Persian).


26. Petropoulos, S.A., Daferera, D., Polissiou, M.G.and Passam, H.C. 2007. The effect of water deficit stress on the growth, yield and composition of essential oils of parsley. Scientia Horticulturae, 115(4): 393-397.


27. Pirzad, A., Alyari, H., Shakiba, M.R., Zehtab- Salmasi, S. and Mohammadi, A. 2006. Essential oil content and composition of German chamomile (Matricariachamomilla L.) at different Irrigation Regimes. Journal of Agronomy, 5(3): 451-455.


28. Porte, A., Godoy, R.L.O.and Maia-Porte, L.H. 2013. Chemical composition of sage (Salvia officinalis L.) essential oil from the Rio de Janeiro State (Brazil).

Revista Brasileira de Plantas Medicinais, 15: 438-441.

1. Rahman, L.U., Kukerja, A.K., Singh, Sh. K., Singh, A.N., Yadav, A.and Khanuja, S.P.S. 2007. Qualitative analysis of essential oil of Rosmarinus officinalis L. cultivated in Uttaranchal Hills, India. Journal of Spices and Aromatic Crops, 16(1):55-57.


2. Rasooli I.and Rezaei, M.B. 2000. A Study on antimicrobial activity and chemical compositions of essential oils from flowers of Lavandula angutifolia and Salvia officinalis. Journal of Kerman University of Medical Sciences, 7(4): 173-81.


3. Roby, M.H.H., Sarhan, M.A., Selim, K.A.H.and Khalel, K.I. 2013. Evaluation of antioxidantactivity, total phenols and phenolic compounds in thyme (Thymusvulgaris L.), sage(Salvia officinalis L.),and marjoram(Origanum majorana L.)extracts. Industrial Crops &Products,43: 827–831.


4. Said-Al Ahl, H., Hussein, M.S., Gendy, A.S.H. and Tkachenko, K.G. 2015. Quality of Sage (Salviaofficinalis L.) Essential Oil Grown in Egypt, International Journal of Plant Research,1(4): 119-123.


5. Simon, J.E., Reiss-Bubenheim, D., Joly, R.J.and Charles, D.J. 1992. Water stress-induced alterations in essential oil content and composition of sweet basil. Journal of Essential Oil Research,4: 71–75.


6. Turtola, S., Manninen, A.M., Rikala, R.and Kainulainen, P. 2003. Drought stress alters the concentration of wood terpenoids in Scots pine and Norway spruce seedlings. Journal of Chemical Ecology,29: 1981–1985.