بررسی اکوفیتوشیمیایی، اتنوفارماکولوژی، آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریایی عصاره‌ اندام‌های مختلف گیاه داروییMelilotus officinalis L. در رویشگاه کوهستانی چهارباغ - استان سمنان

الموضوعات :

گلاره بزهانی ¹ , معصومه مازندرانی ² , حسین عباسپور ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

تاريخ الإرسال : 13 الأحد , ربيع الثاني, 1439 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , رمضان, 1439 تاريخ الإصدار : 07 الثلاثاء , رمضان, 1439

الکلمات المفتاحية: چهارباغ, اتنوفارماکولوژی, آنتی‌اکسیدان, فنول, فلاونویید, آنتی باکتریال, اندام‌های مختلف, یونجه زرد,

ملخص المقالة :

گیاه دارویی یونجه زرد با نام علمیM.elilotus officinalis L. متعلق به تیره باقلا ) Fabaceae) است که در طب سنتی به عنوان مقوی، ضد عفونی کننده و تنظیم کننده قند خون، ضد نفخ و مرحم در التیام زخم های پوستی و پای دیابتی مصرف می‌شود. در این تحقیق ضمن عملیات صحرایی فراوان، مهم ترین اطلاعات دارویی در مورد مصارف سنتی گیاه از درمان گران محلی اخذ گردید؛ سپس مهمترین نیازهای اکولوژیکی و اندام‌های مختلف گیاه (سرشاخه های گلدار، ساقه و ریشه) در اردیبهشت ماه 1395 از رویشگاه 2300 متری کوهستان باغ جمع آوری گردید؛ عصاره های آبی و اتانولی با استفاده از روش خیساندن استخراج و به‌منظور انجام تست های فیتوشیمیایی از روش های اسپکتروفوتومتری و برای ارزیابی عملکرد آنتی‌اکسیدانی از روش های DPPH, TAC, RP استفاده شد. عملکرد ضدباکتریایی عصاره اتانولی اندام‌ها با استفاده از روش دیسک دیفیوژن و MIC بررسی گردید. نتایج بررسی میدانی نشان داد که مردم این منطقه بیشتر از سرشاخه های گلدار گیاه به عنوان مقوی، ضد التهاب و ضدعفونی کننده در درمان التهاب مفاصل ، زخم های دیابتی و رقیق کننده خون استفاده می کنند. عصاره اتانولی سرشاخه های گلدار گیاه ضمن اینکه از بیشترین میزان فنول کل (13/0 ± 08/38 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن خشک گیاه)، فلاونویید کل (01/0 ±4/62 میلی گرم معادل کوئرستین در هر گرم وزن خشک گیاه) برخوردار بودند، در تستDPPH نیز از بیشترین میزان عملکرد آنتی اکسیدانی در مهار رادیکال های آزاد با میزان 61/10=IC50 برخوردارند و به‌ترتیب باکتری‌های گرم مثبتStaphylococus aureus ، Staphylococus epidermidis،Bacilus cereus وEntrococus faecalis از بیشترین حساسیت نسبت به عصاره اتانولی گلها نشان داد. تحلیل داده‌ها نشان از آن است که عملاً یک رابطه مستقیم و معنی‌دار بین نوع اندام گیاه، نوع حلال، متابولیت های ثانویه و عملکرد دارویی آن وجود دارد.